Ζούμε ένα οξύμωρο σχήμα: οι μεν πολιτικοί ταγοί επαίρονται ότι κατακτούμε νέες επενδυτικές βαθμίδες και αξιολογήσεις, ότι η περίοδος των μνημονίων πέρασε (ακόμα ο εναπομένων ΣΥΡΙΖΑ και οι «γενναίοι» 11 τάχα αριστεροί νοιώθουν περηφάνια που… έβγαλαν τη χώρα από τα μνημόνια), η δε κοινωνία στη συντριπτική της πλειοψηφία ζει μια άλλη πραγματικότητα. Που τη συνθέτουν βίαιοι οικονομικοί όροι, τέτοιοι που στερούν τους ανθρώπους από μέσα τα οποία είναι απαραίτητα για την επιβίωσή τους.
Θυμάται κανείς την ατυχή –για τον ίδιο μόνο– δήλωση του κ. Κατρούγκαλου 3 μέρες πριν τις εκλογές περί αύξησης εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών, και την επίθεση που δέχθηκε από τη Ν.Δ. ότι είναι «μαρτυριάρης»; Τώρα, λίγους μήνες μετά, ο κ. Χατζηδάκης φέρνει νόμο που καρατομεί οριζόντια όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες, και ιδιαίτερα τους πιο χαμηλοσυντήρητους και κτυπημένους ήδη από την κρίση, με την επίφαση ότι σχεδόν όλοι είναι ύποπτοι φοροδιαφυγής. Ξεχνά τελείως ότι όλοι οι μεγάλοι φοροφυγάδες σχεδόν έχουν απαλλαγεί από τις υποχρεώσεις τους προς την πολιτεία, και το «κυνήγι» αφορά τη «μαρίδα». Διότι το σχέδιο δεν είναι να μπει κάποια τάξη στο φορολογικό σύστημα, αλλά να παραταθεί η ασυδοσία για τους μεγάλους ομίλους, να ενταθεί στο έπακρο η φοροληστεία όλων των υπόλοιπων στρωμάτων, να μεγαλώσουν τα έσοδα που θα χρηματοδοτήσουν τις ελίτ και τις επιχειρήσεις τους, και τελικά να ανοίξει διάπλατα ο δρόμος για το κόλπο γκρόσο: την αρπαγή της περιουσίας των δανεισμένων πολιτών και νοικοκυριών της χώρας.
Μόνο από την αρπαγή των κόκκινων δανείων από funds και servicers εκτιμάται μια «μπάζα» ύψους 78 δισεκατομμυρίων ευρώ! Όχι και λίγα, και μάλλον με εύκολο τρόπο. Από το 2015 η Βουλή ψηφίζει και θέτει τις βάσεις της αρπαγής των σπιτιών (ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί κ.λπ.). Το 2022 ο Άρειος Πάγος αποφασίζει υπέρ funds και servicers. Και τώρα πλέον βρισκόμαστε στην τελική ευθεία, με την ψήφιση και των τελικών λεπτομερειών για την επέλαση των πλειστηριασμών.
Ποιοι προωθούν τι, και πώς
Το γενικό πλαίσιο των βίαιων οικονομικών όρων, που κάνουν αβίωτη την επιβίωση σε πλατιά στρώματα του πληθυσμού, αποτελείται από μια συμμαχία δυνάμεων η οποία περιλαμβάνει:
α) την κυβέρνηση και τον πολιτικό κόσμο που στήριξε και στηρίζει όλο το πλαίσιο αφαίμαξης και ληστείας του εργαζόμενου λαού, και το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου της χώρας,
β) τη γεμάτη αγαθές προθέσεις «εργοδοσία», δηλαδή τον κόσμο των «αφεντικών», τις εγχώριες ελίτ και ολιγάρχες με όλες τις «αρετές» τους και τους υπέρμετρα ανεπτυγμένους «ηθικούς τους κώδικες»,
γ) την «τυφλή» δικαιοσύνη, που σε αυτά τα θέματα σχεδόν πάντα γνωμοδότησε υπέρ Ευρωκρατίας, Δανειστών, Αφεντικών, Funds και Servicers,
δ) τα ΜΜΕ που εκτελούν συμβόλαια «δολοφονίας χαρακτήρων» για να προετοιμάσουν το κλίμα για την επιβολή της οικονομικής βίας, να λειάνουν τη μεταφορά πόρων και ιδιοκτησίας σε πιο συγκεντρωτικά σχήματα,
ε) την κλασική καταστολή και «μέριμνα» του υπουργείου Προ-πο σε εξώσεις και πλειστηριασμούς, σε απαγορεύσεις απεργιών και διαμαρτυριών, πλαισιωμένη από νέες μορφές εισπρακτικών εταιρειών και μπράβων κάθε λογής.
