Συνέντευξη στον Κώστα Γκιώνη
Η Πάτρα είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, με πάνω από 210.000 κατοίκους, φοιτητούπολη και κύριο λιμάνι διασύνδεσης της χώρας μας με την Ιταλία. Από το 2014 έχει δήμαρχο τον Κώστα Πελετίδη, στηριζόμενο από τη Λαϊκή Συσπείρωση: πρωτοεκλέχθηκε έχοντας πάρει 25,1% στον Α΄ γύρο, και αρκετοί θεώρησαν ότι η επικράτησή του τη δεύτερη Κυριακή του 2014 με 63,5% ήταν ευκαιριακή. Ήρθε όμως το 2019, όπου στον Α΄ γύρο έλαβε 40,6%, για να εκτοξευθεί στον Β΄ γύρο στο 70,9%. Αυτό σημαίνει ότι, πέρα από ιδεολογικές προτιμήσεις και πολιτικά παιχνίδια, ο πατραϊκός λαός εκτίμησε το έργο του Κώστα Πελετίδη και του επιτελείου του στην πρώτη τετραετία. Ακόμη και αν η περίπτωσή του θεωρηθεί «εξαιρετική», φανερώνει ότι, έστω και στα δεδομένα ασφυκτικά πλαίσια, υπάρχουν δυνατότητες άσκησης μιας διαφορετικής αυτοδιοικητικής πολιτικής, που ενεργοποιεί και κερδίζει τον λαϊκό παράγοντα.
Μεγάλα έργα που υλοποιούνται από υπηρεσίες του Δήμου, όπως η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου, η διαχείριση του φράγματος Πείρου-Παραπείρου, η Μαρίνα, η διαχείριση των απορριμμάτων, το νέο ΧΥΤΥ στου Φλόκα, αναπλάσεις σε όλη την πόλη κ.α. είναι μερικά από όσα πιστώνεται η δημαρχία Πελετίδη. «Μετρά» επίσης η στήριξη των ανθρώπων που κτυπήθηκαν από την κρίση χάρη στη δραστική μείωση των δημοτικών τελών, τη βοήθεια στο σπίτι κ.λπ. Και όλα αυτά έγιναν δυνατά παρόλο που την τελευταία δεκαετία η χρηματοδότηση του Δήμου Πατρέων από το κράτος έχει μειωθεί κατά 66%… Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, ο Κώστας Πελετίδης μιλά για όλα αυτά και ξεδιπλώνει τη φιλοσοφία του, που τον κατέστησε αντικείμενο συζήτησης πολύ πέραν των ορίων της αχαϊκής πρωτεύουσας.
Εδώ και ένα χρόνο ο λαός μας βιώνει μια πρωτόγνωρη κατάσταση λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού και των επιπτώσεών της. Πώς αντιμετωπίσατε εσείς ως δημοτική αρχή την κατάσταση; Ποια είναι τα μέτρα που πήρατε προς ελάφρυνση αυτών που χτυπήθηκαν περισσότερο από την κρίση;
Βρισκόμαστε στο δεύτερο κύμα της πανδημίας και πριν καλά-καλά το ξεπεράσουμε, η κυβέρνηση μιλάει ήδη για τρίτο κύμα. Αυτό όμως που έχει επιδεινώσει τη ζωή του λαού μας δεν είναι μόνο αυτός καθαυτός ο κορωνοϊός, αλλά κυρίως ο τρόπος διαχείρισής του και οι επιπτώσεις που προκαλεί. Το καπιταλιστικό σύστημα και οι κυβερνήσεις του παγκοσμίως διαχειρίζονται την πανδημία βάζοντας στο επίκεντρο τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων. Δεν κάνουν βήμα πίσω από την πολιτική της εμπορευματοποίησης των υπηρεσιών υγείας, της ιδιωτικοποίησης κρίσιμων λειτουργιών τους.
Μέσα σε αυτήν την κατάσταση, ως δημοτική αρχή θεωρούμε κύριο καθήκον και παρακαταθήκη μας ότι συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις στον αγώνα που διεξάγει το εργατικό-λαϊκό κίνημα, ώστε να μην φορτωθούν άλλη μία φορά τα βάρη στους εργαζόμενους, στους αυτοαπασχολούμενους, στους αγρότες και στις οικογένειές τους. Ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι αυτό που ζούμε δεν είναι μονόδρομος, ιδίως σε μία εποχή που υπάρχουν όλες οι δυνατότητες για ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, για πρόληψη και θεραπεία μιας τέτοιας νόσου. Διεκδικήσαμε λοιπόν μαζί τους τα αυτονόητα: υγεία, εργασία, καλύτερο βιοτικό επίπεδο.
