Κι ενώ κάθε αρμόδιο δικαστικό όργανο δηλώνει αναρμοδιότητα, δείχνοντας καθαρά πως η απόφαση είναι πολιτική να μην ικανοποιείται το αίτημα του απεργού πείνας, κι ενώ είναι πια φανερό πως έχει γίνει καραμπινάτη και εκδικητική μεταχείριση σε βάρος του, ο Δημήτρης Κουφοντίνας συνεχίζει την απεργία πείνας ακροβατώντας σε ένα μεταίχμιο ανάμεσα σε ζωή και θάνατο.
Είναι τόσο ζήτημα πολιτικής κατεύθυνσης που μια μόνο δήλωση κάποιου αρμόδιου (από αυτούς που σιωπούν όπως Εκκλησία, Προεδρία της Δημοκρατίας, υπουργού Δικαιοσύνης ή ακόμα και του πρωθυπουργού θα έλυνε τα χέρια όλων των δικαστικών αρχών να βγάλουν μια απόφαση που θα έδινε λύση.
Η αδιαλλαξία της κυβέρνησης είχε συνδεθεί με την επιλογή «Νόμος και Τάξη» και με την προσμέτρηση διαφόρων δημοσκοπήσεων για το ζήτημα. Η συνάντηση του θέματος με άλλα μέτωπα, όπως αστυνομία στα ΑΕΙ, λοκντάουν και τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης δημιούργησε ένα άλλο πλαίσιο που οδηγεί σε επαναξιολογήσεις.
Ο Κ. Μητσοτάκης έστησε μια ατζέντα –που τον έφερνε να έχει μια συνέπεια με προεκλογικές δηλώσεις– αλλά παράλληλα έστησε και μια παγίδα προς όσους θα αντιδρούσαν και θα έκαναν μια μονοθεματική αντιπολίτευση με βάση μόνο την καταστολή, την αστυνομία στα ΑΕΙ ή την απεργία πείνας του Δ. Κουφοντίνα.
Το άπλωμα των αντιδράσεων και η απαραίτητη σύνδεση με τα σημαντικά ζητήματα του τόπου, θα δημιουργούσε μεγαλύτερη πίεση στην κυβέρνηση και θα αποδομούσε το «Νόμος και Τάξη». Ένα κίνημα αλληλέγγυων προς τον Δ. Κουφοντίνα δεν αρκεί για να αλλάξει τη στάση της η κυβέρνηση. Ένα ογκούμενο κίνημα ενάντια στην συνολική πολιτική της κυβέρνησης με αιχμή το θέμα της Δημοκρατίας και το θέμα της Αναπνοής (δηλαδή να αναπνεύσει ο λαός και η νεολαία) σε συνθήκες λοκντάουν, ανεργίας, αστυνομικής ασυδοσίας κ.λπ. ανοίγει άλλο δρόμο.
Ο Δ. Κουφοντίνας δεν πρέπει να πεθάνει. Η κυβέρνηση τον καταδικάζει σε αργό θάνατο και νίπτει τας χείρας. Τον παρουσιάζει ως αυτόχειρα. Το θέμα του Δ. Κουφοντίνα έχει πάρει έκταση, έχει οδηγήσει σε τοποθετήσεις δικηγορικών συλλόγων και κομμάτων, έχει ξεφύγει από μια συνηθισμένη κίνηση ενός περιθωριακού χώρου. Ο αγώνας για να μην πεθάνει –να μην εξοντωθεί– πρέπει να έχει διαστάσεις που να συγκεντρώνουν δημοκρατικές δυνάμεις και να αποδυναμώνουν το σχέδιο «Νόμος και Τάξη» που δεν αφορά μειοψηφίες αλλά όλη την κοινωνία.
Γεννήθηκα πριν τις 17 Νοέμβρη, ίσως και μετά
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου σημάδεψε την πολιτική ιστορία του τόπου. Έγινε σε συγκεκριμένη στιγμή, έδωσε καρπούς και αποτελέσματα, αφού όξυνε την κρίση της φασιστικής δικτατορίας και σφράγισε τον ριζοσπαστισμό με ένα ισχυρό αντιιμπεριαλιστικό και αντιφασιστικό πνεύμα. Δεν είναι σύνηθες σε μια χώρα για 47 χρόνια να γίνονται πορείες στην αμερικάνικη πρεσβεία.
