Η Τουρκία κινείται για αναβάθμιση του ψευδοκράτους στοχεύοντας βαθμηδόν στη ταϊβανοποίηση των κατεχομένων, χωρίς αυτός να είναι ο τελικός στόχος. Τούτο σημαίνει διεθνείς πολιτικές και εμπορικές σχέσεις και επαφές του ψευδοκράτους ως μη αναγνωρισμένο κράτος. Πρόκειται για το λεγόμενο σχέδιο Β΄, το οποίο διαχρονικά ήταν η προτεραιότητα της κατοχικής Τουρκίας, πλην όμως το «έκρυβε» χρησιμοποιώντας τις ατέρμονες διαδικασίες διαπραγμάτευσης ως εργαλείο εδραίωσης των κατοχικών δεδομένων. Είναι σαφές πως αυτή συνιστά την πρώτη στρατηγική επιδίωξη της Άγκυρας, την οποία επανέφερε στο προσκήνιο πιεστικά ενόψει του παρατεταμένου αδιεξόδου στο Κυπριακό. Η κατοχική δύναμη θέτει, όπως είναι γνωστό, ως προϋπόθεση για να συμμετάσχει εκ νέου σε μια νέα διαδικασία διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό, την αναγνώριση του ψευδοκράτους. Αξιώνει αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας και ίσου διεθνούς καθεστώτος. Τέτοια αξίωση εάν γίνει αποδεκτή από την ελληνική πλευρά θα είναι αυτοχειρία.
Οι πληροφορίες αναφέρουν πως το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, με εντολές Ερντογάν, προσεγγίζει διάφορες χώρες στην Αφρική και την Ασία, ώστε να ξεκινήσουν συνεργασία με τα κατεχόμενα. Ήδη έχει πραγματοποιηθεί η επίσκεψη του αντιπροέδρου της Γκάμπια στα κατεχόμενα. Φαίνεται δε από τις διάφορες κινήσεις που γίνονται παρασκηνιακά ότι θα υπάρξουν κι άλλες επισκέψεις ενώ επιδιώκεται να πραγματοποιηθούν και ταξίδια του κατοχικού ηγέτη, Ερσίν Τατάρ σε διάφορες χώρες. Η Γκάμπια, για παράδειγμα, έχει προσκαλέσει τον Τατάρ να μεταβεί για επίσκεψη στη χώρα αυτή, αρχές του νέου χρόνου και θέλει να δώσει μια «επισημότητα» στο ταξίδι αυτό. Είναι ξεκάθαρο πως η πρόσφατη απόφαση στον Οργανισμό Τουρκογενών Κρατών (ΟΤΚ) για ένταξη της αποσχιστικής οντότητας με καθεστώς παρατηρητή, αποτελεί μέρος του σχεδιασμού και συνιστά άκρως αρνητική εξέλιξη. Είναι δε προφανές πως θα υπάρξει και συνέχεια. Κοντολογίς, θα βρίσκουμε την απόφαση αυτή –διπλωματικά– συνεχώς μπροστά μας και θα αποτελεί προηγούμενο.
Εσωτερικές κινήσεις
Την ίδια ώρα, η Άγκυρα προωθεί μέτρα που ενισχύουν την εξάρτηση των κατεχομένων από αυτήν και μια μορφή προσάρτησης τους στην Τουρκία. Γι’ αυτό και προωθεί εδώ και καιρό την αλλαγή στις δομές του ψευδοκράτους. Αλλαγές που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας του κατοχικού καθεστώτος, ενώ είναι σαφές πως επιχειρείται και έλεγχος των κατεχομένων από το τουρκικό κεφάλαιο. Η προώθηση, για παράδειγμα, «νομοθεσιών» που αφορούν ιδιωτικοποιήσεις στα κατεχόμενα, στοχεύουν στην κάθοδο τουρκικών κεφαλαίων. Σε αυτά προστίθενται μια σειρά από άλλες κινήσεις που αφορούν την αύξηση του τουρκικού πληθυσμού, των εποίκων δηλαδή και την παράνομη παραχώρηση «υπηκοοτήτων». Αυτό το τελευταίο της «πολιτογράφησης» εσχάτως γίνεται σε συστηματική βάση.
