Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Στις 22 Μαΐου του 1960, ένας ολέθριος σεισμός χτυπά τη νότια Χιλή. Ο σεισμός «Βαλδίβια» (πήρε το όνομά του από την πόλη με τις περισσότερες καταστροφές), ήταν περίπου 9,5 Ρίχτερ, ο μεγαλύτερος που έχει καταγραφεί ποτέ. Θα μπορούσαν άραγε να υπάρξουν μεγαλύτεροι από τον «Βαλδίβια»;
Η απάντηση, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ναι, ωστόσο, οι πιθανότητες είναι μικρές. Θα απαιτούσε το σπάσιμο τεράστιου κομματιού του φλοιού της γης την ίδια στιγμή. «Δεν υπάρχουν πολλά μέρη στη Γη όπου θα μπορούσε να συμβεί αυτό», αναφέρει η γεωλόγος Wendy Bohon στο Live Science. Εξήγησε πως μία σεισμική δόνηση 9,5 Ρίχτερ είναι πολύ κοντά στο ανώτατο όριο που μπορεί να προκαλέσει ο πλανήτης Γη και ένας σεισμός μεγέθους 10 Ρίχτερ είναι σχεδόν απίθανος. «Είναι υπέροχο για το Χόλιγουντ, αλλά δεν είναι ρεαλιστικό για τη Γη, δόξα τω Θεώ», είπε χαρακτηριστικά η Bohon.
Το μέγεθος είναι μια μέτρηση της ποσότητας ενέργειας που απελευθερώνεται σε έναν σεισμό. Είναι ελαφρώς διαφορετικό από το πόσο έντονος μπορεί να φανεί σε κάποιον, παράγοντας που επηρεάζεται από την απόσταση κάποιου από το επίκεντρο και τις συνθήκες του εδάφους.
«Ο ίδιος σεισμός θα φανεί πιο δυνατός σε κάποιον που στέκεται σε χαλαρό έδαφος και άμμο παρά σε κάποιον που στέκεται σε σταθερό θεμέλιο» σημείωσε η Bohon. Η κλίμακα μεγέθους του σεισμού μπορεί κατά λάθος να κρύψει τη διαφορά μεταξύ πολύ μεγάλων σεισμών. Η κλίμακα δεν είναι γραμμική, αλλά λογαριθμική: Για κάθε μονάδα που ανεβαίνει, η κίνηση του εδάφους αυξάνεται 10 φορές και η ενέργεια που απελευθερώνεται αυξάνεται 32 φορές.
Βάσει της κλίμακας αυτής, ένας σεισμός μεγέθους 7 Ρίχτερ είναι σαν να σπάνε 1.024 δέσμες, ένας των 8 Ρίχτερ είναι σαν να σπάνε 32.768 δέσμες και ένας των 9 Ρίχτερ είναι σαν να σπάνε 1.048.576.
Λόγω της αβεβαιότητας στις μετρήσεις, εξακολουθεί να υπάρχει επιστημονική συζήτηση για το εάν ο σεισμός του 1960 στη Χιλή ήταν ακριβώς 9,5 Ρίχτερ. Υπάρχουν, φυσικά, πλανητικές καταστροφές που θεωρητικά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πολύ πιο μαζικούς σεισμούς: μια σύγκρουση με έναν αστεροειδή, για παράδειγμα.
Εξωπλανήτης κατοικίσιμος
Μια ομάδα Ευρωπαίων αστρονόμων βρήκαν, σε απόσταση μόνο 31 ετών φωτός από τη Γη, έναν ακόμη σπάνιο βραχώδη εξωπλανήτη με διαστάσεις ανάλογες της Γης και συνθήκες δυνητικά φιλόξενες για ζωή. Πρόκειται για τον Wolf 1069b στον αστερισμό του Κύκνου, ο οποίος κινείται πέριξ ενός άστρου ερυθρού νάνου. Ο εξωπλανήτης, ο οποίος είναι ο έκτος κοντινότερος που έχει βρεθεί, εμφανίζει ομοιότητες με τον δικό μας πλανήτη. Η μάζα του εκτιμάται σε μόνο 1,3 φορές μεγαλύτερη εκείνη της Γης, η ακτίνα του σε 1,08 της γήινης (άρα είναι οριακά μεγαλύτερη) και η μέση θερμοκρασία του σε μείον 7 έως μείον 23 βαθμούς Κελσίου (είναι συνεπώς παγωμένος αλλά όχι υπερβολικά).