Η 17Ν δεν σημάδεψε την πολιτική ιστορία. Ούτε κράτησε αναμμένο το φυτίλι του καντηλιού της αντίστασης. Έδρασε με βάση μια επιλογή εντελώς φαντασιακή και αποτυχημένη (σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες), αφού η «ένοπλη δράση και προπαγάνδα» δεν απέφεραν καρπούς και όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα σε τέτοιες επιλογές, οι σιωπές ήταν περισσότερες από τις εκκωφαντικές ενέργειες (βόμβες, ρουκέτες, δολοφονίες). Το τέλος της οργάνωσης αυτής και ο τρόπος που έγινε (πέρα από το πώς χρησιμοποιήθηκε από την αστική πλευρά) ήταν τελείως δυσανάλογο με τα μεγάλα λόγια των προκηρύξεων και διακηρύξεων. Και κανείς φυσικά δεν σκέπτεται να ακολουθήσει τον δρόμο και τον ιδεότυπο της οργάνωσης αυτής. Όπως είναι φυσικό μέσα στη δίνη της κρίσης έχει αναπτυχθεί μια διάθεση και πράξη εξωθεσμικής βίας, που όμως είναι ιδιότυπη, πιο τυφλή, καθόλου πολιτικοποιημένη, το μόνο που έχει είναι το «πέσιμο στην μπατσοκρατία» και γι’ αυτό είναι εύκολα χειραγωγίσιμη.
Το πανό λοιπόν με σύνθημα «Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη» προκαλεί συνειρμούς. Πρώτο, γιατί πρόκειται για τίτλο βιβλίου του Δ. Κουφοντίνα που έγραψε μέσα στις φυλακές και ιστορεί την πορεία του σε αυτό που αποκαλεί επαναστατικό κίνημα. Δεύτερο, γιατί συνδηλώνει μια υποστήριξη κάτι πέρα από το δίκαιο αίτημα του απεργού πείνας για μεταγωγή του στον Κορυδαλλό. Τρίτο, γιατί «καπελώνει» τις εκδηλώσεις και τις διαμαρτυρίες για τη μεταχείριση του Κουφοντίνα από το κράτος και την πίεση να μην πεθάνει, σαν κινήσεις υποστήριξης του ιδιαίτερου εγχειρήματος της 17Ν.
Στο σημείο αυτό συναντιούνται διάφορες ψυχολογίες. Και ανθρώπων που γεννήθηκαν πριν το Πολυτεχνείο και ξέρουν τι ήταν αλλά λειτουργούν με μια ορισμένη συναισθηματική ψυχολογία και δεν ενοχλούνται από τον σφετερισμό που έγινε και συνεχίζεται –δια του τίτλου– κι ακόμα με τα χρόνια ξεχνούν το πόσο επιθετικά στάθηκε η οργάνωση αυτή απέναντι στο μαζικό κίνημα της εποχής και πόση αλαζονεία έδειξε ορισμένες στιγμές (τι «καραγκιόζηδες των Εξαρχείων», τι κομπασμοί ότι είναι το «τρίτο κόμμα» στην Ελλάδα, τι παραδειγματικές ενέργειες μετά την κατάληψη του Πολυτεχνείου για τη δολοφονία του Καλτεζά (1985) με την ανατίναξη του λεωφορείου των ΜΑΤ μια βδομάδα μετά με τοποθετήσεις ότι «έτσι γίνονται οι δουλειές» κ.λπ.). Από άλλους, κυρίως αντιεξουσιαστικούς κύκλους, ο Δ. Κουφοντίνας αναγορεύεται σε σύμβολο κατά του κράτους. Τέλος ορισμένοι από ΣΥΡΙΖΑ μεριά (βουλευτές, μέλη της γραμματείας, Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ) σιγοντάρουν διάφορες τέτοιες θεωρίες ή κατατάσσουν τη 17Ν στην κατηγορία των «συντρόφων που έκαναν λάθος». Δεν λείπουν κι όσοι εκτιμούν ότι η 17Ν ήταν η μόνη δύναμη που τα έβαλε με την αμερικανοκρατία και το πολιτικό σύστημα και η μόνη που τρόμαξε και φόβισε το σύστημά τους. Είπαμε: ψυχολογίες…
Η ιστορία αυτή τέλειωσε πριν από σχεδόν 20 χρόνια (2002) και μάλιστα με όχι ευχάριστο και πολύ αγωνιστικό τρόπο. Ο δρόμος και η επιλογή έδειξαν τα όρια και τα αδιέξοδα. Αν σήμερα υπάρχουν γενικότερα αδιέξοδα δεν προσφέρει τίποτα η επιστροφή σε μια ιστορία λαθεμένη στη σύλληψή της και αποτυχημένη – όσο θόρυβο κι αν προκάλεσε. Αν χρειάζεται να βγουν συμπεράσματα το κυριότερο είναι πως ο μαζικός πολιτικός αγώνας, η ακηδεμόνευτη έκφραση του λαϊκού ριζοσπαστισμού και οι εκδηλώσεις του, οι μικροί και μεγάλοι αγώνες σε ολόκληρη τη χώρα, χωρίς κουκούλες και ενέδρες, έδωσαν τον τόνο και έφεραν αποτελέσματα. Κι αυτός είναι ο δρόμος του Νοέμβρη του 1973.
