Καιρός να μιλήσουμε για μια νέα Αριστερά
Tου Ανέστη Ανεστάκου
Θα πρέπει να διακρίνουμε την υπαρκτή Αριστερά από την Αριστερά ως ιδέα, ρεύμα και πολιτική με την ιστορική της αξία, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή από τον πολύ κόσμο.
Το σύνθημα «πρώτη φορά αριστερά» έγινε γρήγορα ανέκδοτο και αρκετός κόσμος κατηγορεί την Αριστερά -σε διάφορες εκδοχές της- ως «ψευτο-αριστερά». Ο χλευασμός αυτός δείχνει κάτι ενδιαφέρον. Σπάνια κατηγορεί κάνεις σήμερα κάποιον επειδή είναι αριστερός, ενώ κάποιες δεκαετίες πίσω ο αντικομουνισμός υπήρξε βασική ιδεολογία του κράτους.
Από τη μεταπολίτευση κι έπειτα ήταν εμφανής μια ιδεολογική – αξιακή υπεροχή της Αριστεράς και όχι πάντα σε άμεση σχέση με το ρόλο που έπαιζε στο εκάστοτε πολιτικό σκηνικό. Αυτή η υπεροχή φαίνεται πως διατηρείται ακόμη. Σαν να υπάρχουν αρκετά στέρεα κριτήρια για να αξιολογηθεί κάποιος ως «ψευτο-αριστερός».
Εδώ δεν μιλάμε για το «αριστερόμετρο» που χρησιμοποιεί το κάθε κόμμα-οργάνωση για να οριοθετήσει τον εαυτό του, εφευρίσκοντας τρόπους για να κατακρίνει ό,τι θεωρεί πως βρίσκεται λίγο –ένα κλικ είναι αρκετό– πιο «δεξιά». Αναφερόμαστε στο κριτήριο πολλών ανθρώπων που ελπίζουν σε μια Αριστερά που να εμπνέει, που να δίνει πραγματικές μάχες, που να μη συγκρούεται μονάχα στα λόγια.
Ποια είναι κάποια τέτοια κριτήρια; α) ο διαρκής αγωνιστικός χαρακτήρας, β) η ταξικότητα, με την έννοια ότι έχει κατοχυρωθεί ως το πολιτικό υποκείμενο που υπερασπίζεται τους «κάτω», τους φτωχούς, τους καταπιεσμένους αλλά και ταυτόχρονα απαρτίζεται από τέτοιους ανθρώπους, γ) η ανιδιοτέλεια και η ταπεινότητα που δε συμβιβάζονται σε καρέκλες εξουσίας, ούτε αποσκοπούν σε μικροκομματικά οφέλη, δ) το όραμα για έναν άλλο κόσμο, με ισότητα και δικαιοσύνη που όμως εμπνέει και την καθημερινή πράξη, ε) η συνέπεια λόγου και πράξης, στ) η στρατηγική ρήξης με το κατεστημένο και όχι η συνδιαλλαγή μαζί του, ζ) Η λαϊκότητα και η ανοιχτότητα και όχι ο σεχταρισμός και ο ελιτισμός. Δεν μιλάμε δηλαδή μονάχα για πολιτικά σχέδια και θέσεις, αλλά για μια πιο συνολική στάση.
Η θέση για μια νέα Αριστερά δεν ενθουσιάζει τα υπαρκτά σχήματα και τις οργανώσεις. Λογικό για όσους ταυτίζουν το «υποκείμενο» με τον εαυτό τους και μάλιστα ως εξ ορισμού πρωτοπορία. Μεγαλεπήβολα σχέδια στο χαρτί, πολιτική μέσω συγκολλήσεων και υποχωρήσεων στο «σύνθημα» για να χωρέσουν περισσότεροι. Ενώ συχνά ξεχνιέται ότι τα μεγάλα προτάγματα-στόχοι (ενάντια στο πολιτικό σύστημα, ΟΧΙ, Πραγματική Δημοκρατία κ.ά.) έχουν τεθεί από τον ίδιο το λαϊκό παράγοντα και όχι από κάποια πρωτοπορία.
Έτσι, η ιδεολογική φόρτιση που κουβαλάει η έννοια «Αριστερά» είναι αναγκαία, όχι μόνο για να κρατηθεί στη ζωή αλλά κυρίως για να συνδεθεί με τις ιδέες που φέρνουν τα νέα κινήματα. Να αποτελέσει χώρο και ρεύμα που θα παλεύει στο τώρα με πρωτοβουλίες, αμεσότητα και μαχητικότητα για τη διέξοδο από το καθεστώς της χρεο-αποικίας.
Αυτή η οπτική μπορεί να αποτελέσει μια γέφυρα ώστε να σκεφτούμε και να δουλέψουμε για μια Αριστερά του 21ου αιώνα. Συνεπώς, όσοι αποχωρήσαμε από τον ΣΥΡΙΖΑ, όσοι συνεχίζουν να αναζητούν την προοπτική της Αριστεράς, άσχετα με το τι θα ψηφίσουμε στις εκλογές, ας σταθούμε πιο προσεκτικά στο κριτήριο και την κριτική του κόσμου αλλά και τις απαιτήσεις και «προδιαγραφές» που τα νέα κινήματα θέτουν.