Ανθολόγος ο Λουκάς Αξελός
ΣΑΛΒΑΤΟΡΕ ΚΟΥΑΖΙΜΟΝΤΟ (1901-1968)
Μυκήνες
Στων Μυκηνών το δρόμο το δενδρόφυτο
με ευκάλυπτους μπορείς να βρεις προβατίσιο
τυρί και κρασί ρετσινάτο «Στην ωραία Ελένη
του Μενελάου», ένα πανδοχείο
που ξεστρατίζει τη σκέψη απ’ το αίμα
των Ατρειδών. Το βασιλικό σου μέγαρο, Αγαμέμνονα,
έγινε καταφύγιο κακούργων κάτω απ’ το όρος
Ζάρα — βράχος λείος
με ρίζες κάθετες πάνω από λοξά
βάραθρα. Οι ποιητές μιλούν πολύ
για σένα, την επινόηση του εγκλήματος
στο κλονισμένο σπίτι σου
την επικήδεια παράφορα της Ηλέκτρας:
δέκα χρόνια έθρεψε με το μάτι
του φύλου το μακρινό αδελφό
στη μητροκτονία· μιλούν οι δόλιοι
της λογικής της βασίλισσας,
η σύζυγος του απόντα στρατιώτη
Αγαμέμνονα, νους, προδομένο σπαθί.
Και μόνο εσύ έχεις χαθεί
Ορέστη, το πρόσωπό σου χάνεται
δίχως χρυσή προσωπίδα. Στους λέοντες της πύλης,
στους σκελετούς της σκηνικής αρμονίας
που ανασήκωσαν οι φιλόλογοι των ερειπίων,
ο χαιρετισμός μου ενός Σικελού Έλληνα.
Δελφοί
Ένα φυτό, όχι δάφνη
ή μυρτιά, κορμός
και φύλλα κοινά όπου μπολιάζονται,
μέσα από μεταμόρφωση, ψυχή και σύσταση
που το θάνατο θα δοκιμάσουν,
ούτε στους Δελφούς δεν υπάρχει.
Κι ούτε δάφνη υπάρχει για το χρησμό,
ούτε η κρυψώνα του παιχνιδιού του. Ο ήλιος φυσάει
κάτω απ’ τον Παρνασσό κι εκτοπίζει
το κέντρο του κόσμου. Η Κασταλία χλιαρή
σταγόνα στα χείλη του τουρίστα
κι ο πωλητής των υδάτων που αναβρύζουν γελάει
δίπλα στην πηγή με δυο αγαλματάκια
από τάξιμο, βουτηγμένα στη μούχλα. Αλλά στο πρώτο
σκαλοπάτι του ναού, ο Φοίβος, αν σε γνωρίζει,
υψώνει το τόξο και ευθύς χτυπά στη φτέρνα,
κρυμμένος κάτω απ’ την κοιλότητα της πέτρας
οπού τα ιερά ερπετά γεννούν τα παιδιά τους.
Και πια δεν ξέρεις αν ακινησία είν’ ζωή
και θάνατος κίνηση. Εδώ ξεκινά αιώνια
στο στίβο του σταδίου, απ’ τις σεισμογενείς ρωγμές
των βουνών με τα κοφτερά γυρίσματα της σελήνης,
ο πληβείος αμαξηλάτης με το χαμηλό μέτωπο
και το σμαλτωμένο μάτι της ακρίδας.
Μαραθώνας
Ο θρήνος των μανάδων στο Μαραθώνα,
η κραυγή απ’ τα σπλάχνα του λάου
από κανένα δεν ακούστηκε. Η Ελλάδα
ήταν ελεύθερη. Είναι ελεύθερη η Ελλάδα.
Ο Μαραθώνας είναι τόπος στρατιωτών
όχι μάντηδων, εδώ ναός δε γεννιέται
ούτε βωμός. Ο τύμβος του άθικτος, από ψηλά
φαίνεται η Εύβοια. Σκουλήκι της ιστορίας
κάθε τι συμφωνεί με το έδαφος,
εδώ η στήλη και μες στη γη κράνη και ξίφη·
ακόμη κι αν ο Μαραθώνας συν το Μαραθώνα,
ο άνθρωπος της πεδιάδας του Άργους ζει
ανάμεσα σε τείχη σαν σκοπιές φρουράς.
Μετάφραση: Ευριπίδης Γαραντούδης
