ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Μιχάλη Σιάχο
Εκτιμώντας θετικά τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης στην Ελλάδα, η ευρωβουλευτής Κωνσταντίνα Κούνεβα μιλά στον Δρόμο για τις προτεραιότητες με τις οποίες πρέπει να συνεχίσει η κυβέρνηση. Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε κάνει επίσης λόγο για το γεγονός ότι σχεδόν κανένας ηγέτης στην Ε.Ε. δεν θέλει να πετύχει το πολιτικό πείραμα που ξεκίνησε με την αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα. Ακόμη μιλά για την εμπειρία της στο Ευρωκοινοβούλιο, το έλλειμμα δημοκρατίας στην Ε.Ε., αλλά και για τις ελληνορωσικές σχέσεις.
Η κυβέρνηση έχει συμπληρώσει πάνω από δυο μήνες διακυβέρνησης. Τη μεγαλύτερη ενέργειά της την απορροφά η διαπραγμάτευση με τους εταίρους. Ωστόσο, ήδη έχει προωθήσει και τα πρώτα νομοσχέδια. Πώς βλέπετε τον μέχρι τώρα απολογισμό;
Αυτό που λέτε, ο χρόνος και ο κόπος που απορροφά η διαπραγμάτευση με τους εταίρους, μαζί και τα άδεια ταμεία, είναι αλήθεια μεγάλο πρόβλημα. Το έχω διαπιστώσει κι εγώ από τις συζητήσεις με υπουργούς και στελέχη της κυβέρνησης. Η τακτική των εταίρων δίνει μερικές φορές την εντύπωση ότι έχει σκοπό ακριβώς αυτό, να εμποδίσει την κυβέρνηση να εφαρμόσει το πρόγραμμά της. Αλλά, παρ’ όλα αυτά, τα πρώτα νομοσχέδια που ήρθαν και ψηφίστηκαν στη Βουλή δείχνουν ότι, παρά τις δυσκολίες, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ μπαίνει σε εφαρμογή. Ο κόσμος έχει ανάγκη να διατηρήσει την ελπίδα. Με σύνθημα την ελπίδα, άλλωστε, κέρδισε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Με ποιες προτεραιότητες, πιστεύετε, πρέπει να συνεχίσει η κυβέρνηση;
Εγώ δεν μπορώ να μιλήσω εφ’ όλης της ύλης ούτε να υποκαταστήσω τη δουλειά της κυβέρνησης. Από τη σκοπιά των ζητημάτων που παρακολουθώ και εγώ ως ευρωβουλευτής θα υπογραμμίσω μερικές άμεσες ανάγκες: Πρώτον, επείγει γρήγορα να αποκατασταθεί το θεσμικό πλαίσιο για τις εργασιακές σχέσεις και τις συμβάσεις. Να ξέρει ο εργαζόμενος ποια είναι η νομιμότητα πάνω στην οποία πατάει για να απαιτεί από τον εργοδότη ό,τι δικαιούται. Δεύτερον, υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με την απλήρωτη και την αδήλωτη εργασία. Πάνω από 1 εκατομμύριο εργαζόμενοι είναι απλήρωτοι για μήνες και εκατοντάδες χιλιάδες δουλεύουν ή εντελώς ανασφάλιστοι ή με συμβάσεις που κρύβουν πόσα πραγματικά παίρνουν ή πόσες ώρες δουλεύουν. Χρειάζεται να ενισχυθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, να μπουν στη ζούγκλα που έχει γίνει η αγορά εργασίας. Τρίτον, η ανεργία. Ας μην έχουμε αυταπάτες, τα χρήματα που διαθέτει το ΕΣΠΑ είναι ψίχουλα μπροστά στις ανάγκες. Πρέπει να διεκδικήσουμε έκτακτους πόρους από την Ε.Ε. Είναι αδύνατο να έχουμε ανάπτυξη όταν το ένα τέταρτο του πληθυσμού μένει άνεργο. Τέταρτο, υπάρχει το θέμα της αναπηρίας. Περίπου ένα εκατομμύριο συμπολίτες μας ταλαιπωρούνται και ζουν σε συνθήκες αποκλεισμού λόγω κάποιας αναπηρίας ή αθεράπευτης ασθένειας. Πρέπει να εξετάσουμε και να προωθήσουμε μια μεγάλη μεταρρύθμιση στο θέμα αυτό, μια άλλη πολιτική για την αναπηρία που να εντάσσει τον ανάπηρο, κι όχι να τον κλείνει στο σπίτι ή στα ιδρύματα με ένα μικρό επίδομα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, προεκλογικά, έδινε την εντύπωση ότι η εκλογική νίκη του θα είχε τόση επίδραση στην Ευρώπη, ώστε θα διευκόλυνε αρκετά τη διαπραγμάτευση με τους εταίρους. Αυτό δεν επιβεβαιώνεται, φυσικά. Το αντίθετο μάλιστα. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται η τόσο σκληρή στάση των εταίρων;
Νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο πια. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι αρκετοί συντηρητικοί ηγέτες στην Ευρώπη θέλουν κάποιον συμβιβασμό με την κυβέρνηση γιατί φοβούνται τις επιπτώσεις στην Ευρωζώνη, σχεδόν κανείς τους δεν θέλει να πετύχει το πολιτικό πείραμα με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Γιατί φοβούνται ότι αυτό μπορεί να στείλει τους ψηφοφόρους τους σε άλλες κατευθύνσεις. Ιδιαίτερα στις χώρες που έχουν μια ισχυρή Αριστερά, όπως στην Ισπανία. Όλοι καταλαβαίνουν γιατί ο Ραχόι εμφανίζεται συχνά πιο σκληρός απέναντι στην Ελλάδα, ακόμη και από τη γερμανική κυβέρνηση.
