του Σπύρου Παναγιώτου*
Η Τουρκία δεν έχει καμιά πρόθεση διαπραγμάτευσης ή εξεύρεσης μιας συναινετικής διεξόδου σε Αιγαίο-Κύπρο και Ανατολική Μεσόγειο. Έχει σαφείς επεκτατικές επιδιώξεις και δεν επιθυμεί, δεν φροντίζει ούτε καν να το κρύψει. Αμφισβητεί ευθέως την ελληνική κυριαρχία σε Αιγαίο και Θράκη, επιδιώκει την διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και θεωρεί «δίκαια» την υφαρπαγή του πλούτου της Αν. Μεσογείου που δεν της ανήκει, με μοναδικό επιχείρημα ότι θα τινάξει την ειρήνη την περιοχή στον αέρα αν δεν γίνει αποδεκτό το αίτημά της. Συμπεριφέρεται σαν χώρα-πειρατής και βλέπει ότι οι απειλές της πιάνουν τόπο.
Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας κινείται με συστηματικότητα και σχέδιο.
Πρώτα από όλα «διαβάζει» και αξιοποιεί την πολιτική και οικονομική κατάσταση της χώρας. Θεωρεί σημαντική ευκαιρία για τους στόχους της την οικονομική αποδυνάμωση της χώρας και την κοινωνική αποδιοργάνωση. Εξίσου ευκαιρία θεωρεί την πολιτική αστάθεια στην χώρα και την έλλειψη κάθε σχεδίου αντιμετώπισης των επεκτατικών της επιδιώξεων.
Στη βάση αυτή, εδώ και δεκαετίες, κλιμακώνει έναν ιδιότυπο υβριδικό πόλεμο που μέσω της απειλής χρήσης βίας ή και την αξιοποίηση μιας χαμηλής έντασης βίας αποσκοπεί να εκφοβίσει και να εξαντλήσει την ελληνική πλευρά, να αποσπάσει πλεονεκτήματα, να δημιουργήσει περιοχές περιορισμένης κυριαρχίας και έτσι να δημιουργήσει στρατιωτικά και νομικά τετελεσμένα. Και το καταφέρνει.
Η πρόσφατη παρενόχληση του ελικοπτέρου που μετέφερε τον πρωθυπουργό της χώρας στο Αγαθονήσι, ανήμερα της 25ης Μαρτίου αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία σε καιρό «ειρήνης». Παγκόσμια πρωτοτυπία και η «αντίδραση» της ελληνικής κυβέρνησης. Οι λεονταρισμοί του Αλ. Τσίπρα «καίτε άδικα κηροζίνη» ως το «αυστηρό διάβημα» στο Τούρκο πρέσβη μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλέσει στην Άγκυρα. Καμιά πίεση σε ΟΗΕ, Ε.Ε. και ΝΑΤΟ. Καμιά προσπάθεια διεθνούς καταδίκης της επιθετικότητας της Τουρκίας. Το αποτέλεσμα ήταν την επόμενη κιόλας μέρα να πραγματοποιηθούν υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά και εικονικός βομβαρδισμός του φυλακίου στο Αγαθονήσι.
ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. από κοινού, δείχνουν πρόθυμοι να «ποντάρουν» την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, μετατρέποντας την σε στοίχημα μπροστά σε μια αμφίρροπη διαπραγμάτευση μεταξύ της πρόθεσης των ΗΠΑ να συγκρατήσουν την Τουρκία στη δυτική συμμαχία και τα παζάρια του Ερντογάν που επιθυμεί συνολικές διευθετήσεις υπέρ του σε ολόκληρη την Μ. Ανατολή και την Αν. Μεσόγειο
Αξιοποίηση της ελληνικής υποχωρητικότητας
Η Άγκυρα αξιολογεί ως ευκαιρία την προθυμία της σημερινής κυβέρνησης να δείξει την δέουσα «ευκαμψία» έναντι των προκλητικών της διεκδικήσεων. Η μεγαλύτερη επιβράβευση της πολιτικής της ήταν, για να μείνουμε μόνο στα πρόσφατα, στην γεμάτη ενθουσιασμό πρόθεση του έλληνα πρωθυπουργού να παρουσιάσει ως συνεισφορά στην «ειρήνη» την επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ των δύο χωρών για τα περίφημα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης χωρίς καμιά προϋπόθεση για το σεβασμό των συνόρων, της συνθήκης της Λωζάνης και την άρση του casus belli. Οι πρωθυπουργικές αναφορές στο Διεθνές Δίκαιο αποτελούν ανέκδοτο καθώς το ίδιο επιχείρημα χρησιμοποιεί και ο Ερντογάν για να δικαιολογήσει τα «δικαιώματα» της Τουρκίας όχι μόνο για εκατοντάδες βραχονησίδες του Αιγαίου αλλά ακόμα και επί αυτής της κυριαρχίας της Κρήτης.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη επιβεβαίωση των τουρκικών διεκδικήσεων όταν ο υπουργός εξωτερικών της Ελλάδας, σε πλήρη ευθυγράμμιση με τον πρώην ομόλογό του Ν. Κοτζιά, αποδέχονται πλήρως τα «δικαιώματα» της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Αν. Μεσογείου και την εξαίρεση της σημασίας του Καστελόριζου στη χάραξη τους.
