Ο χρυσός είναι η εφεδρεία των Αμερικανών μετά τον “βομβαρδισμό” του πλανήτη με φθηνά δολάρια.
Υπήρχε αυτή η παλιά διαφήμιση φίρμας κοσμημάτων με το σλόγκαν «O χρυσός σας φέρνει πιο κοντά». Υπονοούσε ότι ένα χρυσό κόσμημα μπορούσε να εξαγοράσει τον έρωτα, τη φιλία, τη συγγενική αγάπη. Περιέγραφε με κομψό τρόπο, το φετιχισμό με τον οποίο περιβάλλουμε το πολύτιμο μέταλλο, επενδύοντας πάνω του τα δικά μας όνειρα περί πλούτου, ισχύος, αισθητικής, «θείας» καθαρότητας. Πράγματα που δεν έχουν την παραμικρή σχέση με τη φυσική κατάσταση του χρυσού, τη μοριακή δομή του. Καλώς ή κακώς ο χρυσός, εδώ και χιλιετίες, πράγματι «μας φέρνει πιο κοντά». Και για τους ίδιους ακριβώς λόγους μας απομακρύνει, μας εντάσσει σε αντίπαλα στρατόπεδα, έτοιμα να χύσουν ποταμούς αίματος για την απόκτησή του.
Στο πεδίο της λεγόμενης άυλης οικονομίας και του εικονικού χρήματος εδώ και χρόνια, ο χρυσός είχε χάσει αρκετή από τη λάμψη του. Παρ’ ότι πάντα αντιμετωπίζεται ως «ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο» σε καιρούς κρίσης -κατά το αγαπημένο δημοσιογραφικό κλισέ- από τη δεκαετία του ’70, οπότε οι ΗΠΑ αποφάσισαν να αποσυνδέσουν την τύχη του δολαρίου από τα αποθέματα χρυσού που φυλάσσουν στο απόρθητο Fort Knox, η τιμή του πολύτιμου μετάλλου ακολούθησε μια μέτρια διακύμανση μεταξύ των 400 και 700 δολαρίων ανά ουγκιά. Από την αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, την άνοιξη του 2007, η εικόνα αυτή άλλαξε για να φτάσει, σήμερα, σε ιστορικό ρεκόρ άνω των 1.400 δολαρίων ανά ουγκιά.
Ποια είναι η εξήγηση αυτού του άλματος; Το προφανές είναι ότι ιδιώτες επενδυτές και κερδοσκοπικά κεφάλαια που φεύγουν από τις αγορές ομολόγων και μετοχών διοχετεύουν στον χρυσό ένα μέρος από τις κερδοσκοπικές προσδοκίες τους.
Ωστόσο, ας μη φανταστούμε ουρές αποθησαυριστών που συνωστίζονται για ν’ αποκτήσουν ράβδους χρυσού με κάθε τίμημα. Ένα μέρος τής ανόδου της τιμής του χρυσού οφείλεται, πράγματι, στις τοποθετήσεις μεγάλων επενδυτικών κεφαλαίων, όπως του Πόλσον ή του Σόρος, σε αμοιβαία κεφάλαια χρυσού (τα λεγόμενα ETF). Ωστόσο, ο πανικός των τελευταίων μηνών που έχει οδηγήσει σε μια άνοδο 40% έχει, μάλλον, μια πιο σκοτεινή εξήγηση η οποία αποτελεί κρίσιμη πτυχή του νομισματικού πολέμου που έχουν εξαπολύσει οι ΗΠΑ.
Η ασθμαίνουσα υπερδύναμη έχει ξεκινήσει έναν αγώνα αύξησης των αποθεμάτων της σε χρυσό, που σήμερα είναι 8.133 τόνοι. Ο χρυσός είναι η εφεδρεία των Αμερικανών μετά τον «βομβαρδισμό» του πλανήτη με φθηνά δολάρια, μέσω του γιγάντιου προγράμματος «ποσοτικής χαλάρωσης» ύψους 2,3 τρισ. δολαρίων, το οποίο θα ολοκληρώσουν στα μέσα του 2011. Η αύξηση των αποθεμάτων χρυσού φαίνεται ότι θα χρησιμοποιηθεί εκείνη την περίοδο, με στόχο τη μείωση των δυσθεώρητων αμερικανικών ελλειμμάτων και τη δημιουργία πλεονασμάτων από το πουθενά. Πώς; Με την αποτίμηση των αποθεμάτων χρυσού σε τρέχουσες τιμές. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η τιμή του χρυσού μπορεί να ξεπεράσει, τους επόμενους μήνες, τα 1.500 δολάρια η ουγκιά και μερικοί εκτιμούν ότι και το ρεκόρ των 2.000 δολαρίων δεν είναι τόσο μακρινό.
