του Γιώργου Κυριακού
Μια μπροσούρα για την Καταλονία, των εκδόσεων «Ευτοπία», ίσως ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα μιας «αόριστης αντιεθνικιστικής ή στείρας αντι-ιμπεριαλιστικής συνθηματολογίας» όπως και της ιδεοληψίας «να τα ενσωματώνουμε (τα εθνικά ζητήματα) σε μια ταξική ανάλυση που αρνείται να δει τις μακραίωνες ιστορικές πορείες λαών». Το κείμενο της «ομάδας στοχασμού για την αυτονομία» βασίζεται στους παραδειγματικούς μετασχηματισμούς που προέκυψαν στο Μπακούρ και, κυρίως, στη Ροζάβα μετά την αλλαγή πλεύσης που πρότεινε ο ισοβίτης ηγέτης Οτσαλάν στους συντρόφους του, από το ΡΚΚ-PYD, σε συνεργασία με τους Κούρδους της διασποράς. Βιβλία του, που εκδόθηκαν μετά την «ελλαδική» τραγωδία της σύλληψης, αφηγούνται τη δημοκρατία των λαών της Μέσης-Κεντρικής Ανατολής χωρίς κράτος, με τη σύγχρονη σημασία του όρου. Στρατηγικά, προώθησε τον δυισμό της ειρηνικής συνύπαρξης της δημοκρατικής αυτονομίας-συνομοσπονδισμού των Κούρδων με το κράτος (ή τα τέσσερα κράτη) και ταυτόχρονα τη δημιουργία συνομόσπονδων σχέσεων με άλλους λαούς που συμμερίζονται τα παρακάτω: τοπική αυτοδιοίκηση-συμβούλια-ομοσπονδία, οικολογία και φεμινισμός. Είναι οι τρεις πτυχές ενός προγράμματος που έγινε διεθνώς γνωστό όταν οι Κούρδοι έσωσαν τον ευρύτερο ιστορικό χώρο πολεμώντας –αρχικά– μόνοι τους, το ΙSIS και τους συμμάχους του.
Οι συγγραφείς γνωρίζοντας καλά την ιστορία της χώρας τους όπως και τον «καταλανικό καημό» της ανεκπλήρωτης ανεξαρτησίας επιδιώκουν να συνθέσουν μια εθνική-ελευθεριακή πρόταση. Εφόσον αμφισβητούν το έθνος-κράτος ως προορισμό του έθνους, στη θέση του προβάλλονται τακτικές και στρατηγικές προώθησης της δημοκρατικής αυτονομίας-συνομοσπονδισμού σε συνθήκες συνύπαρξης «ως το μη χείρον βέλτιστον» με «ένα κράτος (ισπανικό ή καταλανικό) πιο ανεκτικό με τη Δημοκρατική Κοινωνία» απευθύνοντας την πρόταση κυρίως στους λαούς της Ιβηρικής.
Η μπροσούρα γράφτηκε μετά την άγρια καταστολή που επέδειξε το ισπανικό κράτος στο πλήθος που υπερασπίστηκε τη διενέργεια δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία, τον Οκτώβρη του 2017. Οι συγγραφείς πράττουν μια τομή εισάγοντας το εθνικό ζήτημα ως δικό τους κι όχι «των άλλων». Προβάλουν, παράλληλα, τον δημοκρατικό διάλογο με τη διχοτομημένη καταλανική κοινωνία που της αντιστοιχεί ποσοστό 38% υπέρ της αυτοδιάθεσης και 34% υπέρ της αυτονομίας εντός του ισπανικού κράτους. Δε λοιδορούν πως «Καταλανοί είστε και φαίνεστε» κι από την άλλη κατανοούν το αντίπαλο δέος της παραμονής στο ισπανικό κράτος. Το σχέδιο τους είναι μια γέφυρα «σε μια κοινωνική πόλωση που είναι επιβλαβής σε όλους μας».
Με ένα σύνολο στρατηγικών, που έτσι ή αλλιώς έχει υιοθετήσει το ελευθεριακό κίνημα (αλληλέγγυα οικονομία, αλληλεγγύη-αυτοάμυνα κ.λπ.) σε μια κοινωνία που αμφισβητεί, επιχειρούν προεκτάσεις-τομές όπως η προσεκτική στήριξη ενός καταλανισμού στην οικονομία και στην πολιτική για μια αποτελεσματική συνύπαρξη και προώθηση της ελευθεριακής αυτοδιάθεσης. Απευθύνονται λοιπόν στον «χώρο» προκειμένου να συμβάλει στην πλατειά εθνική συμμαχία επηρεάζοντας σε κατευθύνσεις ελευθεριακές. Πολιτικό «όχημα» είναι οι CDR (Επιτροπές Υπεράσπισης της Δημοκρατίας) μέσα στις οποίες συμμετέχει ένα πλήθος διαφόρων πολιτικών κατευθύνσεων.
Τομή αποτελεί, επίσης, η πρόταση για διεθνείς συνεργασίες (Ρωσία, Αγγλία του Brexit) και για ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων εγγύησης της καταλανικής ανεξαρτησίας. Με πρότυπο τη δημοκρατική ανάπτυξη πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών και στρατιωτικών δομών στη Ροζάβα και μιας πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, οι Καταλανοί ελευθεριακοί, επιμένουν σε μια στρατηγική αξιοποίησης του ξένου παράγοντα. Εντύπωση, τέλος, προκαλεί η αναφορά για το «ρίζωμα στην κοινότητα», η απουσία αναφορών για το μεταναστευτικό ζήτημα αλλά και αυτών της σύγκρουσης με τη θρησκευτική πίστη. Άλλο ένα κουρδικό πλεονέκτημα;
Σε διαφορετικές συνθήκες που συνθέτουν το ελληνικό ζήτημα, αυτή η έκδοση μπορεί να δώσει κάποια πρωτογενή εφόδια. Μπορείτε να την αναζητήσετε στην «Ευτοπική Βιβλιοθήκη-Αρχείο», Θηβών 353, Αιγάλεω (2ος όροφος), eutopiclibrary.espivblogs.net, [email protected].