Ταυτόχρονα, φροντίσαμε να κρατήσουμε «όρθιους» τους συνδημότες μας. Πήραμε οικονομικά μέτρα, όπως είναι η επιπλέον μείωση των δημοτικών τελών που, μαζί με τη μείωση που θα συζητηθεί τώρα στο Δημοτικό Συμβούλιο ενόψει του Προϋπολογισμού, φτάνει συνολικά στο 45% από το 2014 που αναλάβαμε τη δημοτική αρχή. Αναστείλαμε τις υποχρεώσεις προς το Δήμο για τους επαγγελματίες που χτυπήθηκαν από την πανδημία: προσοχή, τις αναστείλαμε, δεν αναβάλαμε απλά την καταβολή τους όπως έχει νομοθετήσει η κυβέρνηση. Επίσης, πήραμε μια σειρά μέτρα στήριξης μέσω του Κοινωνικού μας Οργανισμού, ο οποίος προσέφερε σε εκατοντάδες συνδημότες μας έτοιμο φαγητό, τρόφιμα, βοήθεια στο σπίτι. Οι υπηρεσίες μας αυτές πήραν πολύ μεγάλες διαστάσεις, πράγμα που ήταν αναγκαίο. Αλλά δεν μας αρέσει να προβάλλουμε, ούτε να αναφερόμαστε ιδιαίτερα σε αυτό, γιατί στον 21ο αιώνα, με την επιστήμη και την τεχνολογία στο απόγειό τους, δεν είναι λογικό να μοιράζουμε τρόφιμα και συσσίτια. Ούτε είναι αυτό το πεδίο στο οποίο πρέπει να κρίνεται μία δημοτική αρχή…
Οι τεράστιες περικοπές στη χρηματοδότηση της αυτοδιοίκησης, σε συνδυασμό με το εκρηκτικό κοκτέιλ της οικονομικής κρίσης που γιγαντώνεται, είναι το νέο πλαίσιο που έχετε μπροστά σας. Έχετε βρει εργαλεία για να μπορέσετε να ξεπεράσετε κι αυτήν την ακόμα πιο πιεστική κατάσταση;
Αυτό που ονομάζουν Τοπική «Αυτοδιοίκηση» είναι τμήμα του αστικού κράτους, που στόχος όλων των κυβερνήσεων είναι να υλοποιεί σε τοπικό επίπεδο τις κεντρικές πολιτικές κατευθύνσεις. Και ταυτόχρονα, λόγω της εγγύτητάς του με το λαό, να λειτουργεί ως «αμορτισέρ» απορρόφησης των τοπικών αντιδράσεων. Όλα αυτά, με συνεχώς μειούμενη χρηματοδότηση (κατά τουλάχιστον 66% από το 2010) και με συνεχώς λιγότερους εργαζόμενους, ώστε να αναγκάζονται οι Δήμοι να εκχωρούν μία-μία τις υπηρεσίες τους στους επιχειρηματικούς ομίλους.
Εξαρχής βάλαμε στο κέντρο της προσοχής μας τις ανάγκες των συμπολιτών μας, με προτεραιότητα σε όσους δοκιμάζονται περισσότερο από την κυρίαρχη πολιτική. Διαβεβαιώσαμε ότι θα σταθούμε απέναντι σε πάσης φύσεως αντιλαϊκές αποφάσεις. Το μόνο «εργαλείο» άλλωστε που υπάρχει για να αναστραφεί η υπάρχουσα κατάσταση είναι η συνειδητή μαχητική στάση από θέσεις εργατικής-λαϊκής αντιπολίτευσης, για όλα τα ζητήματα, με συνεχείς διεκδικήσεις ταυτόχρονα με τα μέτρα ανακούφισης. Γνωρίζουμε ότι ασκούμε διοίκηση σε «εχθρικό» περιβάλλον. Το μόνο «όπλο» μας είναι ο λαός και η οργανωμένη δράση του. Μαζί του θα ανατρέψουμε την αντιλαϊκή πολιτική, η οποία επηρεάζει φυσικά και τους Δήμους.
