Σε μια περιοχή, η οποία στην κυριολεξία καίγεται, με πολλούς εμπλεκόμενους και συγκρουόμενα συμφέροντα, οι αναταράξεις είναι συνεχείς και οι εξελίξεις δραματικές. Τα γεωπολιτικά συμφέροντα προκαλούν σκοπίμως… αμνησία και αντιμετωπίζουν τις εξελίξεις με μυωπικό «ρεαλισμό». Αυτά τα πληρώνουν οι αδύναμοι κρίκοι, τα μικρά κράτη και οι ανυπεράσπιστοι λαοί.
Θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο πως οι δυνάμεις που επιβάλλουν διά της ισχύος γενοκτονίες, χρησιμοποιούν εργαλεία εθνοκάθαρσης για να κυριαρχήσουν, δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται διαφορετικά από αυτό που είναι. Κατοχικές και επεκτατικές δυνάμεις.
Η περιοχής μας έχει δυο κράτη, τα οποία υιοθετούν αυτή τη συμπεριφορά, εκφράζουν πολιτικά και ιδεολογικά αυτή την προσέγγιση και την επιβάλλουν στην πράξη, και βρίσκονται μονίμως στο απυρόβλητο. Πρόκειται για την Τουρκία του Ερντογάν και το Ισραήλ του Νετανιάχου. Αμφότεροι θα έπρεπε να κατηγορηθούν για εγκλήματα πολέμου. Ο δεύτερος και για άλλους λόγους θα έπρεπε να δικαστεί.
Είναι προφανές πως διανύουμε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την ειρήνη και τη σταθερότητα. Σε ένα, λοιπόν, γεωπολιτικό περιβάλλον με έντονη την προσπάθεια επιβολής από τους μεγάλους παίκτες, η ελληνική πλευρά, ελλαδική και κυπριακή, βρίσκονται απέναντι σε μια συνεχώς αναβαθμισμένη Τουρκία. Μια Τουρκία, που παρά το γεγονός ότι οι εσωτερικές παθογένειες, η έλλειψη δημοκρατίας, η επιθετικότητα και οι ακραίες συμπεριφορές της αναδεικνύονται εντόνως, συνεχίζει ακάθεκτη. Όλα αυτά τα προβλήματα που έπρεπε να θέτουν το καθεστώς Ερντογάν υπό κατηγορία, κρύβονται κάτω από το χαλί. Και σε αυτό συνδράμουν τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Άγκυρα, λοιπόν, έχοντας εξασφαλίσει ένα τεράστιο άλλοθι για τα όσα πράττει, παρουσιάζεται να διαδραματίζει ρόλο «ειρηνοποιού» στο Ουκρανικό και να έχει ρόλο βασικού παίκτη στη Συρία. Ενδεικτικό της αντιμετώπισης που τυγχάνει η κατοχική δύναμη είναι και οι δηλώσεις του νέου Αμερικανού πρέσβη στην Άγκυρα, Τομ Μπαράκ, ο οποίος ανέφερε σε συνέντευξή του στο τουρκικό κανάλι, NTV, πως «η Τουρκία τα καταφέρνει απίστευτα καλά». Πρόσθεσε δε πως ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και όλες τις χώρες της περιοχής, η Τουρκία «πλοηγείται με επιτυχία που εκπλήσσει». Έχουμε φθάσει, λοιπόν, σε σημείο αντί η Άγκυρα να καλοπιάνει την Ουάσινγκτον και να πλέκει το εγκώμιο της να το πράττει τούτο η αμερικανική πλευρά!
Τα καλοπιάσματα από την Αθήνα
Μπροστά σε όλα αυτά, η Αθήνα αναζητεί τρόπους για να καλοπιάσει την Άγκυρα. Κι αυτό γίνεται με τη διαχρονική εν πολλοίς τακτική του κατευνασμού, που έχει αποδειχθεί άκρως ζημιογόνα προσέγγιση καθώς αποθρασύνει το «τουρκικό θηρίο», το οποίο αξιώνει όλο και περισσότερες υποχωρήσεις από τον ελληνισμό. Η Λευκωσία, αν και είναι εν πολλοίς ο αδύνατος κρίκος σε μια περιοχή γεωπολιτικών εξελίξεων, παρουσιάζεται διαφοροποιημένη από την ελληνική κυβέρνηση ως προς την προσέγγισή της έναντι της Τουρκίας. Κι αυτό οφείλεται πρωτίστως λόγω της συνεχιζόμενης κατοχής. Το ζητούμενο, ωστόσο, είναι να μπορέσει να λειτουργήσει αποτρεπτικά.
