Κείμενα-Επιμέλεια: Γιώργος Παπαϊωάννου, Νίκος Ταυρής
Στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. που έγινε την Πέμπτη, το κύριο θέμα ήταν η διαδοχή Γιούνκερ στο τιμόνι της Ένωσης. Δεν υπήρξε βέβαια κατάληξη, κι έτσι θα ακολουθήσει νέα σύνοδος στις 30 Ιουνίου ώστε να βρεθεί λύση ευρείας αποδοχής.
Στη σύνοδο τέθηκε και το ζήτημα της επιθετικότητας της Τουρκίας απέναντι σε μια χώρα μέλος της Ε.Ε., την Κύπρο. Όλοι ήξεραν από πριν το αποτέλεσμα. Δεν επρόκειτο να προχωρήσουν σε κανένα μέτρο, ούτε σε καμιά άλλη ουσιαστική κίνηση προς την Τουρκία. Στα λόγια βεβαίως θα καταδικάζονταν οι ενέργειες της Άγκυρας, αλλά τα μέτρα θα αναβάλλονταν για το μέλλον. Όλοι χαρακτήρισαν «χαλαρή» τη στάση της Ε.Ε. Την ίδια ακριβώς στιγμή, ξεκινούσε το δεύτερο γεωτρύπανο για ακόμα μια πειρατική γεώτρηση.
Καθένας διαπιστώνει ότι η Κύπρος μένει ξεκρέμαστη. Πρώτον, από την ανοχή που επιδεικνύει η Ε.Ε. απέναντι στις πράξεις κατοχής και πειρατείας της Άγκυρας. Δεύτερον, από όλες τις μεγάλες δυνάμεις που δεν θέλουν να διαταράξουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία, την οποία υπολογίζουν πολύ. Τρίτον, από την ίδια την Ελλάδα, η οποία ενώ είναι εγγυήτρια χώρα απέχει από οποιαδήποτε ουσιαστική πρωτοβουλία ή κίνηση για την ασφάλεια της Κύπρου.
Οι λεγόμενοι φίλοι και σύμμαχοι της Ελλάδας θα έπρεπε να κρίνονται με βάση το αν θέτουν εμπόδια στον τούρκικο επεκτατισμό και πόσο στηρίζουν την Ελλάδα και την Κύπρο, ή αν τις προορίζουν για προσφορά προσεταιρισμού της «άτακτης» Τουρκίας
Η Κύπρος αντιμετωπίζεται ως ξεχασμένη νήσος που βρίσκεται πολύ μακριά, που ίσως τη θυμίζει κάποια αναφορά στην Οδύσσεια. Η «εθνική γραμμή» είναι να μην προκαλέσουμε με κανέναν τρόπο το «θηρίο» (Τουρκία), να αποφύγουμε, όπως λέγεται, το «θερμό επεισόδιο» ή «ατύχημα».
«Εφόσον επιβεβαιωθεί» ότι υπάρχει γεώτρηση, τότε θα καταφύγουμε στους φίλους μας στην Ε.Ε. Και για να γίνουμε πιο πιστευτοί και συμπαθείς, θα ακολουθήσουμε ό,τι μας λένε οι ΗΠΑ σχετικά με τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Ήδη τέλειωσε κι ο δεύτερος γύρος συζητήσεων την περασμένη Πέμπτη σε πολύ καλό κλίμα…
Ο πολύς Κατρούγκαλος έσπευσε να χαρακτηρίσει «μεγάλη νίκη» την απόφαση της Ε.Ε. για την Τουρκία, ενώ ο Τσίπρας λίγες μέρες πριν, είχε κάνει λόγο για απομόνωση της Τουρκίας και ισχυρούς φίλους και συμμάχους της Ελλάδας.
Από την άλλη, η κυπριακή εξωτερική πολιτική φαίνεται ότι επιθυμούσε πιο αποτελεσματική και έντονη παρέμβαση του ευρωπαϊκού και του ελληνικού παράγοντα. Με βάση τις δυνατότητες που έχει ως χώρα απέναντι σε έναν ισχυρό πειρατή, εμφανίστηκε σαφώς πιο ενεργητική, κατάγγειλε πιο ανοιχτά τις ενέργειες του τούρκικου επεκτατισμού και προσπάθησε να αξιοποιήσει όσα μέσα μπορούσε.
Όταν οι «μεγάλοι» ξεκαθαρίζουν την θέση τους
Όλοι αντιλαμβάνονται πως η Άγκυρα αντιμετωπίζεται εντελώς διαφορετικά και προνομιακά έναντι της Αθήνας. Και αυτό ισχύει ιδιαίτερα για αυτούς που θεωρεί στενούς φίλους και σύμμαχους της, δηλαδή τις Ε.Ε. και ΗΠΑ.
