Τα εργαστήρια της εποχής κατασκευάζουν τον μοναχικό άνθρωπο. Μοναχικόν μέσα στις μάζες, μέσα στην «ερημιά του πλήθους» καθώς είχε προβλέψει ο ποιητής – στην εποχή του ο μοναχικός άνθρωπος ήταν ο ηττημένος, στην εποχή μας ο μοναχικός άνθρωπος είναι ο οπαδός των νικητών,
ο πελάτης του κυρίαρχου πολιτισμού.
Μοναχικός εν σχέσει με την τάξη του, μοναχικός εν σχέσει με την πατρίδα του, ο άνθρωπος που φτιάχνεται από μοναξιά νιώθει πως ανήκει στην Εταιρεία που του δίνει δουλειά, στην Τράπεζα που τον εποπτεύει, στο πολιτικό σύστημα που τον απειλεί.
…………………………………..
Η εκπαίδευση αυτού του παλαιού-νέου τύπου ανθρώπου άρχεται εξ απαλών ονύχων (εκ παιδείας άρξασθαι), συνδέοντας την ύπαρξή του με τις ανάγκες της αγοράς – δηλαδή μιας αγρίως διευθυνόμενης οικονομίας που χρειάζεται όλο και πιο πολύ μονοσήμαντους κολίγους.
Διότι ο μοναχικός άνθρωπος ανήκει. Σε δυνάμεις που υπερβαίνουν όσα ήξερε, την αστική δημοκρατία, την προσωπική ελευθερία, το συνανήκειν, την κοινότητα, τον πολιτισμό του. Στη νέα του εκπαίδευση, δεν λαμβάνει Αντιγόνη, αλλά διαφημιστικά σλόγκαν και συνταγές μαγειρικής.
Ο μοναχικός άνθρωπος δουλεύει στα τριάντα του για 530 ευρώ τον μήνα, με προοπτική στα πενήντα του να παίρνει 585 ευρώ τον μήνα. Κάνει (αν κάνει) μια οικογένεια μικρών απαιτήσεων και μειωμένων προσδοκιών, ευάλωτη στα γυρίσματα της τύχης, δηλαδή την άνοδο και την πτώση των Αφεντικών.
Είναι ένας κολίγος που έχει συμφέρον να πηγαίνει καλά ο Δυνατός στον οποίον ανήκει, στον αέναο πόλεμο που ο Δυνατός κάνει εναντίον των άλλων λύκων.
Μοναχικοί είναι κι εκείνοι που όσο πιο κοντά στο Αφεντικό φθάνουν, τόσα πιο πολλά βγάζουν. Μοναχικοί που περιφρονούν τους κατώτερους και φοβούνται τους ανώτερους. Χρήσιμοι μοναχικοί.
………………………………………..
Ο πολιτισμός αυτών των μοναχικών ορίζεται από την τηλεθέαση, τη δικτατορία μέσω των κυρίαρχων ΜΜΕ και τον αχαρτογράφητο ωκεανό των σόσιαλ-μίντια. Σε αυτόν τον δυστοπικό ζελέ, ο μοναχικός διασκεδάζει τη μοναξιά του νιώθοντας κι αυτός ότι έχει κάποια αξία – ο ορισμός του ατομικισμού.
……………………………
«Και να που φθάσαμε ως εδώ», που λέει ο ποιητής, «χωρίς αποσκευές». Φθάσαμε, διότι μας έφαγαν (ή ξεπουλήσαμε) τις αποσκευές. Κι αν φθάσαμε ως εδώ, πώς βγαίνουμε από ’δω;
Οι μαθημένοι στην Ιστορία προσμένουν ή παλεύουν για ένα κίνημα. Ένα λυτρωτικό κίνημα. Διότι, σου λένε, ο άνθρωπος διαθέτει πλέον αρκετή μνήμη για να μπορούν να τον ξανακάνουν σκλάβο. Ή κολίγο.
Όμως, οι μαθημένοι γίνονται όλο και πιο λίγοι, όλο και πιο μοναχικοί, ενώ ταυτοχρόνως οι άμουσοι της Ιστορίας γίνονται όλο και πιο πολλοί, όλο και πιο μοναχικοί κι αυτοί.
«Τι κάνουμε» λοιπόν;
Πρόκειται για ένα παλαιό βασανιστικό ερώτημα που προβάλλει πελώριο κάθε φορά που η «Ανθρώπινη Κωμωδία» παίζεται μέσα στον «Τρόμο και την Αθλιότητα».
Τότε, αίφνης, ασυγκράτητη προβάλλει και η απάντηση…
ΣΤΑΘΗΣ Σ.
16•XII•2020