«Με πολύ λιγότερα χρήματα και εργαζόμενους από τους προκατόχους μας, με δουλειά των εργαζόμενων του Δήμου μας, το έργο που γίνεται καθημερινά στην πόλη είναι πρωτοφανές»
Πήραμε δεκάδες πρωτοβουλίες, πολλές από τις οποίες είχαν πανελλαδικό χαρακτήρα, συσπείρωσαν ευρύτερες δυνάμεις στον αγώνα για το δίκιο, πράγμα που αποτελεί ίσως την σημαντικότερη κατάκτηση, ενάντια σε ένα σύστημα που πρώτη του προτεραιότητα έχει να νιώθει ο λαός «με την πλάτη στον τοίχο». Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι κινητοποιήσεις μας για το θέμα της ανεργίας, ανάμεσά τους η μεγάλη πορεία Πάτρα-Αθήνα, καθώς κύριο ζήτημα που μας απασχολεί είναι η εργασία και η έλλειψή της – που ειδικά στην Πάτρα αποτελεί το νούμερο 1 πρόβλημα, το οποίο γεννά με τη σειρά του πολλά ακόμα. Ήμασταν και είμαστε μπροστά για κάθε ζήτημα που αφορά τα λαϊκά νοικοκυριά. Σε αυτό το δρόμο θα συνεχίσουμε.
Διαβάζοντας κάποιος τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών του 2019, με αποκορύφωμα το 70,86% που λάβατε στον Β΄ γύρο, αντιλαμβάνεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία του πατραϊκού λαού επικροτεί το έργο σας, ανεξαρτήτως ιδεολογικής κατεύθυνσης – πράγμα σπάνιο στις μέρες μας. Πώς εξηγείτε το φαινόμενο αυτό;
Η Δημοτική Αρχή από το 2014 έως το 2019, που έγιναν ξανά οι εκλογές, εργάστηκε μέσα και έξω από το Δημοτικό Συμβούλιο, ως πραγματική εργατική-λαϊκή αντιπολίτευση. Εμπόδισε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς για χρέη λαϊκών οικογενειών. Μείωσε σημαντικά τη δημοτική φορολογία, χτύπησε την ανταποδοτικότητα σε λειτουργίες και υπηρεσίες του Δήμου. Στήριξε τα σχολεία. Διεύρυνε το δίκτυο των παιδικών-βρεφικών σταθμών. Ανέπτυξε δομές αλληλεγγύης, στήριξε τις διεκδικήσεις των εργαζομένων στο Δήμο και την πάλη ενάντια στην ανεργία. Είχε διακριτή στάση και παρέμβαση ενάντια στις αντιλαϊκές κυβερνήσεις, καθώς και απέναντι στην Περιφερειακή αρχή, με σταθερή στήριξη των δικαιωμάτων και των αγώνων του λαού της Πάτρας, για όλα τα μικρά και μεγάλα προβλήματα. Δεν κρύψαμε ποτέ την πολιτική μας τοποθέτηση, και αυτή η στάση μας εκτιμήθηκε από ένα μεγάλο μέρος του πατραϊκού λαού. Που, ακόμα και αν διατηρεί μια σειρά διαφωνίες μαζί μας, καταλαβαίνει ότι η πολιτική μας τοποθέτηση όχι μόνο δεν έχει βλάψει, αλλά αντίθετα είναι ο καλύτερος υποστηρικτής των δικαιωμάτων του.
Φράγμα Πείρου-Παραπείρου, δωρεάν υδροδότηση της Πάτρας αλλά και των δήμων Δυτικής Αχαΐας και Ερυμάνθου… Πείτε μας το ιστορικό της όλης υπόθεσης και για ποιο λόγο αρνηθήκατε τη σύσταση Φορέα Διαχείρισης του Φράγματος;
Αρχικά, να πούμε ότι το Φράγμα Πείρου-Παραπείρου είναι ένα έργο που μπορεί να λύσει οριστικά το πρόβλημα υδροδότησης της ευρύτερης περιοχής της Πάτρας, αλλά και των Δήμων Ερυμάνθου και Δυτικής Αχαΐας. Η υλοποίηση της πρότασης της Δημοτικής Αρχής της Πάτρας και των πρώην Δημάρχων Δυτικής Αχαΐας κ. Νικολάου και Ερυμάνθου κ. Καρπή, που κατατέθηκε στην προηγούμενη κυβέρνηση, για τη λειτουργία και διαχείριση του Φράγματος από δημόσιο φορέα, θα δώσει πραγματική ανάσα στα λαϊκά νοικοκυριά και τους φτωχούς αγρότες των τριών Δήμων. Το κόστος λειτουργίας του Φράγματος το αναλαμβάνει η κυβέρνηση, με αποτέλεσμα να μην μετακυλίεται ακόμα μία φορά στις πλάτες του λαού. Γι’ αυτό το 2014 ακυρώσαμε τον σχεδιασμό της προηγούμενης δημοτικής αρχής και της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, που προέβλεπε την ίδρυση Ανώνυμης Εταιρείας (Διαδημοτικού Φορέα) για τη διαχείριση του Φράγματος.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι το νερό είναι κοινωνικό αγαθό και πρέπει να εξασφαλίζεται σε επάρκεια, φθηνό και υγιεινό για όλους. Η διαχείριση του Φράγματος πρέπει να γίνεται από Εθνικό Δημόσιο Οργανισμό Υδάτινων Πόρων, που θα χρηματοδοτείται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, θα υλοποιεί τα απαιτούμενα έργα και θα κάνει παρεμβάσεις για την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων. Αντίθετα, ο λεγόμενος Διαδημοτικός Φορέας, που θα έχει μορφή Ανώνυμης Εταιρείας (Α.Ε.), θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια στη βάση της ανταποδοτικότητας, και τα έσοδά του θα προέρχονται από τους καταναλωτές. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη αύξηση της τιμής του νερού και την ακύρωση στην πράξη της όποιας δυνατότητας για ύπαρξη κοινωνικού τιμολογίου για τις λαϊκές οικογένειες.