Η Αγγλία, πριν ακόμα από τη σύνοδο είχε ξεκαθαρίσει ότι διαφωνεί με τη λήψη οποιουδήποτε μέτρου εναντίον της Τουρκίας και θα μπλόκαρε κάθε τέτοια απόφαση.
Το Βερολίνο δήλωσε ξεκάθαρα πως δεν παρεμβαίνει σε «διενέξεις» που αφορούν στο δίκαιο της θάλασσας. Περισσότερο πράσινο φως προς τον Ερντογάν δεν μπορούσε να δοθεί. Η γερμανική εξωτερική πολιτική έχει στόχο τις καλές σχέσεις με την Άγκυρα και έναν γερμανοτουρκικό άξονα μέσω του οποίου αυξάνει τις δυνατότητές παρουσίας σε μια σημαντική περιοχή.
Οι ΗΠΑ ξεκαθάρισαν με όλους τους τρόπους, και ο Πάιατ το κατέστησε πλήρως φανερό σε όσους συναντά, ότι είναι η στιγμή του διαλόγου ανάμεσα στις δύο χώρες και οι ΗΠΑ θα συνδράμουν «για να αποφευχθεί το θερμό επεισόδιο».
Οι λεγόμενοι φίλοι και σύμμαχοι της Ελλάδας θα έπρεπε να κρίνονται με βάση το αν θέτουν εμπόδια στον τούρκικο επεκτατισμό και πόσο στηρίζουν την Ελλάδα και την Κύπρο, ή αν τις προορίζουν για προσφορά προσεταιρισμού της «άτακτης» Τουρκίας.
Να υποθέσουμε ότι η Ρωσία θα έχει μια διαφορετική συμπεριφορά; Μα η Ελλάδα κατάφερε να συνταχθεί, ταυτιζόμενη μέχρι κεραίας, με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ στον πόλεμο ενάντια στη Ρωσία στα Βαλκάνια και γενικότερα. Η άκρως φιλοαμερικάνικη και επιθετική έναντι της Μόσχας, πολιτική που ακολούθησε προσωπικά ο Κοτζιάς, διαμόρφωσε βαρύ κλίμα στις ελληνορωσικές σχέσεις. Παράλληλα, ο Ερντογάν θα έχει τη στήριξη της Ρωσίας σε κινήσεις που τον απομακρύνουν από τις ΗΠΑ και τη Δύση.
Από τα παραπάνω και μόνο συνάγεται πόσο αβάσιμη είναι η εκτίμηση του Τσίπρα ότι η Τουρκία είναι απομονωμένη και η Ελλάδα πολύ ενισχυμένη και με ισχυρούς συμμάχους.
Είπαν
«Μίλησα με σαφήνεια για αυτά τα θέματα την περασμένη εβδομάδα στις δημόσιες παρατηρήσεις μου στην Ουάσινγκτον και ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών κατά το Σαββατοκύριακο επιβεβαίωσε την ισχυρή αντίληψη των ΗΠΑ ότι τώρα είναι η ώρα για διάλογο και όχι για περαιτέρω κλιμακούμενες προκλητικές ενέργειες»
Τζ. Πάιατ, πρέσβης ΗΠΑ στην Αθήνα
«Για διμερείς διαφορές που αφορούν το Δίκαιο της Θάλασσας μεταξύ τρίτων χωρών, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επί της αρχής δεν λαμβάνει νομική θέση»
Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών
«Όλα αυτά που βλέπουμε από την Τουρκία με την προκλητική συμπεριφορά δεν είναι ένδειξη ισχύος αλλά αδυναμίας. Όλα αυτά που βλέπουμε είναι το αποτέλεσμα τις επιτυχίας της στρατηγικής της Ελλάδας στην περιοχή. η Τουρκία είναι απομονωμένη και δεν έχει ισχυρές συμμαχίες»
Αλ. Τσίπρας
«Το 2004, η Ε.Ε. έκανε ένα μεγάλο λάθος δεχόμενη ως μέλος της την Κύπρο . Τώρα για χάρη της διατήρησης αυτού του λάθους υποβιβάζει τις σχέσεις Τουρκίας-Ε.Ε. στο κυπριακό και τις μετατρέπει σε όμηρο αυτού του προβλήματος»
Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών
ΜΟΕ, «ατύχημα» και ο δαιμόνιος κύριος Πάιατ
Εδώ και καιρό ακούμε όλο και συχνότερα τον όρο «ατύχημα» για το Αιγαίο και ιδιαίτερα σχετικά με τον εναέριο χώρο. Ο Πάιατ δεν ξεχνά ποτέ να αναφέρεται στο «ατύχημα» που θα προκαλέσει «θερμό επεισόδιο», σε τέτοιο βαθμό που η συνεχής του επίκληση γίνεται ύποπτη.
