Ζοφερή εικόνα για το μέλλον του νησιού από τις επενδυτικές προτάσεις στον τομέα των ΒΑΠΕ
του Μάριου Διονέλλη
Σε κρανίου τόπο επιχειρεί να μετατρέψει τα βουνά της Κρήτης η επιχειρηματική δραστηριότητα γύρω από τις βιομηχανικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα πιο πρόσφατα σχέδια δύο κατασκευαστικών εταιριών, που βρίσκονται ήδη υπό διαβούλευση στο site της Περιφέρειας Κρήτης μιλούν από μόνα τους για το μέγεθος της καταστροφής που επιφυλάσσει η επερχόμενη, φιλική προς το περιβάλλον, «ανάπτυξη».
Οι επενδύσεις μαμούθ, που σχεδιάζουν οι εταιρίες ΤΕΡΝΑ και ΕΛΙΚΑ Α.Ε. (Κοπελούζος), περιλαμβάνουν τη διασύνδεση της Κρήτης μέσω καλωδίου με την ηπειρωτική Ελλάδα για την πώληση του παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος. Τα σχέδια για το νησί περιλαμβάνουν την τοποθέτηση 646 νέων ανεμογεννητριών, σε 56 νέα αιολικά πάρκα, τη διάνοιξη 350 χιλιομέτρων νέων δρόμων μέσα σε δασικές εκτάσεις καθώς και την εγκατάσταση υπόγειων και υπέργειων δικτύων μεταφοράς του ηλεκτρικού ρεύματος. Και όλα αυτά ακόμα και μέσα σε προστατευόμενες περιοχές Natura 2000.
Πάνδημη αντίδραση
Η διαδικασία της διαβούλευσης για τις συγκεκριμένες προτάσεις λήγει στις 20 Οκτωβρίου και κατόπιν το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης αναμένεται να αποφασίσει για την έγκριση ή μη των ήδη κατατεθειμένων Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Ήδη στην Κρήτη έχουν ξεκινήσει οι αντιδράσεις, από τη μια άκρη του νησιού ώς την άλλη και ειδικά στις ορεινές περιοχές όπου εκτείνεται ο σχεδιασμός των εταιριών. Αυστηρό μήνυμα είναι η ανακοίνωση του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Αμαρίου, στα ορεινά του Ρεθύμνου, όπου αναφέρεται: «Δε θα επιτρέψουμε σε καμία εταιρία να προκαλέσει τη μόνιμη αλλοίωση και υποβάθμιση της περιοχής μας και μοναδικός σκοπός μας από εδώ και στο εξής είναι να είμαστε αυτοί που θα αποφασίζουμε για το μέλλον μας και για τη χρήση της γης των προγόνων μας».
Σε φιάσκο κατέληξε και η πρόσφατη προσπάθεια του Δήμου Αγίου Νικολάου να οργανώσει εκδήλωση… ενημέρωσης των κατοίκων για τις ευεργετικές συνέπειες των ΒΑΠΕ, χωρίς όμως να έχει φροντίσει να ακουστεί και η αντίθετη άποψη. Οι πολίτες που βρίσκονταν στην αίθουσα αντέδρασαν, απαίτησαν να υπάρχει πλήρης και ισομερής ενημέρωση και στην ουσία ακύρωσαν την όλη εκδήλωση…
Αντίστοιχες παρεμβάσεις αναμένονται καθ’ όλη τη διάρκεια της διαβούλευσης για τα δύο τεράστια έργα από όλες τις περιοχές που πλήττονται, ενώ ήδη το Παγκρήτιο Δίκτυο κατά των Βιομηχανικών ΑΠΕ έχει επιτύχει σημαντικές νίκες συντονίζοντας τις αντιδράσεις σε όλη την Κρήτη σε επίπεδο κινηματικό αλλά και νομικό-επιστημονικό.