Η στάση μας αυτή είχε ως αποτέλεσμα από το καλοκαίρι να έρχεται στο Δήμο μας το νερό από το Φράγμα χωρίς επιπλέον επιβάρυνσή μας, και θα συνεχίσει να έρχεται με αυτόν τον τρόπο –και στους τρεις Δήμους– μέχρι το 2026. Αποτελεί ζητούμενο της συνέχειας της πάλης μας να μην δοθεί από την κυβέρνηση η διαχείριση και η καθημερινή του λειτουργία σε ιδιώτη εργολάβο, όπως είναι η γενική κατεύθυνσή της, αλλά αυτή και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Λέτε συχνά ότι απέναντί σας έχετε ολόκληρη την αντιπολίτευση ως ενιαίο μέτωπο. Τι είναι αυτό που τους ενώνει, αν και κατά τ’ άλλα είναι αντίπαλες παρατάξεις;
Αυτό που τους ενώνει είναι η κοινή στρατηγική, το γεγονός ότι, παρά τις επιμέρους διαφορές τους, στηρίζουν τις κεντρικές πολιτικές κατευθύνσεις, δεν αμφισβητούν το σύστημα. Τους ενώνει η κοινή τους επιθυμία να πάψει η Λαϊκή Συσπείρωση να είναι Δημοτική Αρχή. Να πάψει με τα έργα και το λόγο της να αποδεικνύει στην πράξη ότι υπάρχει και άλλος δρόμος ανάπτυξης και λειτουργίας της κοινωνίας. Η πολιτική μας ακυρώνει στην πράξη τις όποιες διαφορές τους, ακόμα και ανάμεσα σε παρατάξεις που φαίνονταν «φύσει» αντίπαλες, αφού για όλους τους προέχει το γενικό καλό του συστήματος. Είναι ο ίδιος λόγος που τα κόμματά τους στην κεντρική πολιτική σκηνή εμφανίζουν ομοψυχία όταν πρόκειται για κρίσιμα ζητήματα…
Μιλήστε μας για τα έργα (παραλιακή ζώνη, Μαρίνα κ.λπ.) που υλοποιήθηκαν ή υλοποιούνται από τις υπηρεσίες του Δήμου, και γιατί υπήρξαν αντιδράσεις;
Οι διαδικασίες του Πανελλήνιου Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου της Πάτρας ήταν μακρόχρονες και βρίσκονται πια σε δρόμο ολοκλήρωσης. Αντίστοιχα εξελίσσεται και το θέμα της Μαρίνας, ως ξεχωριστό κομμάτι εντός του παραλιακού μετώπου της πόλης, που διεκδικεί να έχει μετά από δεκαετίες ξανά πρόσβαση στη θάλασσα.
Είμαστε περήφανοι τόσο για όσα έχουμε υλοποιήσει έως σήμερα και όσα θα υλοποιήσουμε, όσο και για το ότι προσπαθούμε τα έργα αυτά να ικανοποιούν λαϊκές ανάγκες, να ανακουφίζουν και να ομορφαίνουν τη ζωή των συνδημοτών μας. Για να το πετύχουμε αυτό, παλεύουμε πολλές φορές ενάντια στα κριτήρια «επιλεξιμότητας» που έχουν ορίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι κυβερνήσεις, προσπαθώντας να αποκλείσουν μία σειρά κρίσιμα για τη ζωή των λαϊκών στρωμάτων έργα.
