Τι κι αν δεν είδατε το τηλεοπτικό σόου με το γάμο του αιώνα! Σας υποσχόμαστε πριγκιπικές συγκινήσεις στις επόμενες αράδες αυτού του άρθρου από το δικό μας «πριγκιπάτο», το Ριζάρειο Ίδρυμα!
Πριγκιπικοί μισθοί
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά. Από τις στήλες του Δρόμου έχουν, μέχρι τώρα, αναδειχθεί διάφορες πτυχές της κακοδιοίκησης του ιδρύματος και της κακοδιαχείρισης της περιουσίας του (απ’ ευθείας αναθέσεις, προσλήψεις συγγενών και «κολλητών» κοκ). Σήμερα θα αναφερθούμε σε μια άλλη ενδεικτική παράμετρο αυτής της υπόθεσης. Στους μισθούς των υπαλλήλων της Ριζαρείου και δη της διοίκησης που εδρεύει στην Αθήνα. Όπως πληροφορούμαστε από επίσημες και ανεπίσημες πηγές (Τύπος και Διαδίκτυο) που δεν έχουν επίσημα διαψευσθεί, ο γραμματέας του ιδρύματος, για παράδειγμα, αμείβεται με 5.100,22 ευρώ το μήνα, οι δύο στενοδακτυλογράφοι (απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης) με 2.544, 44 και 2.253 ευρώ αντίστοιχα, η …καθαρίστρια με 1.934(!) ευρώ το μήνα και η υπεύθυνη προσωπικού (επίσης απόφοιτη Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σε μια θέση «επινοημένη», αφού από το καταστατικό του ιδρύματος δεν προβλέπεται…) με 2.190 ευρώ! Συνολικά, το κόστος της «διοίκησης» του ιδρύματος στην Αθήνα ανέρχεται σε 48.849,02 ευρώ το μήνα ή σε περισσότερα από 600.000 ευρώ το χρόνο, τα οποία αφορούν τη μισθοδοσία 16 υπαλλήλων όλων κι όλων…
Η «κρίση» του ιδρύματος και η κατάργηση δραστηριοτήτων
Οι υπέρογκες αμοιβές έχουν, βέβαια, εντοπιστεί και κατά το παρελθόν από τις ελεγκτικές αρχές, χωρίς ωστόσο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Αν αναφερόμαστε εδώ στην «πριγκιπική» μισθοδοσία είναι για να την αντιπαραβάλουμε με την επιχειρηματολογία της διοίκησης του ιδρύματος «περί κρίσης». Με αφορμή, λοιπόν, την υποτιθέμενη οικονομική δυσπραγία, η διοίκηση με έγγραφό της από τις 30 Νοεμβρίου 2010 (το οποίο δεν κοινοποίησε σε κανέναν) αποφάσισε ομόφωνα (!) την αναστολή των δραστηριοτήτων του ιδρύματος στο Μονοδένδρι Ζαγορίου, γενέτειρα των διαθετών αδελφών Ριζάρη, από την 1η Ιουλίου 2011. Οι δραστηριότητες, όμως, αυτές είναι κατοχυρωμένες από σχετική διατακτική απόφαση του Εφετείου Αθηνών, ήδη από το 1980, με την οποία ερμηνεύτηκε η βούληση του διαθέτη. Αποτέλεσμα από την 1η Ιουλίου 2011 θα πεταχτούν στο δρόμο περί τους 30 εργαζόμενους (σε μια κοινότητα 120 ανθρώπων…), θα μείνουν άστεγα περισσότερα από 20 παιδιά που καλύπτονται από το Οικοτροφείο των μαθητών στο Μονοδένδρι και θα καταργηθεί η μόνη παραγωγική δραστηριότητα του ιδρύματος (η παραγωγή υφαντών και κεντημάτων από τη Ριζάρειο Χειροτεχνική Σχολή Μονοδενδρίου). Να σημειώσουμε εδώ ότι ο προϋπολογισμός του κόστους για τις δραστηριότητες αυτές (μισθοί υπαλλήλων, σίτιση, στέγαση μαθητών και μαθητριών κ.λπ.) σε ετήσια βάση είναι περίπου όσο και η μισθοδοσία της διοίκησης του «πριγκιπάτου» στην Αθήνα…
Ο Δήμος Ζαγορίου και η τοπική δυναμική
