του Βασίλη Κεχαγιά
Ο νέος κόσμος απαιτεί το δικό του Μουντιάλ. Πριν απ’ όλα διοργανωμένο σε μια χώρα που δε «μυρίζει» μπάλα· μυρίζει όμως πετρέλαιο, με αποφορά χρημάτων. Το Κατάρ αποτελεί το νεόπλουτο φίλο του ποδοσφαίρου, αυτόν που έχει χρήματα σε μια παρέα και όλοι τον συγχρωτίζονται, προκειμένου να «τσιμπολογήσουν» κάτι κι ας γελάνε με την μαντάμ Σουσού και την ασχετοσύνη της. Δίπλα και η Σαουδική Αραβία, κρυφή ποδοσφαιρική δύναμη της περιοχής. Τα τελευταία χρόνια πληρώνει αδρά την απόσυρση ποδοσφαιριστών, σαν τα παλιά αμάξια που ψάχνουν το νεκροταφείο τους. Πίσω από την παρέα αυτή των αδαών, ωστόσο, κάποιος έπρεπε να αποτελεί τον προστάτη της. Κι αυτός βρέθηκε στην πρόσφορη Γαλλία και στο λαμπρό τέκνο της, τον Μισέλ Πλατινί. Το δίδυμό του με τον Μπλάτερ ήταν αυτό που για λογαριασμό των «πουρκουάδων» ανάλαβαν να στείλουν τον πλανήτη μπάλα εκτός τροχιάς.
Σε αυτόν τον καινούριο κόσμο, θα μπορούν, εκτός από τους παίκτες να νοικιάζονται και οι φίλαθλοι. Δεν είναι μόνον ένας Καμερουνέζος, που θα βάζει γκολ εναντίον του Καμερούν, ποιά καλύτερη απόδειξη της «ρευστότητας» των συνόρων και του παλιού κόσμου; Εδώ που τα λέμε, στημένη να ήταν όλη αυτή η ιστορία του έγχρωμου μετανάστη, ο οποίος πετυχαίνει τέρμα εις βάρος της γενέτειράς του και μετά «σιωπή»… είναι το εγκυρότερο διαβατήριο για ένα άχρωμο Παγκόσμιο Κύπελλο, δίχως ταυτότητα. Συγχρόνως, ο παίκτης αυτός διατηρεί φιλανθρωπικό ίδρυμα για τα άπορα παιδάκια της χώρας του και η Ελβετία, η οποία τον φιλοξενεί, φοράει την πλέον άχρωμη και «ξεπλυμένη» φανέλα, αφού το μόνο χρώμα που αναγνωρίζει είναι του χρήματος.
Μέσα σε ένα τέτοιο χαρούμενο σκηνικό, των δικαιωμάτων και της ρευστότητας, κάθε οπαδός μπορεί να διαλέγει τη χώρα που θα υποστηρίζει, δεν τον δεσμεύει καμιά γέννηση, μπορεί να ντύνεται Ισπανό-καταριανός, Σέρβο-ινδός, κι ό,τι άλλο υπαγορεύει το ποδοσφαιρικό του υποσυνείδητο. Το Μουντιάλ έτσι μπορεί να γίνει φιλικό σε κάθε πανηγυρτζίδικη κοινότητα, η οποία δεν έχει αντιληφθεί τη χαρά του ποδοσφαίρου, να το παρακολουθήσουν γυναίκες (τώρα με το VAR και τις γραμμές δε θα μπερδεύονται με το βάσανο του οφσάιντ) και άνθρωποι που θα μπορούσαν να το εντάξουν στη γενικότερη χαρά της ζωής. Η «μπαλίτσα» μπορεί τώρα να γίνει αδερφάκι της Γιουροβίζιον.
Δίπλα σε όλα τούτα, η δήθεν γκρίνια… του χειμώνα. Έχει αρχίσει από καιρό, αποτελώντας μια έμμεση και άμεση υπενθύμιση των αλλαγών. Για να αντιληφθεί κάποιος τη φαιδρότητα του επιχειρήματος «δε γίνεται Μουντιάλ το χειμώνα», αρκεί να αναλογισθεί ότι κάθε φορά που τη διοργάνωση τη φιλοξενούσε η Λατινική Αμερική ήταν χειμώνας. Η δυτικοκεντρική αντίληψη του κόσμου μετράει χρόνο κι εποχές κατά το δοκούν: εάν εγώ χειμώνα, όλος ο πλανήτης θα πρέπει να ανάψει σόμπα. Τι κι αν το πρώτο ματς Παγκόσμιου Κυπέλλου διεξάχθηκε στο χιονισμένο Μοντεβιδέο… Άρα, λοιπόν, η εξεπίτηδες υπογραμμισμένη αλλαγή στις δυτικές συνήθειες, αποτελεί την απόδειξη της ρευστότητας των συνηθειών και των μεταβολών τους, που μοιραία κάποτε φτάνουν. Ο εντυπωσιακότερος των νεωτερισμών είναι η αποκήρυξη της παρακολούθησης, ελέω εργατικών ατυχημάτων. Φυσικά και δεν καταγράφονται απλώς οι εργατικοί θάνατοι ως παράπλευρες απώλειες, πρόκειται για ζωές στο βωμό του οικονομικού μεγαλοϊδεατισμού. Ωστόσο, η καθυστερημένη ανακάλυψη των συνθηκών εργασίας, στον «αραβικό παράδεισο», μόνον ως υποκρισία μπορεί να προσμετρηθεί. Οι Ινδοί δεν υποδύονται μόνο τους οπαδούς· χρόνια τώρα «παίζουν» το μόνιμο ρόλο των εργατικών θυμάτων, όπως και οι γυναίκες –σε πολύ χειρότερη μοίρα από αυτές στο Ιράν– δεν αποτέλεσαν εμπόδιο στην ανάληψη της διοργάνωσης. Και μετά ήρθε η αφύπνιση και οι φωνές των δικαιωμάτων, από το φλιπ σάιντ των ίδιων που έστειλαν το Μουντιάλ στο φιλοδυτικό κομμάτι της Αραβίας, το πλέον βολικό.
Συγχρόνως, ανανεώθηκαν οι τηλεοπτικές αντιλήψεις οι οποίες θα φιλοξενούσαν το σκηνικό, με τις καλύψεις να αποκτούν πιο ανάλαφρο χαρακτήρα, πλέον παιγνιώδη και δεν είναι τώρα το ποδόσφαιρο το παιχνίδι. Είναι η εικόνα του, τώρα πια η μπάλα είναι πραγματική θεά…
