Του Γιώργου Κυριακού
Την προηγούμενη εβδομάδα «με ιδιαίτερη συγκίνηση» και στο πλαίσιο «της ευημερίας και της ανάπτυξης των δύο χωρών», η ελλαδική πολιτεία, εκπροσωπούμενη από τον υφυπουργό Εξωτερικών Χάρη Θεοχάρη, έκανε το θαύμα της! Με μια πινακίδα που τοποθετήθηκε στο ελληνικό χωριό Σωπική Πωγωνίου Αλβανίας και με μια τελετή υπό την ευθύνη του Δήμαρχου Δρόπολης-Πωγωνίου, ο υφυπουργός, μαζί με την Αλβανή ομόλογό του, παρουσία των επικεφαλής των διπλωματικών αρχών, εγκαινίασαν την υλοποίηση ενός έργου το οποίο ξεκίνησε το 2023 αλλά… δεν υλοποιήθηκε. Οι επίσημοι δεν πραγματοποίησαν τη διαδρομή του ανύπαρκτου δρόμου που εγκαινίασαν, αλλά μεταφέρθηκαν από το άλλο συνοριακό φυλάκιο-τελωνείο της Κακκαβιάς διαμέσου Ελλάδας, και εισήλθαν στο Πωγώνι από το συνοριακό φυλάκιο των Δρυμάδων, για να φτάσουν σε έναν πρώην ασφαλτοστρωμένο δρόμο στη Σωπική… Πωγωνίσιοι που γνωρίζουν πώς έχει η κατάσταση, έγραψαν δηκτικά σχόλια κάτω από τη σχτική ανάρτηση του υφυπουργού Θεοχάρη (η οποία άλλαξε σβήνοντας τη λέξη «ασφαλτόστρωση», όπως είπαν στον Δρόμο): «Η “συγκίνησή” σας προκαλεί πολύ γέλιο στους Πωγωνισίους που περνάνε από εκείνο το δρόμο. Πάμε για εκλογές υπουργέ; … Αγαπητέ υφυπουργέ, σας προσκαλώ να σας φιλοξενήσω και να σας ξεναγήσω σε αυτόν τον δρόμο με δικά μου έξοδα … Κύριε Θεοχάρη, σας άρεσε ο δρόμος που είδατε; Αν πηγαίνατε λίγο παρακάτω μπορεί να έμενε το αυτοκίνητό σας»!
Τι συμβαίνει στο Πωγώνι;
- Συνομιλήσαμε με ντόπιο: «Τη δεκαετία του ’90, μετά από κινητοποίηση των κατοίκων του Πωγωνίου και με τη συμβολή των σωματείων της διασποράς, συγκεντρώθηκαν κάποια λεφτά, με τα οποία έγινε η αρχική διάνοιξη του δρόμου Δρυμάδες-Σωπική και συνδέθηκε το πρώην χωμάτινο δίκτυο με τον ελλαδικό χώρο. Ακολούθησαν πολλές προσπάθειες και επαφές με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας από εκπροσώπους των σωματείων του Πωγωνίου στην Αθήνα για το άνοιγμα του Τελωνείου των Δρυμάδων και την ένταξη του δρόμου σύνδεσης των χωριών του Πωγωνίου σε κάποιο πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από ευρωπαϊκά και ελληνικά κονδύλια. Κάπως έτσι φθάσαμε το 2009 να εγκαινιαστεί το Τελωνείο των Δρυμάδων και να δημοπρατηθούν 3,5 χλμ. δρόμου από τις Δρυμάδες μέχρι τη Σωπική: ένας δρόμος που δεν τελείωσε ποτέ, ενώ το Τελωνείο δεν λειτούργησε ποτέ σε μόνιμη βάση. Οι περαιτέρω ενέργειες για επανεκκίνηση του έργου και η κατασκευή του οδικού άξονα Δρυμάδες-Πολύτσανη-Σούχα δεν καρποφόρησαν. Κάπως έτσι φθάσαμε στην επίσκεψη το 2022 του πρώην υφυπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας στην Πολύτσανη, του κ. Φραγκογιάννη, ο οποίος, βλέποντας τη τραγική κατάσταση του δρόμου, έταξε για τη βελτίωση του άξονα Δρυμάδες-Πολύτσανη ένα κονδύλιο των 150.000 ευρώ. Για τη διαχείρισή τους, ο δήμαρχος Δρόπολης υποσχέθηκε μπετόστρωση 6 χλμ. στα πιο επίμαχα σημεία. Στον συγκεκριμένο άξονα μέχρι και σήμερα στρώθηκε μπετό φάρδους 3 μέτρων μόνο σε 3 χλμ. (1 χλμ. στην είσοδο και έξοδο της Σωπικής, και 2 χλμ. στο τμήμα Σχωριάδες-Πολύτσανη). Αξίζει να τονίσουμε πως η ποιότητα του μπετόν είναι τέτοια που σε κάποια σημεία είχε φθαρεί από τον πρώτο χρόνο. Και φθάσαμε έτσι στα πρόσφατα εγκαίνια-παρωδία ενός ανύπαρκτου έργου μόνο για τα εφέ των πολιτικών μας»…
