Το «αναπόσπαστα» που ξεχάστηκε
Το κεντρικό πολιτικό κείμενο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου: η διακήρυξη της Συντονιστικής Επιτροπής, με ημερομηνία 16 Νοεμβρίου 1973, η οποία πιστοποιεί το αντιφασιστικό-αντιιμπεριαλιστικό μήνυμα του ξεσηκωμού. Την υιοθέτησε η εκλεγμένη από τις Γενικές Συνελεύσεις των ανώτατων σχολών Συντονιστική Επιτροπή μετά από σκληρή αντιπαράθεση μεταξύ των εκφραστών της γραμμής της επίσημης αριστεράς (Αντι-ΕΦΕΕ/ΚΚΕ και Ρήγα Φεραίο/ΚΚΕεσ.), και όσων κατηγορήθηκαν από αυτήν ως «αριστεριστές» επειδή δεν δέχονταν τον περιορισμό σε αιτήματα ανώδυνα για χάρη της «αντιδικτατορικής ενότητας» με τους παλιούς αστούς πολιτικούς. Με την υποστήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας των συγκεντρωμένων στο Πολυτεχνείο, η διακήρυξη επιβεβαιώνει ότι πρόκειται για πολιτικό αγώνα, κι ότι «η εγκαθίδρυση της λαϊκής κυριαρχίας συνδέεται αναπόσπαστα με την εθνική ανεξαρτησία από τα ξένα συμφέροντα που χρόνια στηρίζουν την τυραννία στη χώρα μας».
Ένα χρόνο αργότερα, μετά την προδοσία της Κύπρου και την πτώση της χούντας, η οργανωτική επιτροπή της πρώτης επετείου δηλώνει ότι καθιερώνει «τη 17 Νοέμβρη σαν μέρα αφιερωμένη στον λαό του λαού και της νεολαίας μας ενάντια στο φασισμό, την αμερικανοκρατία και τον ιμπεριαλισμό» και απαριθμεί με σαφήνεια τους στόχους:
«1. Άμεση σύλληψη και παραδειγματική τιμωρία των χουντικών πραξικοπηματιών στην Ελλάδα και την Κύπρο, των βασανιστών και των ενόχων της σφαγής του Πολυτεχνείου [Σημ. της Σύνταξης: η κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» υπό τον Κων/νο Καραμανλή δεν είχε ακόμη συλλάβει κανέναν εξ αυτών!]
- Οριστική απαλλαγή της χώρας μας από τις αμερικάνικες και Νατοϊκές βάσεις. Πλήρης έξοδος μια για πάντα από το ΝΑΤΟ [Σημ. της Σύνταξης: μετά και τον δεύτερο Αττίλα στην Κύπρο, και κάτω από τη λαϊκή οργή, η κυβέρνηση Καραμανλή είχε βγάλει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ]
- Λύση του Κυπριακού στη βάση του ενιαίου, ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους, σύμφωνα και με την απόφαση του ΟΗΕ [Σημ. της Σύνταξης: η γραμμή για το Κυπριακό ήταν επίσης αποτέλεσμα αντιπαράθεσης, αφού ήδη από τότε είχαν εμφανιστεί και εντός της αριστεράς πιο «ρεαλιστικές» απόψεις…]»
Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια και να υποστεί ειδική και πολύπλευρη «επεξεργασία» το ριζοσπαστικοποιημένο λαϊκό κίνημα της εποχής για να λειανθούν οι στόχοι των τότε διακηρύξεων, ώσπου τελικά να θεωρηθούν μαξιμαλιστικοί και να εγκαταλειφθούν από τους πάσης φύσεως «εκφραστές» της εξέγερσης…
«Εγκατελείφθη έξαιμος λόγω βαρυτάτων τραυματισμών»…
Δημοσιεύουμε εδώ ορισμένα από τα ντοκουμέντα που είχε την καλοσύνη να παραχωρήσει στον Δρόμο, από την προσωπική του συλλογή, ο Μίμης Χριστοφιλάκης. Εξ όσων γνωρίζουμε, είναι η πρώτη φορά που δημοσιεύονται στην πρωτότυπη μορφή τους. Στο πρώτο απ’ αυτά ο αντιστράτηγος Καραβίτης, διοικητής της Χωροφυλακής, ενημερώνει αυθημερόν τη στρατιωτική ηγεσία, μετά από αίτημά της στις 20 Νοεμβρίου 1973, για τους τραυματίες που νοσηλεύονται σε αθηναϊκά νοσοκομεία «εξ αιτίας συμμετοχής των εις τα επεισόδια του Πολυτεχνείου Αθηνών». Στη σχετική λίστα που επισυνάπτει, η οποία έχει συνταχθεί από την τότε Αστυνομία Πόλεων, παρατίθενται τα πλήρη στοιχεία μιας σειράς θυμάτων, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν βληθεί με πυροβόλα όπλα.
Χαρακτηριστικά, διακρίνεται μεταξύ άλλων, με αύξοντα αριθμό 45, η Πέπη Ρηγοπούλου, που βρισκόταν πάνω στην πύλη του Πολυτεχνείου και το τανκ που την έριξε της συνέθλιψε τα πόδια. Στη στήλη «Είδος τραύματος και μέσον δι’ ου προεκλήθη» σημειώνεται: «Κάταγμα αμφοτέρων κνημών και αμφισφύρου δεξιάς εκ συνθλίψεως εξ ανατροπής οχήματος»… Στην ίδια σελίδα σημειώνονται βαρείς τραυματισμοί από πυροβόλα όπλα μεταξύ των οποίων, με αύξοντα αριθμό 41 ενός αναπήρου πολέμου του 1940, με αύξοντα αριθμό 44 ενός μαθητή, με αύξοντα αριθμό 47 ενός 20χρονου («Κρανιοεγκεφαλική κάκωσις εξ εισόδου βολίδος, έκχυσις εγκεφαλικής ουσίας»…) κ.ο.κ. Καταγράφεται επίσης, με αύξοντες αριθμούς 46 και 48 αντίστοιχα, ότι «διεκομίσθη νεκρός» ο 16χρονος μαθητής Αλέξανδρος Σπαρτίδης και ότι «απεβίωσε» ο 48χρονος Γεώργιος Γεριτσίδης, υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών («Θανατηφόρος τραυματισμός δεξιάν βρεγματικήν χώραν εξ αδεσπότου βολίδος πυρ. όπλου»…).
Το τελευταίο (χειρόγραφο) ντοκουμέντο που παραθέτουμε είναι απόσπασμα λίστας τραυματιών από την ιδιωτική κλινική «Άγιος Γεράσιμος», που βρισκόταν στην οδό Δεληγιώργη. Σε αυτό περιλαμβάνεται η περίπτωση κοπέλας «αγνώστων στοιχείων, περίπου 25 ετών» η οποία «εγκατελείφθη παρ’ αγνώστων την 16-11-73 εις την είσοδον της κλινικής εν βαρυτάτη καταστάσει – απώλεια συνειδήσεως – έξαιμος λόγω βαρυτάτων τραυματισμών». Σύμφωνα με το ντοκουμέντο, που υπογράφεται από τον διευθυντή της κλινικής με άγνωστο παραλήπτη (το σίγουρο είναι ότι έφτασε στην αστυνομία), η βαριά τραυματισμένη άγνωστη «παρεπέμφθη αμέσως εις το Ρυθμιστικόν Κέντρον Αθηνών». Μέχρι σήμερα παραμένουν άγνωστα τα στοιχεία της…