Τι κάνει η Αθήνα; Σε σχέση με τα ελληνοτουρκικά κρατά αποστάσεις από τη Λευκωσία και επιχειρεί να συνεννοηθεί με την Άγκυρα παρακάμπτοντας το Κυπριακό. Αυτό το θέλει και η Άγκυρα, που επιδιώκει να εδραιώσει διά της ακινησίας τα κατοχικά δεδομένα. Παράλληλα, όμως, δεν υποστέλλει τη σημαία των ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων της σε βάρος του ελληνισμού. Η ελλαδική πλευρά θεωρεί πως με τα καλοπιάσματα το καθεστώς Ερντογάν θα αλλάξει στρατηγική. Θα «αλληθωρίσει» και θα τοποθετηθεί στη «σωστή πλευρά της ιστορίας». Δεν έχει λόγο να επιλέξει «πλευρά της ιστορίας», επειδή πατά σε δυο βάρκες και εισπράττει κέρδη από παντού. Έχει διαμορφώσει μια συνολική και ολοκληρωμένη στρατηγική επέκτασης της κυριαρχίας και της επιρροής της. Κι αυτή η τακτική έχει πολλούς άξονες. Τα άμεσα και ψηλά σε προτεραιότητες είναι οι επιδιώξεις της σε βάρος του Ελληνισμού, της Ελλάδος και της Κύπρου. Όπως είναι γνωστό, η Άγκυρα αντιμετωπίζει ενιαία τον Ελληνισμό, Ελλάδα και Κύπρο. Από εκεί και πέρα, ωστόσο, έχει επεκταθεί σε Βαλκάνια, Καύκασο, Αφρική. Ειδικά σε σχέση με την Αφρική Η Άγκυρα αξιοποιεί και την παρουσία της στον Καύκασο αλλά και στην Αφρική, όπου ξεδιπλώνει την επεκτατική της πολιτική μέσα από διάφορα πεδία. Από στρατιωτικό, πολιτικό μέχρι και κοινωνικό/φιλανθρωπικό. Κυρίως στην Αφρική, προωθεί τους σχεδιασμούς της μέσα από πολιτικές, διπλωματικές, στρατιωτικές συνεργασίες, όπως και οικονομικές και εμπορικές συναλλαγές αλλά και μέσα από τις τουρκικές «φιλανθρωπίες». Στο πλαίσιο αυτό, η Άγκυρα στέλνει και στρατιώτες αλλά και μηχανικούς, επιστήμονες, ιμάμηδες και εκπαιδευτικούς. Στέλνει, όμως και τηλεοπτικές «χολιγουντιανού χαρακτήρα» παραγωγές.
Αναζητεί… λιμάνι
Τι κάνει η Λευκωσία; Είναι σαφές πως αναζητεί σωσίβιο για να σταθεί απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα. Η ελληνική πλευρά στην Κύπρο λειτουργεί διαχρονικά μονίμως αποτρεπτικά. Η Τουρκία βρίσκεται σε επιθετική διάταξη και η Κυπριακή Δημοκρατία προσπαθεί να την αντιμετωπίσει. Κι αυτό γίνεται με διπλωματικές κινήσεις και πρωτοβουλίες, που προσκρούουν σε αρκετές περιπτώσεις στους σύμμαχους της Άγκυρας.
Διανύουμε μια περίοδο γεωπολιτικών ανακατατάξεων. Ανακατατάξεις, που θα προκαλέσουν «σεισμούς» και θα πιέσουν ασφυκτικά τις λεγόμενες παράπλευρες απώλειες. Η Κύπρος επένδυσε πριν 21 χρόνια στο «ασφαλές λιμάνι» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δεν επιβεβαιώνει τη φήμη της. Δεν έχει βρει τους βηματισμούς της. Οι διεθνείς σχέσεις δεν αντιμετωπίζονται με εγχειρίδια, ούτε με ψευδαισθήσεις. Ως εκ τούτου, χρειάζεται για τον Ελληνισμό μια ολοκληρωμένη στρατηγική, που πρωτίστως θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την αναβαθμισμένη Τουρκία και δεν θα λειτουργεί αποσπασματικά και πρωτίστως χωριστά.
Οι διεθνείς σχέσεις δεν είναι ένας κόσμος… αγγελικά πλασμένος. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι πρέπει η αδύνατη πλευρά να υποταγεί είτε στις τουρκικές ορέξεις είτε σε δυνατούς παίκτες.
Δεν αναμένονται ανατροπές
Ο νέος κύκλος επαφών με όλους τους εμπλεκόμενους στο Κυπριακό, της απεσταλμένης του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Κολομβίας, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, έχει καταφέρει να συντηρήσει την «κινητικότητα». Είχε συναντήσεις με την ελληνική και τουρκική πλευρά στην Κύπρο, τις λεγόμενες εγγυήτριες δυνάμεις, δηλαδή Ελλάδα, Τουρκία, ενώ προγραμματίζει ταξίδι στη Βρετανία καθώς και στις Βρυξέλλες.
Δεν έχει ακούσει κατά τις επαφές της οτιδήποτε το διαφορετικό η αξιωματούχος του Διεθνούς Οργανισμού, το οποίο να ανατρέπει την εικόνα. Η κατοχική πλευρά επιμένει να συνδέει την επανέναρξη των συνομιλιών με την άρση από την Κυπριακή Δημοκρατία των διώξεων σφετεριστών ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα. Ζητά μάλιστα να αφεθούν ελεύθεροι όσοι κρατούνται και δικάζονται στις ελεύθερες περιοχές. Επί του θέματος τούτου, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει διαμηνύσει πως δεν παρεμβαίνει σε δικαστικές διαδικασίες και πως το θέμα των περιουσιών άπτεται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μέχρι την πραγματοποίηση της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό, που χρονικά τοποθετείται στο τέλος Ιουλίου, στη Νέα Υόρκη, δεν αναμένονται ανατροπές.
