Για την επίσκεψη Τσίπρα στις ΗΠΑ
Αποκαλύφθηκε (από την Καθημερινή, με διαρροή τηλεγραφήματος) ότι οι ΗΠΑ καθοδηγούσαν, εκ του σύνεγγυς, τον πρωθυπουργό στις περιβόητες διαπραγματεύσεις για το Μνημόνιο. Σημειωτέον ότι η αμερικανική παρέμβαση είναι απλή υποσημείωση στον πολυσέλιδο τόμο των αμερικανο-γερμανικών συγκρούσεων για την κυριαρχία στην Ευρώπη, στην Ε.Ε. Η διαρροή, είτε έγινε από τους ίδιους τους Αμερικανούς (το πιο πιθανό) είτε όχι, εκθέτει στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη (εν πολλοίς φιλοαμερικανική για λόγους ασφάλειας) ότι η Αθήνα ήταν απλός ενδιάμεσος στις συνομιλίες και ότι στην πραγματικότητα το Βερολίνο συνομιλεί και αντιμάχεται τις ΗΠΑ. Εκθέτει και την Αθήνα ότι χρειάζεται υποβολέα για να υπερασπίσει τα ελληνικά συμφέροντα. Η διαρροή εμφάνισε, διεθνώς, την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και τον Τσίπρα προσωπικά ως τον αμερικανικό ίππο στην παρτίδα σκάκι ΗΠΑ-Γερμανίας για την κυριαρχία στην Ε.Ε.
Η αντίδραση της Γερμανίας μπορεί να εκδηλωθεί με απειλή επαναφοράς του Grexit, στον κατάλληλο χρόνο. Κατάλληλος χρόνος ίσως είναι ο σύντομος χρόνος, αν στις επόμενες «αξιολογήσεις» της ελληνικής οικονομίας «αποδειχθεί» ότι τα ελλείμματα δεν καλύπτονται, η ανάπτυξη παραμένει όνειρο θερινής νυκτός και ζητηθούν νέα «επώδυνα αλλά αναγκαία» μέτρα. Τι θα κάνει τότε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ; Θα παραιτηθεί, θα λιώσει, με νέους φόρους, κυριολεκτικά τον κόσμο (αν τα καταφέρει) ή θα αναλάβει, θέλοντας και μη, να διαχειριστεί ένα Grexit;
Το παιχνίδι είναι εξαιρετικά πολύπλοκο και επικίνδυνο, επειδή η διαμάχη ΗΠΑ-Γερμανίας έχει ως αντικείμενο τη σχέση Βερολίνου-Μόσχας, σύγκρουση που υπερβαίνει κατά πολύ την εμβέλεια της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Οι ΗΠΑ «τα δίνουν όλα» για να προκαλέσουν αμετάκλητη ρήξη της Γερμανίας (συνεπώς, συνολικά της Ε.Ε.) με τη Ρωσία, είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Ελληνικά ανοίγματα προς τη Ρωσία, BRICS κ.λπ., πέραν των ορίων που θέτουν οι ΗΠΑ, αποκλείονται. Σ’ αυτό το πλαίσιο δεν υπάρχει, γενικότερα, θέση για ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, επειδή λείπει η αναγκαία προϋπόθεσή της, η ανεξαρτησία της χώρας.
Η σύγκρουση δεν περιορίζεται στο τρίγωνο Ουάσιγκτον-Βερολίνο-Μόσχα, με επίκεντρο την Ουκρανία. Αλλά επεκτάθηκε στη Μ. Ανατολή, με επίκεντρο τη Συρία, όπου διεξάγεται ένας υπό σμίκρυνση παγκόσμιος πόλεμος με τους πρωταγωνιστές να αποφεύγουν μετά βίας την άμεση αντιπαράθεσή τους. Πρόκειται για μια ενιαία σύγκρουση με δυο όψεις: Η μία είναι η γεωγραφική, η αναδιαμόρφωση τόσο των ευρωπαϊκών συνόρων όσο και η αναδόμηση της ευρείας Μ. Ανατολής. Η άλλη, αλληλένδετη, όψη είναι ο έλεγχος της ενέργειας με προϋπόθεση την επιδιωκόμενη γεωγραφική αναμόρφωση. Η τύχη της Ελλάδας, σ’ αυτή την αναδιάταξη συνόρων, παραμένει άγνωστη και όποιος εδώ επισημαίνει κινδύνους θεωρείται Κασσάνδρα, αποτυχημένος προφήτης.