Συνολικά, κι επειδή υπάρχουν πολλές εκλογικές αναμετρήσεις φέτος σε χώρες της Ε.Ε., πιστεύετε ότι στους επόμενους μήνες θα προκύψουν καινούργιοι, πιο ευνοϊκοί συσχετισμοί στην Ευρώπη;
Σίγουρα θα προκύψουν καινούργιοι συσχετισμοί, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα είναι ευνοϊκοί. Δυστυχώς, οι συντηρητικές και οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις έχουν παραπλανήσει τόσο πολύ τους πολίτες στα χρόνια της κρίσης, ώστε υπάρχει πολλή σύγχυση. Η δυσφορία των πολιτών απέναντι στη λιτότητα δεν πάει αυτόματα προς τα αριστερά. Είδαμε στη Γαλλία τι έγινε, στις περιφερειακές εκλογές. Μπορεί η Λεπέν να έμεινε στην τρίτη θέση, αλλά συνολικά οι πολίτες στράφηκαν πιο δεξιά. Οι μεγάλες ελπίδες στρέφονται τώρα στην Ισπανία, με τους Podemos και στην Ιρλανδία, με το Sinn Fein. Αλλά, θα δείτε, θα τους πολεμήσουν σκληρά, ίσως και βρόμικα.
Εσείς, ως ευρωβουλευτής, μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διαπιστώνετε αλλαγή στη στάση των συναδέλφων σας από άλλες χώρες και άλλες πολιτικές ομάδες; Ή στη στάση της Κομισιόν, όταν την καλείτε να απαντήσει στα ερωτήματά σας;
Μπορώ να πω ότι διαπιστώνουμε ένα κλίμα συμπάθειας και διάθεση συνεργασίας από ορισμένους σοσιαλδημοκράτες και από τους Πράσινους. Αλλά, στις ψηφοφορίες η στάση τους είναι σκληρή, δύσκολα ξεφεύγουν από τις γραμμές των ομάδων τους. Για την Κομισιόν, τι να σας πω. Διαβάστε πώς απαντούν στις ερωτήσεις μας. Τυπικά και υποκριτικά. Όποτε τους ρωτάμε για τις παραβιάσεις του Ευρωπαϊκού Χάρτη Δικαιωμάτων μέσω των μνημονίων και των μέτρων που επιβάλλει στην Ελλάδα η ίδια η Κομισιόν, μας απαντούν ότι η τήρηση των δικαιωμάτων είναι εθνική υπόθεση. Δεν είναι θέατρο αυτό;
Το Ευρωκοινοβούλιο είναι το μόνο δημοκρατικά εκλεγμένο όργανο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με βάση τη μέχρι στιγμής εμπειρία σας πιστεύετε ότι μπορεί να παίξει αποφασιστικό ρόλο; Μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή της αρχιτεκτονικής της Ευρώπης;
Το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο υποτίθεται ότι συναποφασίζει με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα περισσότερα θέματα. Όμως, με δεδομένο ότι τρεις ομάδες, το Λαϊκό Κόμμα, οι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι έχουν μεγάλη πλειοψηφία και στα βασικά θέματα ψηφίζουν σταθερά ό,τι έχουν αποφασίσει ήδη οι ηγέτες, η δημοκρατία στο Ευρωκοινοβούλιο είναι σαν μαγική εικόνα. Κι αυτές οι πολιτικές ομάδες ψηφίζουν σχεδόν πάντα ομόφωνα, χωρίς αποκλίσεις. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί το Ευρωκοινοβούλιο και οι Επιτροπές να επηρεάσουν θετικά. Για παράδειγμα, κάνουμε μια τεράστια προσπάθεια για μια κοινή πολιτική καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας. Οι συντηρητικοί ευρωβουλευτές αντιδρούν, αλλά σιγά-σιγά χτίζουμε μια πλειοψηφία για να βγει ένα θετικό για τους εργαζόμενους αποτέλεσμα. Αλλά, να μην ξεχνάμε, οι υπόλοιποι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν μια ανεξέλεγκτη εξουσία. Ιδιαίτερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Και στην Ελλάδα έχουμε καταλάβει καλά τι σημαίνει η εξουσία του χρήματος που έχει η ΕΚΤ.