Διανύουμε μια «νεκρή» περίοδο για το Κυπριακό, καθώς δεν υπάρχει κινητικότητα, ούτε διαδικασία διαπραγματεύσεων σε εξέλιξη. Αυτό το διαδικαστικό κενό η Άγκυρα το αξιοποιεί για να προβάλει τον ισχυρισμό ότι δεν μπορεί να υπάρχει λύση στο πλαίσιο των παραμέτρων των Ηνωμένων Εθνών. Η λογική του σεναρίου αυτού έχει ως βάση τη φόρμουλα των δύο κρατών. Ή, όπως αναφέρουν συχνά Τούρκοι αξιωματούχοι, θα πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία στη βάση «της αναγνώρισης των πραγματικοτήτων». «Πραγματικότητες», οι οποίες στηρίζονται –κατά το αφήγημα τους– στα αποτελέσματα της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία.
Το 2023 θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο και κρίσιμο για τα εθνικά θέματα. Η Λευκωσία, αλλά και η Αθήνα, με λογικές εσωστρέφειας και μονίμως προσαρμοστικές στις υποδείξεις των «συμμάχων» και «εταίρων», παραμένουν θεατές στις εξελίξεις
Όπως προκύπτει και από τις εκτιμήσεις που γίνονται σε διπλωματικό επίπεδο, στόχος της Άγκυρας διά του σχεδίου Β΄ (ή σχεδίου Α΄ όπως είναι στην πραγματικότητα) είναι η αναγνώριση του ψευδοκράτους, αλλά ο δρόμος για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι μακρύς και δύσκολος. Ως εκ τούτου, κινείται προς την κατεύθυνση ενός μοντέλου τύπου Ταϊβάν. Δεν είναι τυχαίο που από τουρκικής πλευράς προτάσσεται από τώρα η ανάγκη να «συζητηθούν άλλης μορφής συνεννοήσεις» για το Κυπριακό. Το μοντέλο ενός μη αναγνωρισμένου κράτους, αποτελεί πρόκριμα για το μεγάλο στόχο, που είναι τα δυο αναγνωρισμένα κράτη στο νησί.
Κοντολογίς, η Άγκυρα σε αυτή τη φάση θέλει να αναβαθμίσει πολιτικά και οικονομικά το ψευδοκράτος, να δημιουργήσει ένα καθεστώς που παραπέμπει στο μοντέλο Ταϊβάν, ενός μη αναγνωρισμένου κράτους και, την ίδια ώρα, προσπαθεί διά της ισχύος να έχει λόγο και μερίδιο στο φυσικό πλούτο της χώρας.
Τι κάνει η Λευκωσία;
Βυθισμένη στην προεκλογική περίοδο, η Λευκωσία παρακολουθεί βασικά τις τουρκικές κινήσεις παθητικά. Στο πεδίο της αποτροπής πολύ λίγα έχουν γίνει από κυπριακής πλευράς. Αυτό που γίνεται είναι πως η Κυπριακή Δημοκρατία τρέχει πίσω από τις εξελίξεις. Ακολουθεί αλλά δεν καταφέρνει να αποτρέψει τις τουρκικές κινήσεις. Το θέμα είναι πως πέρα από τις διπλωματικές κινήσεις της κατοχικής Τουρκίας, γίνονται και ενέργειες για επιβολή τετελεσμένων τόσο επί του εδάφους (Αμμόχωστος) όσο και στην ΑΟΖ. Τα δύσκολα έπονται και στη Λευκωσία –φευ– προδήλως δεν μπορούν να κοιτάξουν πέραν από την πορεία προς τις προεδρικές εκλογές, που χρονικά τοποθετούνται στις 5 Φεβρουαρίου 2023 (πρώτος γύρος). Το 2023 θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο και κρίσιμο για τα εθνικά θέματα. Η Λευκωσία, αλλά και η Αθήνα, με λογικές εσωστρέφειας και μονίμως προσαρμοστικές στις υποδείξεις των «συμμάχων» και «εταίρων», παραμένουν θεατές στις εξελίξεις.