«Ανακαλύπτοντας», λοιπόν, αυτό το θησαυρό οι Αμερικανοί στο Fort Knox θα προκαλέσουν μια ανατίμηση του δολαρίου με τελικό στόχο το κινεζικό νόμισμα. Καθώς είναι συνδεδεμένο με το δολάριο, το γουάν μπορεί να παρασυρθεί σε μια ανατίμηση μέχρι 20%, έτσι ώστε η κινεζική μηχανή των εξαγωγών να χάσει μέρος της ισχύος της. Και το ίδιο μπορεί να συμβεί με το ευρώ και τη Γερμανία, η οποία επίσης έχει φροντίσει να παγώσει τις πωλήσεις χρυσού.
Διόλου άσχετη με τις αμερικανικές επιδιώξεις είναι η πρόταση του επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ρόμπερτ Ζέλικ, να υιοθετήσουν οι G20 εκ νέου έναν «κανόνα χρυσού», ανάλογο με αυτό της μεταπολεμικής συμφωνίας του Μπρέτον Γουντς, που κατέστησε το δολάριο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα σταθερά συνδεδεμένο με την τιμή του χρυσού. Ο Ζέλικ πρότεινε μια ανάλογη συμφωνία, με μόνη τη διαφορά ότι τη θέση του δολαρίου θα πάρει ένα καλάθι νομισμάτων από το δολάριο, το ευρώ, το γουάν και το γεν που πάντως θα παρακολουθεί την τιμή του χρυσού.
Ωστόσο, την τελευταία λέξη στον πόλεμο του χρυσού είναι πιθανό να την έχει και πάλι η Κίνα. Καθώς τα πλεονάσματά της αυξάνονται ακατάπαυστα και τα αποθέματά της σε ρευστό μπορεί ακόμη και να διπλασιαστούν την προσεχή πενταετία (φτάνοντας τα 5 τρισ. δολάρια!) είναι πλέον ή βέβαιον ότι θα θελήσει να αυξήσει κι αυτή τα αποθέματά της σε χρυσό που σήμερα αντιστοιχούν μόλις στο 1,7% του «θησαυροφυλακίου» της. Αν τους επόμενους μήνες ή χρόνια η Κίνα θελήσει να αγοράσει 10.000 τόνους χρυσού- όπως επίσημα έχουν εισηγηθεί Κινέζοι αξιωματούχοι- θα αποκτήσει και πάλι την πρωτοβουλία των κινήσεων σ’ έναν πόλεμο του οποίου, προς το παρόν, αντιλαμβανόμαστε μόνο τις ψυχρές διαστάσεις του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν και θερμές. Άλλωστε, αν η Κίνα έχει τη δυνατότητα ν καταστήσει, με όπλο και τον χρυσό, το δικό της γουάν παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, γιατί να μοιραστεί αυτή τη δύναμη με άλλους;
Ο καπιταλισμός έχει γυρίσει το ρολόι έναν αιώνα πίσω. Έχει μπει στο στόμα της τρέλας…
Στο πεδίο της λεγόμενης άυλης οικονομίας και του εικονικού χρήματος εδώ και χρόνια, ο χρυσός είχε χάσει αρκετή από τη λάμψη του. Παρ’ ότι πάντα αντιμετωπίζεται ως «ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο» σε καιρούς κρίσης -κατά το αγαπημένο δημοσιογραφικό κλισέ- από τη δεκαετία του ’70, οπότε οι ΗΠΑ αποφάσισαν να αποσυνδέσουν την τύχη του δολαρίου από τα αποθέματα χρυσού που φυλάσσουν στο απόρθητο Fort Knox, η τιμή του πολύτιμου μετάλλου ακολούθησε μια μέτρια διακύμανση μεταξύ των 400 και 700 δολαρίων ανά ουγκιά. Από την αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, την άνοιξη του 2007, η εικόνα αυτή άλλαξε για να φτάσει, σήμερα, σε ιστορικό ρεκόρ άνω των 1.400 δολαρίων ανά ουγκιά.
Ποια είναι η εξήγηση αυτού του άλματος; Το προφανές είναι ότι ιδιώτες επενδυτές και κερδοσκοπικά κεφάλαια που φεύγουν από τις αγορές ομολόγων και μετοχών διοχετεύουν στον χρυσό ένα μέρος από τις κερδοσκοπικές προσδοκίες τους.
