Σε απόγνωση οι παραγωγοί των θερμοκηπίων στα νότια του νησιού
Του Μάριου Διονέλλη
Τεράστια οικονομική ζημία υφίστανται οι παραγωγοί πρώιμων κηπευτικών της Κρήτης εξαιτίας του συνεχιζόμενου ρωσικού εμπάργκο προς τα προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το εμπάργκο προς την Ε.Ε επιβλήθηκε στις αρχές Αυγούστου ως αντίμετρο για τις δυτικές κυρώσεις που ακολούθησαν τη στάση της Ρωσίας στην ουκρανική κρίση. Θύματα των γεωπολιτικών παιχνιδιών πέφτουν για δεύτερη φορά οι Έλληνες παραγωγοί αγροτικών προϊόντων. Μετά τα ροδάκινα των παραγωγών της βόρειας Ελλάδας, που κατέληξαν στις χωματερές, έρχεται η σειρά των θερμοκηπιακών αγγουριών, πιπεριών και τοματών από τα νότια της Κρήτης, που υπό κανονικές συνθήκες θα προωθούνταν στις αγορές της Ρωσίας αλλά και της Ευρώπης.
Όπως εξηγεί στον Δρόμο ο διευθυντής τους Αγροτικού Συνεταιρισμού Τυμπακίου, Γιάννης Χαραλαμπάκης, το ρωσικό εμπάργκο δημιουργεί ένα ντόμινο στην ευρωπαϊκή αγορά που, τελικά, αποβαίνει εις βάρος των Ελλήνων παραγωγών. «Παραδοσιακά η ρωσική αγορά απορροφούσε περίπου 9.000 τόνους αγροτικά προϊόντα που αυτή τη στιγμή μένουν στα αζήτητα. Όμως, δεν είναι μόνο αυτό. Εξαιτίας του εμπάργκο έχει χαθεί και η ευρωπαϊκή αγορά για μας, αφού άλλες χώρες του Νότου (κυρίως η Ισπανία) διοχετεύουν πιο εύκολα στην Ευρώπη τα δικά τους αδιάθετα προϊόντα που προορίζονταν για τη Ρωσία και μάλιστα σε πολύ χαμηλές τιμές, συνεπώς έχουμε μείωση και των εξαγωγών προς τις χώρες της Ε.Ε.».
Όπως λένε οι παραγωγοί στα Νότια του Ηρακλείου και του Λασιθίου, οι περιοχές με πολλά θερμοκήπια όπως το Τυμπάκι, η Μεσσαρά, η Ιεράπετρα, η Σητεία, η Άρβη αντιμετωπίζουν το φάσμα μιας οικονομικής καταστροφής. Το μέσο κόστος της θερμοκηπιακής καλλιέργειας των αγγουριών, για παράδειγμα, φτάνει τα 55 λεπτά το κιλό, την ώρα που πλέον τα αγγούρια πωλούνται κατά μέσο όρο 22-23 λεπτά, ενώ δόθηκαν και μεγάλες παραγγελίες ακόμα και με 15-17 λεπτά, προκειμένου να περιοριστεί κάπως η ζημία των παραγωγών.
Τα δίνουν για ζωοτροφές…
Αποκαρδιωτική ήταν η εικόνα των περασμένων εβδομάδων στα συσκευαστήρια των τοπικών συνεταιρισμών. Εκατοντάδες τελάρα με αγγούρια (περίπου 40 τόνοι) κατέληξαν να δοθούν σε κτηνοτρόφους, ως ζωοτροφή και σε εξευτελιστική τιμή, ενώ ήδη είχαν φύγει μεγάλες ποσότητες που δόθηκαν εντελώς δωρεάν για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Σανίδα σωτηρίας αποτελεί ένα πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που απορροφά κάποιες ποσότητες οι οποίες στη συνέχεια διατίθενται ως κοινωνική βοήθεια σε απόρους, χωρίς όμως και αυτό να αποτελεί λύση. «Εννοείται ότι οι τιμές που πληρώνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι κάτω του κόστους, ενώ οι πληρωμές για τους παραγωγούς θα γίνουν τον Οκτώβριο του 2015. Στην κυριολεξία θα κάνουμε μαύρα Χριστούγεννα», λέει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Τυμπακίου, Γιώργος Ντισπυράκης.
Την ίδια στιγμή χώρες εκτός Ε.Ε., όπως η Τουρκία, μετατρέπονται σε βασικούς προμηθευτές της ρωσικής αγοράς σε ό,τι αφορά τα αγροτικά προϊόντα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει ο Συνεταιρισμός του Τυμπακίου, τη θέση τους στη ρωσική αγορά έχουν πάρει Τούρκοι παραγωγοί που κατάφεραν να πωλούν αντίστοιχο προϊόν (αγγούρια) ακόμα και στα 65 λεπτά το κιλό, τουλάχιστον μέχρι να ξεσπάσει η κρίση με το ρωσικό ρούβλι…
Ερώτηση στη Βουλή
Το θέμα έφεραν στη Βουλή οι Κρητικοί βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με σχετική ερώτηση προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, τονίζοντας μάλιστα πως ακόμα και οι θεσπισμένες αποζημιώσεις από την Ε.Ε. είναι κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των χωρών του ευρωπαϊκού βορρά και δεν καλύπτουν τους παραγωγούς της Ελλάδας. Ειδικά τονίζουν πως οι όροι και οι προϋποθέσεις για την ένταξη στο Ταμείο Καταστροφών-Κρίσεων (Κανονισμός 932/2014) είναι απαγορευτικοί για τους αγρότες της Ελλάδας, λόγω της αυξημένης γραφειοκρατίας και του κόστους υλοποίησης που απαιτείται, το οποίο είναι μεγαλύτερο της αποζημίωσης, κυρίως για τα πρώιμα κηπευτικά, τα οποία δεν μπορούν να αποθηκευτούν και πρέπει να διοχετευτούν άμεσα στην αγορά.
Το θέμα, πάντως, φαίνεται να θάβεται κάτω από την πολιτική επικαιρότητα των ημερών, με τους αγρότες της Κρήτης να είναι απαισιόδοξοι για τις επερχόμενες εξελίξεις. Οι αγροτικοί σύλλογοι και συνεταιρισμοί, στις θερμοκηπιακές περιοχές του νησιού, βρίσκονται σε αναβρασμό με συνεχείς συνεδριάσεις των οργάνων τους ενώ σχεδιάζουν δυναμικές ενέργειες διαμαρτυρίας. Όπως λένε, η παραγωγή των αγγουριών στην ουσία έχει πάει στράφι, αλλά αμέσως μετά ακολουθεί η παραγωγή των πρώιμων τοματών και εκεί η ζημιά αναμένεται να είναι ακόμα μεγαλύτερη…