Σε αυτό το τοπίο βίαιων οικονομικών όρων έρχονται να προστεθούν και νέα εργαλεία με τη συνδρομή του ψηφιακού κράτους και των νέων μηχανισμών που έχουν συγκροτηθεί:
α) «Χρηματιστήριο ενέργειας», όπου 3-4 πάροχοι τζογάρουν κάθε μέρα τις τιμές ρεύματος (τώρα πλασάρονται και τρόποι που θα διαλέγει ο υπήκοος πώς να τον κλέψουν: πράσινα, μπλε, κίτρινα τιμολόγια).
β) Επιδοματική πολιτική, δηλαδή λίγα ψίχουλα υπό τύπον ελεημοσύνης στους ασθενέστερους, αφού τους έχουν στραγγίξει πολλαπλά, και κυρίως αφού τους έχουν στερήσει κάθε δικαίωμα (εκτός από αυτό της επαιτείας μιας ελεημοσύνης από το κράτος και το σύστημα που τους καταδικάζει στη φτωχοποίηση).
γ) Επιδόματα μέσα από πλατφόρμες με τη μορφή των e-pass. «Συνομιλείς» με μηχανήματα, κλείνεις ραντεβού για να μπεις σε μια τράπεζα, κλείνεις διαδικτυακά ραντεβού για επιβεβαίωση των στοιχείων σου, αλλάζει όλη η σχέση σου με τις δημόσιες υπηρεσίες.
Κι όχι μόνο: Ο πολίτης έχει υποβιβασθεί σε υπήκοο και τίποτα παραπάνω. Το σχέδιο των ελίτ είναι να σπρώξουν ακόμη χαμηλότερα τον υπήκοο, στο επίπεδο του δουλοπάροικου, ο οποίος θα ζει στην «πόλη των 15 λεπτών», γεμάτος ανασφάλεια και περικυκλωμένος από απειλές: έλλειψη χρημάτων, λογαριασμοί, προβλήματα υγείας, βία.
Το σχέδιο των ελίτ είναι να σπρώξουν ακόμη χαμηλότερα τον υπήκοο, στο επίπεδο του δουλοπάροικου, ο οποίος θα ζει στην «πόλη των 15 λεπτών», γεμάτος ανασφάλεια και περικυκλωμένος από απειλές: έλλειψη χρημάτων, λογαριασμοί, προβλήματα υγείας, βία
Νέοι «τόποι» τρομοκρατίας
Α. Η είσοδος σε ένα σούπερ μάρκετ αποτελεί ένα μεγάλο ψυχολογικό και υλικό βασανιστήριο για εκατομμύρια συνανθρώπους μας σε καθημερινή βάση. Οι τιμές τρομάζουν, το πορτοφόλι δεν αντέχει, το καλάθι είναι ελαφρύτερο και με λιγότερα πράγματα. Το σούπερ μάρκετ: τόπος τρομοκρατίας οικονομικής και αφαίμαξης του πολίτη. Σε τίποτα δεν βοηθούν τα «καλάθια του νοικοκυριού», αφού οι τιμές έχουν εκτοξευθεί, και οι ίδιες οι επιχειρήσεις λειτουργούν ως καρτέλ διατηρώντας τις τιμές –μέσα από συμφωνίες– σε υψηλά επίπεδα. Τα πρόστιμα που μπαίνουν σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις είναι αστεία. Δύο μέτρα δεν πρόκειται να παρθούν, διότι είμαστε περίπτωση ειδικού καπιταλισμού (παλιότερα λέγανε «βαλκανικού» τύπου, αλλά είμαστε πολύ χειρότερος τύπος μετά τα μνημόνια και το ειδικό καθεστώς που έχει επιβληθεί: π.χ. στη Βόρεια Ελλάδα πολλοί περνάνε τα σύνορα για να ψωνίσουν φθηνότερα και να προμηθευτούν καύσιμα σε πολύ καλύτερη τιμή από ό,τι εντός της χώρας μας):
- Δεν πρόκειται να μειωθεί ο ΦΠΑ (μέτρο που πήραν πολλές ευρωπαϊκές χώρες μέσα στην κρίση, και ειδικά μέσα στην πανδημία), και
- δεν πρόκειται να μπει πλαφόν στις τιμές, δηλαδή να υπάρξει κρατική παρέμβαση και διατίμηση στα είδη βασικής ανάγκης για τον πληθυσμό.