- Για την ιστορία, τα σωματεία των χωριών του Πωγωνίου, με την ευκαιρία της περιοδείας του πρώην υφυπουργού Φραγκογιάννη, είχαν καταθέσει το αίτημά τους στο Γραφείο του Πρωθυπουργού στις 18/5/2022, όπου μεταξύ άλλων έγραφαν: «Δεν έχουμε σκοπό να σας αραδιάσουμε τα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι του Πωγωνίου, αλλά θα σταθούμε σε ένα βασικό μόνο, που το θεωρούμε ζωτικής σημασίας για την επιβίωση της περιοχής αυτής πριν την πλήρη ερήμωσή της. Και αυτό δεν είναι άλλο, από την παντελή έλλειψη ενός στοιχειώδους οδικού δικτύου… Από το 1990, οπότε αποκαταστάθηκαν οι δημοκρατικοί θεσμοί στην Αλβανία, έχουμε γίνει αποδέκτες άπειρων υποσχέσεων από πολιτικούς των δύο πλευρών, Ελλάδας και Αλβανίας»…[1]
- Τα σωματεία των Πωγωνίσιων και η Γενική Συνέλευση Κατοίκων Πωγωνίου [2] απευθύνθηκαν όμως και στη συνέχεια σε αρμόδιες αρχές, τον Σεπτέμβριο του 2024 και τον Ιούνιο του 2025, για να ενημερώσουν ότι το έργο δεν υλοποιήθηκε, αποστέλλοντας και φωτογραφικό υλικό. Ο πρόεδρος της Αδελφότητας Σχωριαδιτών, σε παλιότερη συνέντευξή του στον Δρόμο το 2022 [3], είχε αναφέρει: «Από το 1990 και μετά, οι υποσχέσεις από τις δύο χώρες (έχουμε βλέπετε και μάνα και μητριά, των Αθηνών και των Τιράνων…) ήταν ατελείωτες… Μέχρι σήμερα, όμως, μόνο μπαλώματα, μολονότι οι επιστολές μας προς τις δύο κρατικές αρχές δεν έπαψαν».
- Γίνεται πια ξεκάθαρο, ότι η κοροϊδία και το ψέμα μπροστά στα μούτρα των Βορειοηπειρωτών ολοένα και περισσότερο φανερώνει τις προθέσεις του «εθνικού κέντρου», να κρατήσει την Εθνική Ελληνική Μειονότητα («γέφυρα» των δύο χωρών) ως εργαλείο, για ιδιοτελή συμφέροντα. Οι Πωγωνίσιοι, που αγωνίζονται επίσης για την υπόθεση της υδροδότησής τους, για τις καταπατήσεις από το αλβανικό Δημόσιο των κοινοτικών τους περιουσιών, για τα μνημεία της περιοχής τους, για την ιστορία τους και για τη διατήρηση των παραδόσεων που κληρονόμησαν… συνεχίζουν.
Μέχρι πότε θα κρατήσει αυτή η κοροϊδία;
[1] Την επιστολή προς τον Πρωθυπουργό υπογράφουν: Δημήτρης Πασπάλης, Διαχειριστής του Δημοτικού Διαμερίσματος Πωγωνίου, Κώστας Πάνος, Πρόεδρος της Ένωσης Πωγωνισίων, Θεοδόσης Μάντζαρης, Πρόεδρος της Ένωσης Πανταχού Πολυτσανιτών, Αλκιβιάδης Νταλές, Πρόεδρος της Αδελφότητας Σχωριαδιτών «Η Γέννηση της Θεοτόκου», Βασίλης Καλούδης, Πρόεδρος του Συλλόγου Τσιατιστινών «Μεταμόρφωση του Σωτήρος», Βασίλης Ράφτης, Πρόεδρος Συλλόγου Χλωμιωτών «Αγία Παρασκευή», Αριστοτέλης Ρίζος, Πρόεδρος του Συλλόγου Σωπικής.
[2] «Προς όλες τις πολιτικές δυνάμεις και αρμόδιους φορείς του χώρου μας» (oiapedw.blogspot.com, 30/4/2025).
[3] «Η Αδελφότητα Σχωριαδιτών από το Πωγώνι Δρόπολης» (φύλλο 607).
