Το πρόσφατο περιστατικό λογοκρισίας στις Βρυξέλλες, έχει γίνει ήδη αρκετά γνωστό. Τα 12 από τα 28 σκίτσα Ελλήνων σκιτσογράφων που θα περιλαμβάνονταν σε μια έκθεση για τα 60 χρόνια από τη συνθήκη της Ρώμης, «κόπηκαν» και ο (γνωστός στους αναγνώστες μας) Γιάννης Αντωνόπουλος (john Antono) εξηγεί στον Δρόμο το πώς και το γιατί…
Δεν μπορώ να πω ότι σοκαρίστηκα από την επιβολή λογοκρισίας στην ελληνική συμμετοχή στην έκθεση γελοιογραφίας που επρόκειτο να λάβει χώρα την τελευταία εβδομάδα του Σεπτέμβρη στο Ευρωκοινοβούλιο των Βρυξελλών. Κάθε άλλο. Έχοντας μάλιστα νωπή στη μνήμη την υποδοχή που επιφύλαξαν τον περασμένο Μάιο δημοσιεύματα των εγχώριων φιλομνημονιακών ΜΜΕ στην έκθεση γελοιογραφίας «Sweet Europe», καμία εντύπωση δεν θα μου προξενούσε αν προέκυπταν αντιδράσεις για ορισμένα από τα σκίτσα που θα εκτίθονταν κι εκεί. Αυτό που δεν φανταζόμουν ήταν το εύρος, όσο και ο απροκάλυπτος χαρακτήρας της λογοκρισίας.
Βασίζοντας το σκεπτικό της σε έναν κανονισμό του Ευρωκοινοβουλίου (σύμφωνα με τον οποίο το περιεχόμενο κάθε έκθεσης πρέπει να ελέγχεται ότι δεν περιλαμβάνει φιλοναζιστικό ή άλλο προσβλητικό περιεχόμενο), η κοσμήτορας Catherine Bearder απέρριψε 12 από τα συνολικά 28 σκίτσα της ελληνικής συμμετοχής. Ουσιαστικά, τη μισή, σχεδόν, συμμετοχή των Ελλήνων γελοιογράφων.
Το εξοργιστικό της υπόθεσης είναι ότι κανένα από τα λογοκριμένα σκίτσα δεν παραβιάζει στην πραγματικότητα τον συγκεκριμένο κανονισμό. Ειδικά η κατηγορία για φιλοναζιστικό περιεχόμενο όχι μόνο δεν έχει την παραμικρή υπόσταση για σκίτσα συναδέλφων που επισημαίνουν τον κίνδυνο της αναβίωσης του ναζισμού στη σύγχρονη Ευρώπη, αλλά αγγίζει τα όρια του φαιδρού. Όσο για την «προσβολή των αξιών της Ε.Ε.», στην οποία υποτίθεται ότι προβαίνουν τα λογοκριμένα σκίτσα, τι να πει κανείς; Τα θέματα που θίγονται (όχι μόνο στις γελοιογραφίες που απορρίφθηκαν, αλλά και σ’ εκείνες που γλίτωσαν από τη σπάθη της λογοκρισίας) είναι, μεταξύ άλλων, οι οικονομικές ανισότητες μεταξύ Βορρά και Νότου, η γερμανική ηγεμονία στην Ευρώπη και η επέλαση των αγορών σε βάρος των πολιτών. Εύλογα αναρωτιέται κανείς αν αυτές είναι όντως οι «αξίες της Ε.Ε.», τις οποίες η Bearder έσπευσε να υπερασπιστεί από την προσβολή των «βλάσφημων» γελοιογράφων… Αξιοσημείωτο είναι ότι μεταξύ των λογοκριμένων βρίσκεται ακόμα και ένα σκίτσο υπεράνω κάθε αντιευρωπαϊκής υποψίας που στηλιτεύει το Brexit, κάτι που γεννάει ερωτηματικά για τις ίδιες τις αντιληπτικές ικανότητες της λογοκρίτριας.
Γεγονός είναι ότι η πολιτική γελοιογραφία δεν ανατρέπει καθεστώτα, ούτε μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, όσο αιχμηρή και αφυπνιστική κι αν είναι. Όμως δεν παύει να ενοχλεί. Και κυρίως, να ξεμπροστιάζει όσες εθνικές, υπερεθνικές και θρησκευτικές εξουσίες αντιδρούν σπασμωδικά μπροστά στο αποδομητικό της χιούμορ.
Γιάννης Αντωνόπουλος (John Antono),
ένας από τους 12 λογοκριμένους