Ο κατάλογος είναι μακρύς και περιλαμβάνει: έργα ύδρευσης και αποχέτευσης προϋπολογισμού 61 εκατομμυρίων ευρώ, την υλοποίηση του σχεδιασμού στη διαχείριση των απορριμμάτων, το νέο ΧΥΤΥ στου Φλόκα, την κομποστοποίηση, την ανακύκλωση, το εργοστάσιο. Ταυτόχρονα, προχωράνε μία σειρά αναπλάσεις σε όλη την πόλη, ανακατασκευές σχολείων, αθλητικών χώρων, παιδικών χαρών, ασφαλτοστρώσεις, ανακαινίσεις εμβληματικών κτιρίων σε κάθε γωνιά της Πάτρας. Τα έργα αυτά θα μπουν τα επόμενα χρόνια στη ζωή της πόλης, στην καθημερινότητα των πολιτών.
Τώρα, για τις αντιδράσεις που υπάρχουν, αυτές εντάσσονται στην πολιτική των παρατάξεων του Δημοτικού Συμβουλίου που αναλύσαμε παραπάνω. Βασικός στόχος τους είναι να δημιουργούν την εντύπωση ότι δεν παράγεται έργο, ώστε να χάσει ο πατραϊκός λαός την εμπιστοσύνη του προς τη Δημοτική Αρχή. Είναι όμως ξεκάθαρο ότι με πολύ λιγότερα χρήματα και εργαζόμενους από τους προκατόχους μας, με δουλειά των εργαζόμενων του Δήμου μας, το έργο που γίνεται καθημερινά στην πόλη είναι πρωτοφανές.
Πολλοί έχουν την εντύπωση ότι η αυτοδιοίκηση πρέπει να ασχολείται μόνο με προβλήματα τοπικού χαρακτήρα. Αυτό σας βρίσκει σύμφωνο;
Δεν υπάρχουν ξεκομμένα τοπικά προβλήματα. Καθένα απ’ αυτά είναι προϊόν των γενικών, των κεντρικών πολιτικών ζητημάτων. Γι’ αυτό και πρέπει πάντα να ψάχνουμε τις αιτίες, καθώς ακόμα και η λακκούβα που μπορεί να έχει ένας δρόμος, για παράδειγμα, έχει σχέση με τη συνολική πολιτική της υποχρηματοδότησης και της μη «επιλεξιμότητας» των έργων που θα λύσουν λαϊκά προβλήματα. Παίρνουμε λοιπόν πάντα θέση στα κεντρικά πολιτικά ζητήματα, επειδή η Πάτρα (όπως και καμία άλλη πόλη) δεν μπορεί να γίνει η «όαση» μέσα στην «έρημο» του καπιταλιστικού συστήματος. Το παρόν και το μέλλον του λαού, το αν θα καταφέρνουμε και στην Πάτρα να ασκούμε φιλολαϊκή πολιτική, έχει να κάνει με το πώς θα προχωράνε τα πράγματα σε πανελλαδικό επίπεδο, πώς θα διαμορφώνεται ο συσχετισμός ανάμεσα στην πάλη των πολλών για το δίκιο τους και των λίγων για τα κέρδη τους.
Αν και είναι νωρίς ακόμα, όταν ολοκληρώσετε το έργο σας στο Δήμο, ποια είναι η σκέψη σας για την επόμενη μέρα;
Όλοι οι εκλεγμένοι της Λαϊκής Συσπείρωσης στο Δήμο της Πάτρας, ανάμεσά τους και εγώ, χθες, σήμερα και αύριο θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας, ώστε αυτοί που χτίζουν και δημιουργούν τα πάντα στην κοινωνία να απολαμβάνουν τους καρπούς των κόπων τους.
Ο Κώστας Πελετίδης γεννήθηκε το 1953 στο Ρυάκιο Κοζάνης και έχει προσφυγική (ποντιακή) καταγωγή. Σπούδασε ιατρική στην Ιταλία και έκανε την ειδικότητά του στα νοσοκομεία της Πάτρας και της Έδεσσας. Ειδικεύτηκε στην καρδιολογία. Στο Δημοτικό Συμβούλιο της Πάτρας συμμετέχει από το 1999 με τη δημοτική παράταξη της Λαϊκής Συσπείρωσης, με την οποία το 2014 και το 2019 εκλέχθηκε δήμαρχος.