Ωστόσο, ας μη φανταστούμε ουρές αποθησαυριστών που συνωστίζονται για ν’ αποκτήσουν ράβδους χρυσού με κάθε τίμημα. Ένα μέρος τής ανόδου της τιμής του χρυσού οφείλεται, πράγματι, στις τοποθετήσεις μεγάλων επενδυτικών κεφαλαίων, όπως του Πόλσον ή του Σόρος, σε αμοιβαία κεφάλαια χρυσού (τα λεγόμενα ETF). Ωστόσο, ο πανικός των τελευταίων μηνών που έχει οδηγήσει σε μια άνοδο 40% έχει, μάλλον, μια πιο σκοτεινή εξήγηση η οποία αποτελεί κρίσιμη πτυχή του νομισματικού πολέμου που έχουν εξαπολύσει οι ΗΠΑ.
Η ασθμαίνουσα υπερδύναμη έχει ξεκινήσει έναν αγώνα αύξησης των αποθεμάτων της σε χρυσό, που σήμερα είναι 8.133 τόνοι. Ο χρυσός είναι η εφεδρεία των Αμερικανών μετά τον «βομβαρδισμό» του πλανήτη με φθηνά δολάρια, μέσω του γιγάντιου προγράμματος «ποσοτικής χαλάρωσης» ύψους 2,3 τρισ. δολαρίων, το οποίο θα ολοκληρώσουν στα μέσα του 2011. Η αύξηση των αποθεμάτων χρυσού φαίνεται ότι θα χρησιμοποιηθεί εκείνη την περίοδο, με στόχο τη μείωση των δυσθεώρητων αμερικανικών ελλειμμάτων και τη δημιουργία πλεονασμάτων από το πουθενά. Πώς; Με την αποτίμηση των αποθεμάτων χρυσού σε τρέχουσες τιμές. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η τιμή του χρυσού μπορεί να ξεπεράσει, τους επόμενους μήνες, τα 1.500 δολάρια η ουγκιά και μερικοί εκτιμούν ότι και το ρεκόρ των 2.000 δολαρίων δεν είναι τόσο μακρινό.
«Ανακαλύπτοντας», λοιπόν, αυτό το θησαυρό οι Αμερικανοί στο Fort Knox θα προκαλέσουν μια ανατίμηση του δολαρίου με τελικό στόχο το κινεζικό νόμισμα. Καθώς είναι συνδεδεμένο με το δολάριο, το γουάν μπορεί να παρασυρθεί σε μια ανατίμηση μέχρι 20%, έτσι ώστε η κινεζική μηχανή των εξαγωγών να χάσει μέρος της ισχύος της. Και το ίδιο μπορεί να συμβεί με το ευρώ και τη Γερμανία, η οποία επίσης έχει φροντίσει να παγώσει τις πωλήσεις χρυσού.
Διόλου άσχετη με τις αμερικανικές επιδιώξεις είναι η πρόταση του επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ρόμπερτ Ζέλικ, να υιοθετήσουν οι G20 εκ νέου έναν «κανόνα χρυσού», ανάλογο με αυτό της μεταπολεμικής συμφωνίας του Μπρέτον Γουντς, που κατέστησε το δολάριο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα σταθερά συνδεδεμένο με την τιμή του χρυσού. Ο Ζέλικ πρότεινε μια ανάλογη συμφωνία, με μόνη τη διαφορά ότι τη θέση του δολαρίου θα πάρει ένα καλάθι νομισμάτων από το δολάριο, το ευρώ, το γουάν και το γεν που πάντως θα παρακολουθεί την τιμή του χρυσού.
Ωστόσο, την τελευταία λέξη στον πόλεμο του χρυσού είναι πιθανό να την έχει και πάλι η Κίνα. Καθώς τα πλεονάσματά της αυξάνονται ακατάπαυστα και τα αποθέματά της σε ρευστό μπορεί ακόμη και να διπλασιαστούν την προσεχή πενταετία (φτάνοντας τα 5 τρισ. δολάρια!) είναι πλέον ή βέβαιον ότι θα θελήσει να αυξήσει κι αυτή τα αποθέματά της σε χρυσό που σήμερα αντιστοιχούν μόλις στο 1,7% του «θησαυροφυλακίου» της. Αν τους επόμενους μήνες ή χρόνια η Κίνα θελήσει να αγοράσει 10.000 τόνους χρυσού- όπως επίσημα έχουν εισηγηθεί Κινέζοι αξιωματούχοι- θα αποκτήσει και πάλι την πρωτοβουλία των κινήσεων σ’ έναν πόλεμο του οποίου, προς το παρόν, αντιλαμβανόμαστε μόνο τις ψυχρές διαστάσεις του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν και θερμές. Άλλωστε, αν η Κίνα έχει τη δυνατότητα ν καταστήσει, με όπλο και τον χρυσό, το δικό της γουάν παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, γιατί να μοιραστεί αυτή τη δύναμη με άλλους;
Ο καπιταλισμός έχει γυρίσει το ρολόι έναν αιώνα πίσω. Έχει μπει στο στόμα της τρέλας…
Σάιλοκ
Σχόλια