Χρειάζεται σχεδόν 16 μέρες (η διάρκεια του έτους του) για να διαγράψει μια πλήρη περιφορά πέριξ του άστρου του.
Το άστρο Wolf 1069b εκπέμπει λιγότερη ακτινοβολία σε σχέση με τον Ήλιο και ο εξωπλανήτης δέχεται μόνο το 65% της ακτινοβολίας που δέχεται η Γη από τον Ήλιο.
Η απουσία κάποιας δραστηριότητας ή έντονης υπεριώδους ακτινοβολίας στο μητρικό άστρο του αυξάνει τις πιθανότητες ο εξωπλανήτης να έχει διατηρήσει μεγάλο μέρος της ατμόσφαιράς του, συνεπώς θα μπορούσε να διαθέτει συνθήκες φιλικές για την ανάπτυξη ζωής.
Μέχρι στιγμής έχουν επιβεβαιωθεί περισσότεροι από 5.000 εξωπλανήτες, αλλά μόνο το 1,5% έχουν μάζες έως διπλάσιες της Γης. Ακόμη λιγότεροι –περίπου δέκα– κινούνται στη λεγόμενη «κατοικήσιμη» ζώνη γύρω από το άστρο τους, δηλαδή σε απόσταση κατάλληλη για να υπάρχει υγρό νερό στην επιφάνειά τους.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Τεράστιος κομήτης
Οι επιστήμονες εντόπισαν έναν τεράστιο, «εξωγήινο» κομήτη να κινείται κατευθείαν προς τον Ήλιο.Οι ουρές του κομήτη αποτελούνται κυρίως από αέριο, το οποίο στάζει πίσω από τις παγωμένες μάζες πάγου και αερίου καθώς θερμαίνονται από την ακτινοβολία του ήλιου.
Το 2008, μια ανάλυση του υλικού από 150 κομήτες διαπίστωσε ότι ο 96P/Machholz 1 περιείχε λιγότερο από το 1,5% των αναμενόμενων επιπέδων του χημικού κυανογόνου, ενώ ήταν επίσης χαμηλός σε άνθρακα – οδηγώντας τους αστρονόμους στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσε να είναι παρεμβολή από άλλο ηλιακό σύστημα.
Ο David Machholz εντόπισε για πρώτη φορά τον ομώνυμο κομήτη το 1986 χρησιμοποιώντας ένα αυτοσχέδιο τηλεσκόπιο από χαρτόνι. Οι περισσότεροι κομήτες που πέφτουν προς τον ήλιο τείνουν να έχουν πλάτος μικρότερο από 10 μέτρα και κατά συνέπεια καίγονται καθώς πλησιάζουν το αστέρι μας.
Αλλά το γιγάντιο μέγεθος του Machholz 1, το οποίο υπολογίζεται ότι είναι πάνω από τα δύο τρίτα του ύψους του Έβερεστ, φαίνεται να το προστατεύει από το να εξατμιστεί εντελώς, παρόλο που το SOHO εντόπισε τον κομήτη να κάνει πέντε κοντινά περάσματα γύρω από τον ήλιο από την ανακάλυψή του.
Η πιο ισχυρή από αυτές τις καταιγίδες μπορεί να διαταράξει το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας αρκετά ώστε να στείλει δορυφόρους να πέφτουν στη Γη και οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι οι ακραίες γεωμαγνητικές καταιγίδες θα μπορούσαν ακόμη και να «ρίξουν» το Διαδίκτυο.