Η στάση των δανειστών έχει δημιουργήσει χρηματοδοτική ασφυξία στη χώρα. Υπάρχει ανησυχία ακόμη και για την πληρωμή μισθών και συντάξεων. Κυβερνητικά στελέχη λένε συχνά τις τελευταίες μέρες ότι αν τεθεί δίλημμα, αν θα πληρωθεί το ΔΝΤ ή οι συντάξεις, πρέπει να προτιμηθεί το δεύτερο. Εσείς τι λέτε;
Λέω κι εγώ το αυτονόητο, αυτό που είπε και ο πρωθυπουργός στην επιστολή του προς τη Μέρκελ, αυτό που θα έπρεπε να πει κάθε κυβέρνηση, ανεξάρτητα από το αν είναι αριστερή ή συντηρητική. Προτεραιότητα έχουν οι άνθρωποι και οι ανάγκες τους. Ποιος έχει δίλημμα σ’ αυτό;
Σε λίγες μέρες ο πρωθυπουργός πάει στη Μόσχα, για συνάντηση με τον Πούτιν. Τι πρέπει να προσδοκάμε από αυτή τη συνάντηση; Πώς μπορεί να επιδράσει στη στάση των εταίρων;
Η επίσκεψη έχει, κατά τη γνώμη μου, διπλή σημασία. Όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για όλη την Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες, μαζί με τους Αμερικανούς, με αφορμή την κρίση στην Ουκρανία, έχουν δημιουργήσει κλίμα αντιρωσικής υστερίας και αναβιώνουν συνθήκες Ψυχρού Πολέμου. Η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον να σταματήσει αυτή η κατάσταση. Να σταματήσουν οι κυρώσεις, που μόνον προβλήματα έχουν προκαλέσει και να ξαναρχίσει ένας ειλικρινής διάλογος ανάμεσα στην Ε.Ε. και τη Ρωσία. Δεν υπάρχει Ευρώπη χωρίς τη Ρωσία, η Ευρώπη ξεκινάει από τον Ατλαντικό και φτάνει στα Ουράλια. Δεν υπάρχει ευρωπαϊκός πολιτισμός χωρίς το ρωσικό πολιτισμό. Είναι αυτοκτονία η Ευρώπη, που έχει γνωρίσει τους πιο καταστροφικούς πολέμους στην Ιστορία, να επιτρέψει να ξανακυλήσουμε στον Ψυχρό Πόλεμο. Μια διαφορετική στάση από την ελληνική κυβέρνηση στο θέμα αυτό μπορεί να βοηθήσει και την Ε.Ε. να βγει από τον φαύλο κύκλο των κυρώσεων, αλλά και την Ελλάδα, που θα έχει έναν ακόμη σύμμαχο.
Η κρίση και τα μνημόνια έχουν φέρει την Ελλάδα πολύ κοντά στην κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι πιο φτωχές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ιδιαίτερα η Βουλγαρία και η Ρουμανία. Μπορεί αυτό να βοηθήσει σε συμμαχίες μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Η Βουλγαρία, όπως και η Ρουμανία, έχουν ζήσει καταστάσεις διάλυσης του κοινωνικού κράτους, ακραίας φτώχειας, ανεργίας και μετανάστευσης πολύ πριν εμφανιστεί η κρίση στην Ελλάδα. Αλλά, εκεί η Αριστερά είναι πολύ αδύναμη και το πολιτικό σύστημα είναι ελεγχόμενο από ολιγάρχες και είναι εντελώς απρόθυμο να υπερασπίσει τα λαϊκά στρώματα. Σαν Ευρωπαϊκή Αριστερά κάνουμε προσπάθειες να στηρίξουμε υγιείς, προοδευτικές δυνάμεις που βλέπουν στον ΣΥΡΙΖΑ ένα καλό παράδειγμα πολιτικής αφύπνισης του λαού. Συμβάλλω κι εγώ όσο μπορώ σ’ αυτό. Τις επόμενες μέρες θα βρίσκομαι στη Βουλγαρία, και θα έχω αρκετές συναντήσεις με συνδικάτα, αριστερές οργανώσεις και κοινωνικούς φορείς και θα συμμετάσχω σε εκδηλώσεις που οργανώνονται, για το TTIP και άλλα θέματα. Νομίζω ότι θα βγει κάτι καλό απ’ όλα αυτά.