Ολόκληρος ο πολιτικός κόσμος και τα ΜΜΕ αναμασούν τους όρους αυτούς αποκαλύπτοντας πως στόχος είναι να δημιουργηθεί φόβος και αποδοχή «λύσεων» κατευνασμού του τούρκικου παράγοντα δήθεν για το καλό της ειρήνης στην περιοχή.
Να σημειώσουμε πως στην γειτονική Τουρκία, πρεσβείες και ΜΜΕ δεν μιλούν για «ατύχημα» ή φόβο για ατύχημα. Αυτό και μόνο δείχνει, όχι ότι δεν υπάρχει αυτός ο κίνδυνος αλλά ότι χρησιμοποιείται προπαγανδιστικά στην Ελλάδα για να συρθεί σε παραχωρήσεις. Στη γειτονική χώρα, κυριαρχεί η πολεμοχαρής προπαγάνδα για το τι θα πάθουν οι «γκιαούρηδες» έτσι και τολμήσουν…
Μέσα σε τέτοιο κλίμα, πέφτει η ιδέα να ξαναξεκινήσουν οι συζητήσεις για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Πιο συγκεκριμένα, αυτές άρχισαν αμέσως μετά την τρίωρη συνάντηση Ερντογάν, Τσίπρα στην Άγκυρα για την οποία ελάχιστα γνωρίζουμε.
Ετούτη τη στιγμή, στιγμή κλιμάκωσης της τουρκικής επιθετικότητας, τα ΜΟΕ αποτελούν αμερικάνικη επιβεβλημένη πολιτική προς την Ελλάδα, την οποία όλοι οι άνθρωποί τους σε κυβέρνηση και στρατό υποστηρίζουν σαν ιερό και όσιο.
Ο πολυπράγμων Πάιατ κινείται δραστήρια και επιβάλλει στάσεις σε κομβικά σημεία, όπως είναι αυτό του γενικότερου παζαριού που γίνεται στην περιοχή. Μέσω των ΜΟΕ προχωρά η μεθόδευση της αμερικάνικης επικυριαρχίας, όπως και της δικής μας υποταγής.
Τα ΜΟΕ θα μπορούσαν να σταθούν ως ειδική πολιτική σε μια άλλη φάση, όταν θα γίνονταν προσπάθειες καλυτέρευσης του κλίματος. Όχι τώρα, όταν τα πράγματα δεν απέχουν πολύ από μια πολεμική κατάσταση.
Τα ΜΟΕ αποτελούν δίοδο συζήτησης ουσιαστικών ζητημάτων, πιο συνολικών, όπως σύνορα, όρια, υφαλοκρηπίδα. Μέσα από τον «διάλογο», στήνονται τα ειδικά στοιχεία που πρέπει να παραδοθούν στην Τουρκία.
Πηγαίνοντας στα ΜΟΕ, η Ελλάδα φαίνεται να έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στον διάλογο με την Τουρκία –και μάλιστα εν κρυπτώ– ενώ είναι ξεκάθαρο ότι εκεί κάτι δίνει. Η διαφωνία του υπουργού Αποστολάκη με τον επικεφαλής της αντιπροσωπείας Ζαχαριάδη (που παραιτήθηκε) είναι ενδεικτική. Ο Αποστολάκης είναι κάθετος για τη συμμετοχή στα ΜΟΕ και φυσικά συνομιλεί απευθείας με τον Πάιατ. Τα ίδια ακριβώς συνέστησε κι ένα ακόμα παιδί των Αμερικανών, ο ΓΑΠ.
Η χώρα έχει κάθε συμφέρον να σταματήσει άμεσα τις συζητήσεις για τα ΜΟΕ. Διαφορετικά, συγκαλύπτει σχεδιασμούς και επιδιώξεις σε βάρος Ελλάδας και Κύπρου, αποσκοπεί στο αποκοίμισμα του λαού μπροστά σε ανοιχτές απειλές, και πιο ειδικά προσφέρει υπηρεσίες στο παζάρι που κάνουν οι ΗΠΑ χωρίς καμία εγγύηση πως δεν θα μετατραπεί σε μεζές για το καλόπιασμα της Τουρκίας.