Ο ΦΠΑ είναι βασικός μηχανισμός της οριζόντιας φοροληστείας στη χώρα μας (όλο και αυξάνονται τα έσοδα από αυτόν τον φόρο), μαζί με το φόρο στα καύσιμα και τον ΕΝΦΙΑ που έχει μονιμοποιηθεί. Η διατίμηση δεν μπαίνει, διότι οι αγορές «πρέπει» να είναι τελείως ελεύθερες (αχαλίνωτες).
Β. Οι λογαριασμοί ηλεκτρικού-αερίου ή κινητής τηλεφωνίας είναι ο άλλος «τόπος» της καθημερινής τρομοκράτησης των πολιτών. Όταν φθάσει ο φάκελος ή το μήνυμα με τον λογαριασμό, κρύος ιδρώτας λούζει τον καθένα: το ύψος της οφειλής είναι δυσβάστακτο, δεν υπάρχουν τα χρήματα. Εδώ η νομοθεσία σκληραίνει και τα τηλέφωνα από τις εισπρακτικές γίνονται εφιάλτης. Κόβεται το ρεύμα, κόβεται το κινητό έτσι και υπάρξει καθυστέρηση ή δεν γίνει κάποια ρύθμιση για την αποπληρωμή.
Γ. Οι τράπεζες είναι άλλος ένας «τόπος». Τόπος δανεισμού, τόπος μεταβίβασης του δανείου κάπου που δεν μπορείς να εντοπίσεις εύκολα, τόπος που συγκεντρώνονται προσωπικά στοιχεία για κάθε κίνησή σου. Τόπος που πρέπει συνεχώς να πληροφορείς για οποιεσδήποτε μεταβολές των περιουσιακών σου στοιχείων, ώστε να συνεχίζονται ορισμένες υπηρεσίες που είχες. Μια απλή ηλεκτρονική μεταβίβαση από έναν λογαριασμό σε έναν άλλο χρεώνεται υπέρογκα, τα επιτόκια των εξυπηρετούμενων δανείων αυξάνονται συνεχώς.
Όλα αυτά τα ξέρουν όλοι οι πολιτικοί. Τα γνωρίζουν όλα τα πολιτικά κόμματα. Μιλούν για καταπολέμηση της ακρίβειας, για εξάλειψη της κοινωνικής ανισότητας, για κλιματική κρίση. Μιλούν, αλλά δεν κάνουν τίποτα άλλο από να υπηρετούν τους νέους «τόπους» τρομοκρατίας. Με το αζημίωτο βέβαια. Ζουν και υπάρχουν από αυτήν την κατάσταση πραγμάτων. Ξέρουν πως, αν δεν την υπηρετήσουν, θα πάψουν να υπάρχουν. Αυτή είναι η αλήθεια. Η νομή της εξουσίας από τον πολιτικό κόσμο ήταν πάντα ένα ιδιαίτερο στοιχείο διαιώνισης της ρεμούλας, της διαφθοράς και του πλουτισμού ορισμένων «τζακιών» στη χώρα.
Η αλαζονεία του 41% και η Ύβρις προς τον λαό
Βρισκόμαστε μπροστά σε έναν καταιγισμό μέτρων και «μεταρρυθμίσεων» στην κατεύθυνση που περιγράψαμε. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει αναλάβει να προωθήσει με μεγάλη αποφασιστικότητα μετά τις εκλογές αυτό το «πρόγραμμα». Οι νόμοι διαδέχονται ο ένας τον άλλον, ο ρυθμός είναι πολύ γρήγορος: το γεγονός υποδηλώνει ότι έχουν καταλάβει καλά ότι «τώρα είναι η ευκαιρία», ο καταλληλότερος χρόνος να περάσουν όσο περισσότερα μπορούν. Ασφαλιστικό, ιδιωτικοποιήσεις, φορολογικό, εργασιακό κ.λπ. περνάνε χωρίς πολλές αντιδράσεις και με σχετική άνεση μέσα στη Βουλή.
