του Κώστα Βενιζέλου
Η Άγκυρα έχει παρουσιάσει λίστα απαιτήσεων στους εταίρους της στο ΝΑΤΟ, για να συναινέσει στην ένταξη της Φιλανδίας και Σουηδίας. Και στη λίστα αυτή βρίσκεται, όπως φαίνεται, και η Κύπρος, όπως συνέβηκε και στο παρελθόν, στο σχέδιο Ανάν για παράδειγμα το 2003-2004. Τότε οι ΗΠΑ προσπαθούσαν να πείσουν την Τουρκία να επιτρέψει τη διέλευση των Αμερικανών στρατιωτών μέσα από το έδαφός της στο Βόρειο Ιράκ και της προσέφεραν δυο κίνητρα: Αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια σε δωρεές και πιστώσεις και την Κύπρο υπό την μορφή του Σχεδίου Ανάν.
Τώρα ο Ερντογάν αξιοποιεί το ισχυρό χαρτί της ομοφωνίας και μπλοκάρει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη βορειοατλαντική συμμαχία. Και ενόψει τούτου έχει αρχίσει το ανατολίτικο παζάρι. Μια μέθοδος που χρησιμοποιείται πάντα από την κατοχική Τουρκία και πολλές φορές αποδίδει.
Πώς βρέθηκε σε αυτή τη συζήτηση, σε αυτό το παζάρι η Κύπρος; Η πληροφορία η οποία δημοσιεύθηκε σε βρετανική εφημερίδα, την Express.co.uk, φέρει την Κύπρο στα ανταλλάγματα που ζητεί η κατοχική Τουρκία. Και το… έργο αυτό το έχουμε παρακολουθήσει πολλές φορές στο παρελθόν.
Η εφημερίδα επικαλείται τουρκικές πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο να βάλει στο τραπέζι ζήτημα αναγνώρισης του ψευδοκράτους ως μέρος των διαπραγματεύσεων για να επιτραπεί στη Φινλανδία και τη Σουηδία να ενταχθούν στη Βορειοατλαντική συμμαχία. Η Express.co.uk αναφέρει στο δημοσίευμά της ότι «πηγή κοντά στον κατοχικό ηγέτη Ερσίν Τατάρ επιβεβαίωσε ότι ο τελευταίος τηλεφώνησε στον πρόεδρο Ερντογάν για να ζητήσει να τεθεί στο τραπέζι το καθεστώς της επίσημα μη αναγνωρισμένης Δημοκρατίας στις συνομιλίες για το ΝΑΤΟ». Υποστήριξε δε ότι ο Τατάρ πήρε θετική απάντηση από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Πόσο εφικτός είναι αυτός ο στόχος; Έθεσε αυτή την αξίωση η Άγκυρα, μέσα στο πλαίσιο της τακτικής της να εγείρει πολλές απαιτήσεις, προσδοκώντας ότι κάποιες από αυτές θα ικανοποιηθούν; Αυτό που εγείρεται για την Κύπρο αποτελεί στρατηγικό στόχο, αν και στην Άγκυρα γνωρίζουν πως η αναγνώριση του ψευδοκράτους δεν είναι εύκολο εγχείρημα. Είναι προφανές πως σε μια εποχή που όλα αλλάζουν και στην ανακατανομή της ισχύος η κατοχική Τουρκία είναι μέρος εκείνων των χωρών, που θα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του νέου σκηνικού όλα είναι πιθανά. Άλλωστε οι Νατοϊκοί θα ζυγίσουν καλά τα δεδομένα, κι εάν η ένταξη της Φιλανδίας και της Σουηδία θεωρείται μείζονος σημασίας στρατηγική επιλογή, που ανατρέπει ισορροπίες στην περιοχή και «περικυκλώνει» τη Ρωσία, τότε δεν θα υπολογίσουν τις παράπλευρες απώλειες.
Στην προκειμένη περίπτωση η παράπλευρη απώλεια θα είναι η Κύπρος. Άλλωστε το αφήγημα ότι οι Έλληνες στην Κύπρο εμποδίζουν τη «λύση», δηλαδή την παράδοσή τους στην Τουρκία και πως «θύματα» είναι οι Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι ζουν σε «απομόνωση», καλλιεργείται χρόνια. Και πάντα μέσα από αυτό το αφήγημα ξεπροβάλλει ο μπαμπούλας της αναγνώρισης.
Συνεπώς, το σενάριο αυτό, αν και ακραίο, δεν μπορεί να θεωρείται εκ προοιμίου απομακρυσμένο ή να υποβαθμιστεί. Ακόμη και εκείνοι, που θεωρούν πως μια τέτοια κίνηση θα δημιουργήσει κακό προηγούμενο στις διεθνείς σχέσεις καθώς υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που μπορούν να ακολουθήσουν, φαίνεται να ξεχνούν πως σήμερα βιώνουμε μεγάλες ανατροπές. Σημειώνονται ήδη αλλαγές, που κάποτε δεν μπορούσαν να θεωρηθούν μέρος του γεωστρατηγικού γίγνεσθαι. Όπως είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επιστροφή των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή.
Και κάτι άλλο σημαντικό για όσους γνωρίζουν πώς λειτουργεί η Τουρκία: Η κατοχική δύναμη πάντα επιλέγει την κρίσιμη στιγμή, την κατάλληλη συγκυρία, για να θέτει τις παράνομες και παράλογες αξιώσεις της. Και επιμένει σε αυτές μέχρι να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις της.