Άρα, λέγοντας όχι στα ΜΟΕ, λέμε ένα συγκεκριμένο όχι και στον Πάιατ και τη «φίλη» Αμερική. Το φρόνημα χτίζεται ενάντια στον ψυχολογικό πόλεμο, τα διλλήματα που θέτουν οι αντίπαλοι, και με μερικά συγκεκριμένα και ουσιώδη «Όχι».
Τα ΜΟΕ μέσα από τα WikiLeaks
Η ιδέα για ΜΟΕ υπάρχει από παλιά στην αμερικάνικη συρταριέρα. Αναδημοσιεύουμε ένα σχετικό εμπιστευτικό έγγραφο της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα που υπογράφει ο τότε πρέσβης. Το έγγραφο ήρθε στην δημοσιότητα από τα WikiLeaks.
ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ 17 Ιουλίου 2009 (001265)
Από: Πρεσβεία Αθήνας
Προς: RUEHC/SECSTATE WASHDC
Θέματα Αιγαίου: Σκέψεις για ΜΟΕ, προετοιμασία τουρκικής διοίκησης στο CAOC
Η Πρεσβεία στην Αθήνα καλωσορίζει την δια-υπηρεσιακή επικέντρωση στα ζητήματα του Αιγαίου… Αναγνωρίζουμε ότι θα είναι σημαντικό για την Ελλάδα να συμβάλει στην βελτίωση της ατμόσφαιρας στο Αιγαίο, που μπορεί να μειώσει την ένταση και να δημιουργήσει την ευκαιρία για πιο εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις για την επίλυση των μακροχρόνιων προβλημάτων.
Παρουσιάζουμε τις ακόλουθες σκέψεις για πιθανά ΜΟΕ που θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι Έλληνες να εξετάσουν ως μέρος της συντονισμένης προσπάθειας με την Τουρκία για την μείωση της έντασης.
Θεωρούμε ότι υλοποιώντας αυτές τις προτάσεις μπορεί να δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα που θα επιτρέψει στο Ελληνικό και Τουρκικό στρατιωτικό κατεστημένο, ειδικά των Αεροπορικών δυνάμεων, να εμπλακούν σε εποικοδομητικές συνομιλίες για την αεροπορική ασφάλεια αλλά και κυρίως με την προσοχή στραμμένη στην δυνατότητα των δυο κυβερνήσεων να διευθετήσουν τις διαφορές στο Αιγαίο…
Πιθανά Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ)
Τα ακόλουθα πιθανά ΜΟΕ θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι Έλληνες να αποδεχθούν με αντίστοιχες ανταποδοτικές κινήσεις από την Τουρκία για την μείωση της έντασης στο Αιγαίο:
Έμμεσα, αλλά υποβοηθητικά της ατμόσφαιρας
– Αναγνώριση των εκλεγμένων Μουφτήδων της Θράκης
– Το υπουργείο Άμυνας να προσφέρει την έκταση που προτείνεται από την κυβέρνηση για το Μουσουλμανικό νεκροταφείο στην Αθήνα.
– Η ελληνική κυβέρνηση να χαρακτηρίζει δημόσια τις υπερπτήσεις ως «ενοχλητικές» και όχι ως «απειλή της κυριαρχίας».
Στρατιωτικά ΜΟΕ
– Να μην στοχοποιούνται ως εχθρικά τα τουρκικά αεροσκάφη που πετούν στο FIR Αθηνών
– Ανταλλαγή επισκέψεων των Αρχηγών ΓΕΑ των δυο χωρών
– Τα ελληνικά μαχητικά να μην πετούν πάνω από τα αποστρατικοποιημένα σύμφωνα με τις Συνθήκες νησιά, με διακριτικά του ΝΑΤΟ…
Άλλα Στρατιωτικά ΜΟΕ
– Η ελληνική κυβέρνηση να αποφεύγει τον σχεδιασμό νατοϊκών ασκήσεων πάνω από αποστρατιωτικοποιημένα βάσει Συνθηκών ή αμφισβητούμενα νησιά.
– Διατήρηση 3 λεπτών από την αναχαίτιση των τουρκικών μαχητικών για τις υπάρχουσες ROE
– Συμφωνία για πτήσεις αόπλων μαχητικών
– Η ελληνική κυβέρνηση να αποφύγει σκληρές αντιδράσεις όπως η ανάπτυξη φρεγατών στα νερά γύρω από το Αγαθονήσι.
– Η ελληνική κυβέρνηση να αποσύρει αθόρυβα κάθε νομικό αίτημα έκδοσης προς την Ιντερπόλ για την περίπτωση του πιλότου που κατηγορείται για τον θάνατο σε ατύχημα του Έλληνα πιλότου (σ.σ. εννοεί τον Κώστα Ηλιάκη).
Speckhard