Απέναντι στις προθέσεις και τις μεθοδεύσεις αυτές έχει αναπτυχθεί εδώ και μερικούς μήνες στο Ζαγόρι -και ειδικά στο Μονοδένδρι- μια σοβαρή αντίδραση. Η τοπική κοινωνία «βράζει», τα τοπικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης βοούν, οι ντόπιοι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι οργανώνονται για να διεκδικήσουν το αυτονόητο: τους πόρους του ιδρύματος που τους αναλογούν, με βάση τη νόμιμη κατοχύρωσή τους από τη βούληση του διαθέτη και την ελληνική Δικαιοσύνη. Περισσότερες από 200 υπογραφές από το Δημοτικό Διαμέρισμα Μονοδενδρίου (από μόνιμους κατοίκους και «απανταχού Μονοδενδρίτες») έχουν ήδη συλλεχθεί και θα κατατεθούν εντός των προσεχών ημερών στην Εισαγγελία Εφετών της Αθήνας από την Ομάδα Πρωτοβουλίας. Ο Δήμος Ζαγορίου από την άλλη μεριά και ο δήμαρχος Ζαγορίου κ. Γαβριήλ Παπαναστασίου προσωπικά, διατράνωσε την πρόθεσή του να κινηθεί δικαστικά, προκειμένου να κατοχυρωθεί η απρόσκοπτη συνέχιση των δραστηριοτήτων στο Μονοδένδρι, από τη στιγμή που η «κρισεολογία» στο ίδρυμα, όσο κι αν έχει πραγματική αφετηρία, δεν εμποδίζει σε καμία περίπτωση τη διάθεση των συγκεκριμένων ποσών προς το Ζαγόρι, όπως φαίνεται ξεκάθαρα από τους προϋπολογισμούς του ιδρύματος για το 2010 και το 2011 αντίστοιχα. Άλλωστε, με βάση δημοσιογραφικές πληροφορίες, ο διοικητικός, διαχειριστικός και οικονομικός έλεγχος από τις αρμόδιες αρχές του υπουργείου Οικονομικών έχει ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να ξεκαθαριστεί μια και καλή, τόσο το ζήτημα της ορθολογικής διαχείρισης (και να αποδοθούν ευθύνες όπου αναλογούν), όσο και το ζήτημα της κατοχύρωσης των νόμιμων δραστηριοτήτων του ιδρύματος.
Τοπικοί, κρατικοί ή δημόσιοι πόροι;
Ωστόσο, πέρα από τα συγκεκριμένα συμβάντα, το ζήτημα που εγείρεται είναι ακόμη σοβαρότερο. Τι είδους πόροι είναι οι πόροι των κοινωφελών ιδρυμάτων; Η δημόσια συζήτηση τον τελευταίο καιρό, μέσα και έξω από το Κοινοβούλιο, επιχειρεί με περισσό λαϊκισμό να θέσει το ζήτημα της «κρατικοποίησής» τους και, μάλιστα, από τους θιασώτες της… «ελεύθερης» οικονομίας! Είναι, άραγε, μια θαυμάσια ευκαιρία να βάλουν «χέρι» εκεί όπου η αυτονομία της κοινωνίας είχε κατοχυρωθεί και θεσμικά; Ήρθε μήπως η ώρα, με αφορμή τις συζητήσεις για την (πραγματικά) σκανδαλώδη διαχείριση αυτών των πόρων, να τις θέσουν στην υπηρεσία της «μαύρης τρύπας» του δημόσιου χρέους;
Η απάντηση των τοπικών κοινωνιών θα είναι αμείλικτη: οι πόροι των κληροδοτημάτων είναι τοπικοί πόροι με αναπτυξιακή προοπτική και θεσμοθετημένο κοινωνικό έλεγχο. Στο σχήμα αυτό ο ρόλος του κράτους είναι η ιερή περιφρούρηση αυτού ακριβώς του χαρακτήρα τους. Όσοι «οραματίζονται» να τους «απαλλοτριώσουν» για να καλύψουν τις δικές τους αδυναμίες ή ατασθαλίες, καλά θα κάνουν να το καταλάβουν έγκαιρα…
Εκ μέρους της Ομάδας Πρωτοβουλίας
Βασίλης Δαλκαβούκης, καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Σπυρίδων Ε. Αρβανίτης, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μονοδενδρίου Αφοί Ριζάρη
Ιωάννης Χρ. Αρβανίτης, μέλος της Σχολικής Επιτροπής Δημοτικού Σχολείου Μονοδενδρίου, τ. Πρόεδρος Δ.Δ. Μονοδενδρίου
Βασίλειος Ελ. Ζαρκάδας, δημοτικός σύμβουλος Ζαγορίου, μέλος της Εκκλησιαστική Επιτροπής Μονοδενδρίου, τ. Αντιδήμαρχος Κεντρικού Ζαγορίου, τ. Πρόεδρος Κοινότητας Μονοδενδρίου