«Είμαστε οι καταλληλότεροι για τη διακυβέρνηση, μας επέλεξε ο λαός, θα εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας, ο λαϊκισμός φταίει για όλα, θα δώσουμε κι άλλα επιδόματα, ξέρουμε τι κάνουμε»: αυτό είναι το «αφήγημα». Κι από πίσω υπάρχει το «ακαταδίωκτο». Του οποίου δεν κάνει χρήση μόνο η εκάστοτε κυβέρνηση, αλλά όλο το πολιτικό σύστημα και οι μηχανισμοί του.
Η ΝΔ και το 41% που επικαλείται (ξεχνώντας πάντα την αποχή από τις εκλογές διότι, αν συνυπολογιστεί, το ποσοστό μικραίνει δραματικά…) εκφράζει με τον πιο κυνικό τρόπο τα συμφέροντα των ελίτ –εγχώριων και ξένων– που μάλλον κανιβαλίζουν επί ελληνικού εδάφους. Χωρίς μέτρο και χωρίς φραγμό.
Στην ουσία δεν έχουμε μόνο ένα μνημονιακό ειδικό καθεστώς. Πάνω στις πολλαπλές ήττες του λαϊκού παράγοντα στα χρόνια 2010-2015 και ύστερα, στήνεται μια άκρως επιθετική, ισοπεδωτική δικαιωμάτων και κατακτήσεων, ανασυγκρότηση του εγχώριου αστισμού (των ελίτ και του πολιτικού τους κόσμου, αλλά και όλου του νομικού κα θεσμικού εποικοδομήματος). Μια επιθετική ανασυγκρότηση που διαταράσσει και αναδιατάσσει όλες τις κοινωνικές σχέσεις. Κύριο στοιχείο αυτής της επιθετικής ανασυγκρότησης δεν είναι μόνο η οικονομική αφαίμαξη, αλλά και η διάλυση της κοινωνικής συνοχής, και η αποτροπή κάθε ιδιαίτερης και σημαντικής αντίστασης από τις πληττόμενες μάζες.
Στην ουσία στην Ελλάδα επιχειρείται ένα ακόμα πείραμα. Για μια ακόμα φορά η Ελλάδα χρησιμοποιείται ως πειραματόζωο για αλλαγές που προορίζονται να εξαχθούν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες: πόσο αντέχει ένα (κοινωνικό) πειραματόζωο μια άκρως και συνολικά επιθετική πολιτική; Κυρίως, δοκιμάζεται η «αντοχή» μιας κοινωνίας για να σηκώσει τις δαπάνες μιας μετάβασης (πράσινης, ενεργειακής, πολεμικής κ.λπ.), η οποία σχεδιάζεται να φορτωθεί στις πλάτες των λαϊκών μαζών ολόκληρης της Ευρώπης. Το «πείραμα» στην Ελλάδα γίνεται σήμερα με όρους πλήρους ασυδοσίας από κυβερνητική πλευρά, και σε μέτρο Ύβρεως.
Το αιτούμενο είναι να κατανοηθεί σε κοινωνικό επίπεδο η ανάγκη της αντίστασης, η οποία πρέπει να αποκτήσει και ορισμένα πολιτικά χαρακτηριστικά. Κλειδί για κάτι τέτοιο είναι να συμπληρώσουμε το δικαίωμα στην επιβίωση με το αίσθημα της αξιοπρέπειας
Το παιζόμενο…
Η κατάσταση εξελίσσεται με τέτοιο τρόπο που ο καθένας, πέρα από τον εκφοβισμό και τον αγώνα που κάνει μόνος του για επιβίωση, δεν βλέπει φως από πουθενά, ούτε θρέφει καμία ελπίδα καλυτέρευσης. Αυτό δημιουργεί ένα αίσθημα ανημπόριας και ματαιότητας κάθε συλλογικής, συντονισμένης προσπάθειας. Το «δεν την παλεύω» ακούγεται όλο και συχνότερα. Οι τάσεις φυγής ενισχύονται, ιδιαίτερα στον πιο νέο πληθυσμό, που μπορεί να αναζητήσει αλλού καλύτερους όρους. Υπάρχουν και στιγμές (διότι δεν κρατούν πολύ) «διαφυγής» σε διάφορα άλλα ώστε να ξεχνιέται λίγο το γενικό βάσανο.