Τι προβλέπουν οι… επενδύσεις
Οι αναφορές και μόνο των απαιτούμενων παρεμβάσεων στο κρητικό τοπίο, όπως περιγράφονται στις περιβαλλοντικές μελέτες των ίδιων των εταιριών τρομάζουν ακόμα και τον πιο καλόπιστο κάτοικο του νησιού. Το έργο της ΤΕΡΝΑ προβλέπει εγκατάσταση 25 αιολικών πάρκων, με συνολικά 285 ανεμογεννήτριες μεγάλου τύπου, με διάμετρο 90 μέτρα και ύψος 80. Τα πάρκα πρόκειται να φτιαχτούν σε ορεινές περιοχές 14 Δήμων της Κρήτης (από τους 24 συνολικά) και για τη μεταξύ τους διασύνδεση θα απαιτηθούν περίπου 500 χιλιόμετρα υπόγειων και 260χιλιόμετρα εναέριων καλωδίων.
Καταστροφική για το φυσικό τοπίο της Κρήτης θα είναι η διάνοιξη των οδών πρόσβασης προς τις ανεμογεννήτριες αφού προβλέπεται η διάνοιξη περίπου 200 χιλιομέτρων νέων δρόμων πάνω στα βουνά του νησιού. Για τον τρόπο της διάνοιξης μιλά η ίδια η μελέτη: «Σε πρώτη φάση θα γίνει η αποψίλωση της βλάστησης κατά μήκος των οδών και στο απαιτούμενο πλάτος σύμφωνα με τα σχέδια της οριστικής μελέτης οδοποιίας. Επόμενο στάδιο είναι η εκσκαφή της επιφανειακής φυτικής γης σε πάχος 15cm. Επί της νέας διαμορφωμένης στάθμης εδάφους θα γίνουν οι προβλεπόμενες εκσκαφές ή επιχώσεις σύμφωνα με την οριστική μελέτη οδοποιίας. Για τις εργασίες αυτές θα απαιτηθούν γκρέιντερ και εκσκαφέας».
Ακόμα μεγαλύτερη… καταστροφή υπόσχεται και η ΕΛΙΚΑ Α.Ε. με τη δική της επενδυτική πρόταση. Σε αυτή την περίπτωση τα αιολικά πάρκα είναι 31, χωροθετημένα σε ορεινές εκτάσεις 17 δήμων του νησιού. Οι ανεμογεννήτριες που προβλέπονται είναι 361 και ο τύπος τους λίγο μικρότερος σε σχέση με της ΤΕΡΝΑ, με διάμετρο ρότορα 71 μέτρα και συνολικό ύψος 64 μέτρα. Και εδώ περιλαμβάνονται άφθονα χιλιόμετρα διανοίξεων νέων δρόμων στα βουνά, με συνολικό μήκος κάτι λιγότερο από 200 χιλιόμετρα.
Ως προς την τύχη που επιφυλάσσεται για τις περιοχές όπου θα στηθούν οι ανεμογεννήτριες, η λέξη κλειδί είναι η «εκχέρσωση» σε έκταση περίπου 2,5 στρεμμάτων για καθεμία από αυτές. Η προετοιμασία της θεμελίωσης περιγράφεται επαρκώς στη μελέτη της ΕΛΙΚΑ Α.Ε.: «Η ισοπέδωση της επιφάνειας ανέγερσης γίνεται κατά βάση με εκχέρσωση του χώρου, ώστε να υπάρχει στέρεο έδαφος στην ευρύτερη περιοχή που θα εναποτεθεί ο εξοπλισμός και όπου θα κινηθούν τα οχήματα μεταφοράς και τα ανυψωτικά μηχανήματα […] εκτιμάται ότι η περιοχή επέμβασης είναι περίπου 2,5 στρέμματα για κάθε ανεμογεννήτρια και ο όγκος των υλικών εκσκαφής που θα προκύψει θα είναι κατά μέσο όρο 2,500 m3 για κάθε ανεμογεννήτρια».
Και στις δύο μελέτες πάντως οι επιπτώσεις στο περιβάλλον κρίνονται «περιορισμένες» ή «ελεγχόμενες». Ωστόσο από τους πολίτες της Κρήτης οι επενδύσεις τέτοιου είδους έχουν κριθεί ως ανεπιθύμητες, ενώ την τελική απόφαση αναμένεται να λάβει το Περιφερειακό Συμβούλιο του νησιού.