Τουρκικός οδικός χάρτης για το τι μέλλει γενέσθαι
Είναι σαφές πως ο άνθρωπος των ειδικών αποστολών, που τοποθετήθηκε από τον Ερντογάν στα κατεχόμενα ως πρέσβης, είναι ο Μετίν Φεϊζίογλου. Αυτός, λοιπόν, έχει διαμορφώσει οδικό χάρτη για την εφαρμογή των τουρκικών σχεδιασμών, που θα αναλάβει στο πεδίο που είναι εντεταλμένος να εφαρμόσει πολιτικές. Ένας άνθρωπος, που δεν προέρχεται από το διπλωματικό σώμα, έχει προβεί σε ανακοινώσεις για το τι μέλλει γενέσθαι. Το τι είπε έχουν ενδιαφέρον.
Πρώτο, ανέδειξε το στρατηγικό στόχο της αναγνώρισης του ψευδοκράτους. Αναφέρθηκε στην ομιλία του Ερντογάν στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, τον περασμένο Σεπτέμβριο. Όπως είναι γνωστό, ο Τούρκος πρόεδρος κάλεσε από το βήμα του Διεθνούς Οργανισμού να αναγνωριστεί το ψευδοκράτος. Ο δε «πρέσβης» έσπευσε να πει πως «δεν είναι ένα συνηθισμένο κράτος η Τουρκία, που το λέει αυτό. Είναι ένα πολύ ισχυρό κράτος στην περιοχή της και στον κόσμο πέρα από την περιοχή της» και πρέπει να εισακούεται. Ισχυριζόμενος ότι η «ΤΔΒΚ» πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να γίνει μια «νομική οντότητα» αποδεχτή ως «κράτος» σύμφωνα με τους θεμελιώδεις κανόνες του δικαίου των κρατών, ο Φεϊζίογλου υποστήριξε ότι «η αναγνώριση δεν αποτελεί προϋπόθεση για να υπάρχει κάποιο κράτος». Δηλαδή, παρέπεμψε στο μοντέλο Ταϊβάν.
Δεύτερο, αναφέρθηκε στα επόμενα βήματα για τον εποικισμό ολόκληρης της περίκλειστης περιοχής της κατεχόμενης Αμμοχώστου.
Τρίτο, από αυτά που είπε είναι προφανές πως παράλληλα με την επιβολή τετελεσμένων, γίνονται και βήματα, που προδήλως παραπέμπουν στην προσάρτηση των κατεχομένων στην Τουρκία. Ο Μετίν Φεϊζίογλου αναφέρθηκε πως θα μεταφερθεί από την Τουρκία στα κατεχόμενα ηλεκτρισμός με καλώδια μετά το νερό. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η μεταφορά νερού με υποθαλάσσιους αγωγούς, παρά το γεγονός ότι αυτό συζητείτο από την περίοδο των Ντεμιρέλ και Ντενκτάς, έχει γίνει κατορθωτή από το 2015. Το 2011 τέθηκε στην Μερσίνα ο θεμέλιος λίθος, τον Οκτώβριο του 2015 έγιναν τα εγκαίνια στο φράγμα των κατεχόμενων Πανάγρων, που κατασκευάστηκε για το σκοπό αυτό. Η λειτουργία αντιμετωπίζει προβλήματα αλλά το «έργο του αιώνα», όπως έχει χαρακτηριστεί, έγινε!