Η φυγή και η «διαφυγή» λειτουργούν κι αυτές σαν κάποιες αντιδράσεις. Δηλαδή ο κόσμος αμύνεται όπως μπορεί. Αν έλειπε η οικογενειακή αλληλεγγύη με τις ποικίλες εκφράσεις της, δεν θα μπορούσε να εξηγηθεί το πώς αντέχεται η όλη κατάσταση. Επομένως η «ανθεκτικότητα» και η οριακότητα της κοινωνίας είναι το παιζόμενο. Στο πεδίο αυτό η επίθεση στοχεύει στην κάμψη κάθε αλληλεγγύης και στο κλείσιμο του καθένα στον εαυτό του και στο σπίτι του. Ο ατομικισμός μπαίνει στη θέση της κοινωνικότητας, γίνεται προθάλαμος ενός γενικευμένου «κοινωνικού» αυτοματισμού: μόνο οι καπάτσοι, τα «γατόνια», οι «ξύπνιοι» θα επιβιώσουν. Αυτοί που θα πατήσουν πάνω σε άλλους, θα πάρουν ανάσα, θα αναπνεύσουν. Μην σε νοιάζει για τους υπόλοιπους.
Το «πείραμα» προχωρά, αλλά δεν έχει φθάσει στην καρδιά και στην ψυχή. Υπάρχουν αντισώματα ισχυρά. Οι πολλαπλές ήττες και η επιθετική ανασυγκρότηση έχουν οδηγήσει σε μια πολιτική συντηρητικοποίηση, αλλά όχι ακόμα σε μια κοινωνική συντηρητικοποίηση και σε έναν πόλεμο του καθένα ενάντια στον άλλον. Δεν έχουμε φθάσει εκεί. Αυτό είναι το παιζόμενο, και η αντίσταση σε όλα αυτά έχει το λόγο της και το ρόλο της.
…και το αιτούμενο
Το αιτούμενο είναι η αντίσταση να ξεπεράσει ορισμένα ψυχολογικά χαρακτηριστικά, να κατανοηθεί η ανάγκη της σε κοινωνικό επίπεδο, να αποκτήσει και ορισμένα πολιτικά χαρακτηριστικά. Δεν είναι εύκολο, επειδή χρειάζεται ένα άλμα συνείδησης και ένα πολιτικό πρόταγμα που να συγκεντρώνει, να συσπειρώνει, να εκφράζει.
Κλειδί για κάτι τέτοιο είναι να συμπληρώσουμε το δικαίωμα στην επιβίωση με το αίσθημα της αξιοπρέπειας. Επιβίωση με αξιοπρέπεια και απαίτηση να υπάρχουμε με αξιοπρέπεια, ως πολίτες, ως άνθρωποι, ως μέρη μιας κοινωνίας και μιας χώρας. Αξιοπρέπεια παντού, σε εθνικό επίπεδο, σε κοινωνικό επίπεδο, σε ατομικό επίπεδο. Να μας συμπεριφέρονται ως πολίτες με αξιοπρέπεια παντού: στη δουλειά, στις σπουδές, στις συναλλαγές μας, στο νοσοκομείο, στις υπηρεσίες, στις μεταφορές, στο δρόμο, στην γειτονιά. Παντού.
Επιβίωση και αξιοπρέπεια πάνε μαζί, και ορίζουν μια άλλη Πολιτεία. Μια άλλη πολιτική διαδικασία, μια άλλη πραγματικότητα. Η αντίσταση αποκτά νόημα. Είναι το αιτούμενο. Εδώ και τώρα, παντού, να σηκώσουμε το κεφάλι, το βλέμμα, τη συνείδησή μας. Επιβίωση με αξιοπρέπεια, ζωή με νόημα, Τόπος με νόημα, κοινωνικότητα, ανθρωπιά.
Μετά την Ύβρι έρχεται πάντα η Νέμεσις.
Επιβίωση + Αξιοπρέπεια = Ποτάμι βουερό…