Το αποκαλούμενο «σχέδιο Σόιμπλε» για Grexit έχει πολύ ευρύτερους στόχους από την ελληνική έξοδο, κατά την εκτίμησή μου. Αποβλέπει σε μια «ευρωπαϊκή Ευρώπη» απαλλαγμένη από (άμεσες και επιβλητικές) αμερικανικές επιρροές, ισότιμο διεθνή παίκτη με τη Μόσχα, το Πεκίνο και την Ουάσιγκτον, υπό την κυριαρχία φυσικά του Βερολίνου. Αν είναι έτσι, η διάψευση, εκ των υστέρων, από τον Μοσκοβισί (ότι ποτέ δεν υπήρξε σχέδιο Σόιμπλε) είναι άνευ αξίας και δεν αφορά το παρελθόν. Ο Μοσκοβισί μιλάει για το μέλλον και επιχειρεί να αποτρέψει την επανεμφάνιση της απειλής του Grexit επειδή «η Ευρώπη του Σόιμπλε» θέτει τη Γαλλία (και άλλους) είτε υπό τη γερμανική κυριαρχία είτε την εξαναγκάζει σε έξοδο, παρέα με την Ελλάδα. Η γερμανικής έμπνευσης «ευρωπαϊκή Ευρώπη» δεν θα περιλαμβάνει φιλοαμερικανούς, ανίκανους να ακολουθήσουν ή απείθαρχους.
Ο σοσιαλδημοκράτης και αντιπρόεδρος της γερμανικής κυβέρνησης, Γκάμπριελ, δήλωσε ότι οι κυρώσεις (που επέβαλαν στην Ε.Ε. οι ΗΠΑ) κατά της Ρωσίας πρέπει να αρθούν. Οι δηλώσεις μπορεί να θεωρηθούν απάντηση στο βαρύ χτύπημα των ΗΠΑ στη γερμανική βιομηχανία αυτοκινήτων με την αποκάλυψη του γνωστού σκανδάλου. Θέλετε να μας υποτάξετε αλλά εμείς θα σας αγνοήσουμε και θα κάνουμε, επιτέλους, το άνοιγμα στη Ρωσία, λέει στις ΗΠΑ ο Γκάμπριελ, προσεγγίζοντας, με αφορμή την αυτοκινητοβιομηχανία, τη «γραμμή Σόιμπλε». Αν ο Γκάμπριελ εκφράζει μια, έστω υπό διαμόρφωση, απόφαση και δεν εξαπολύει κούφιες απειλές τότε μια από τις συνέπειες θα είναι ότι αναπόφευκτα το Grexit θα επανέλθει στην επικαιρότητα, ότι θα γίνουν τα πάντα για να μας πετάξουν έξω αφού εμφανιστήκαμε ως «πράκτορες» των Αμερικανών αντιπάλων. Όσο βαθαίνει η ρήξη ΗΠΑ-Γερμανίας, τόσο το Grexit γίνεται πιθανότερο. Οι ΗΠΑ συνέστησαν στον Τσίπρα να αναζητήσει συμμάχους (Γαλλία, Ιταλία, Αγγλία) εναντίον της Γερμανίας. Για πόσο καιρό μπορεί η Ε.Ε. να μένει ενωμένη και ταυτόχρονα διχασμένη σε «γερμανικό μπλοκ» και «αμερικάνικο μπλοκ»; Σ’ αυτή τη σχηματική και οπωσδήποτε ελλιπέστατη ανάλυση διαφαίνεται ότι η τύχη της Ελλάδας υπερκαθορίζεται από τη σχέση Ε.Ε.-ΗΠΑ και η τύχη της Ε.Ε. υπερκαθορίζεται με τη σειρά της από τη γιγαντιαία σύγκρουση των ΗΠΑ με Ρωσία, Κίνα, BRICS. Όπου η Ε.Ε. είναι αντικείμενο και όχι δρων παράγων. Διότι η Γερμανία, μόνη της, είναι διεθνής νάνος και τίποτα άλλο.
Στην άλλη πλευρά, στη Μ. Ανατολή, ο Άσαντ είναι, προσώρας, η μόνη εγγύηση ενότητας της Συρίας (ή μεγάλου μέρους της) και κυρίως εγγυάται τη ρωσική παρουσία στην περιοχή. ΗΠΑ και Ε.Ε., μου επισήμανε ένας φίλος ειδήμων, άφησαν ή και διευκόλυναν τους Τζιχαντιστές πολίτες τους να ενταχθούν στο Ισλαμικό Κράτος, ίσα-ίσα για να σκοτωθούν, να απαλλαγούν μια και καλή. Αλλά τη δουλειά θα την κάνουν, τελικά, οι Ρώσοι. Έτσι παρατείνεται η ζωή του Άσαντ στην εξουσία. Η Αθήνα μετέχει –θέλει δεν θέλει– στην παγκόσμια σκακιέρα. Το πρόβλημα με το σκάκι είναι ότι στο τέλος μένει ζωντανός μόνο ο ένας βασιλιάς και ελάχιστοι υπήκοοι. Άραγε, πόσο καλά το ξέρει αυτό η Αθήνα;