Η ρηχή, ιδεοληπτική εμμονή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για μια δήθεν «φιλειρηνική» πολιτική, όταν μάλιστα έμπρακτα και με την απειλή χρήσης στρατιωτικής βίας αμφισβητείται η ελληνική κυριαρχία επί των σημερινών συνόρων της χώρας, αποθρασύνει την Άγκυρα και οδηγεί και στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Επιβεβαιώνει την στρατηγική της σε ολόκληρο τον άξονα Θράκη-Αιγαίο-Κύπρο, ενισχύει τις επεκτατικές φιλοδοξίες της Άγκυρας και «ανοίγει την όρεξη» για ακόμα μεγαλύτερη ένταση της επιθετικής της συμπεριφοράς. Στον πραγματικό, σημερινό κόσμο, ούτε η ειρήνη εξασφαλίζεται με υποχωρητικότητα ούτε η απειλή εξαλείφεται με κατευνασμό. Αντίθετα και τα δυο, υποχωρητικότητα και κατευνασμός, είναι εκφράσεις της προσαρμογής της χώρας στους αμερικανονατοϊκούς σχεδιασμούς για την επίτευξη της δικής τους επικυριαρχίας στη λεκάνη της Μεσογείου και την Μ. Ανατολή. Στη βάση αυτής της πολιτικής ο πολιτικός κόσμος της χώρας παραδίδει τη χώρα ως οικόπεδο διαπραγματεύσεων και διευθετήσεων σε ένα τεράστιο γεωπολιτικό παιχνίδι στο οποίο εμπλέκονται πλανητικές δυνάμεις και περιπλέκεται περισσότερο υπό το βάρος των ιδιαίτερων σχεδιασμών των ισχυρών περιφερειακών δυνάμεων.
Ομοφωνία του επίσημου πολιτικού κόσμου
Ο κάλπικος, ψηφοθηρικός διπολισμός που καλλιεργούν συστηματικά ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. εξαντλείται σε όλες τις σφαίρες της πολιτικής ζωής με εξαίρεση την εξωτερική πολιτική της χώρας. Οι εντάσεις που γέννησε η λαϊκή οργή με τη Συμφωνία των Πρεσπών σταδιακά υποχωρούν και ο Κ. Μητσοτάκης ρίχνει τους τόνους καθώς, αργά η γρήγορα, θα κληθεί να εφαρμόσει την αμερικανόπνευστη συμφωνία.
Και οι δύο πτέρυγες της αστικής πολιτικής της χώρας, συνεπικουρούμενες από ολόκληρο το επίσημο πολιτικό φάσμα, έχουν κοινές αντιλήψεις και ίδια πολιτική στον ελληνοτουρκικό διάλογο. Ομονοούν ότι η μοναδική ρεαλιστική πολιτική έναντι της Τουρκίας είναι η ανάδειξη της χώρας σε προπύργιο του ΝΑΤΟ, μοναδικό παράγοντα «εγγύησης» για την προστασία της χώρας. Αντιλαμβάνονται από κοινού ότι η σημερινή εκδοχή του «ανήκομεν στη Δύση» σημαίνει αναπόφευκτα αποδοχή και συμμετοχή της χώρας στα Νατοϊκά φιλοπόλεμα σχέδια περικύκλωσης της Ρωσίας. Επιλέγουν έτσι την πλήρη υπαγωγή της χώρας στις βλέψεις του ΝΑΤΟ και την οδηγούν σε διπλωματική απομόνωση από άλλοτε φιλικές δυνάμεις. Προβάλλουν από κοινού το μύθο της «ισχυρής χώρας-πρώτης γραμμής» Θεωρούν, από κοινού, ως παράθυρο ευκαιρίας τη σημερινή διένεξη ΗΠΑ-Τουρκίας , και ισχυρίζονται ότι από τη διένεξη αυτή θα αναβαθμιστεί ο ρόλος της Ελλάδας ως στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ και χώρα «πρώτης γραμμής» για το ΝΑΤΟ.
Στην πραγματικότητα ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. δείχνουν πρόθυμοι να «ποντάρουν» την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, μετατρέποντας την σε «στοίχημα» μπροστά σε μια αμφίρροπη διαπραγμάτευση μεταξύ της πρόθεσης των ΗΠΑ να συγκρατήσουν την Τουρκία στη δυτική συμμαχία και τα ανατολίτικα παζάρια του Ερντογάν που επιθυμεί συνολικές διευθετήσεις υπέρ του σε ολόκληρη την Μ. Ανατολή και την Αν. Μεσόγειο.
Τα επιτεύγματα αυτής της πολιτικής είναι πια μετρίσιμα. Νομιμοποίηση της διχοτόμησης του Αιγαίου, διεθνής αποδοχή της «δίκαιης μοιρασιάς» των πόρων της Αν. Μεσογείου, πιέσεις για αποδοχή των σχεδίων διάλυσης της Κύπρου, νομιμοποίηση της τουρκικής μειονότητας της Θράκης κ.λπ.
Τίποτα δε αποκλείει τα επόμενα, δύο-τρία χρόνια, να έχουν συντελεστεί τέτοιες αλλαγές που οι συνέπειες τους θα αφήσουν βαθιά σημάδια στην ήδη κλονισμένη, οικονομικά και κοινωνικά, υπόσταση της χώρας.
Λαγοί…
Το λίθο έριξε ο Αμερικάνος πρέσβης που εδώ και ένα χρόνο «ανησυχεί» για ένα ατύχημα στο Αιγαίο. Ο πρόθυμος Αλ. Τσίπρας φρόντισε να καθησυχάσει τους φόβους του Αμερικανού ανθύπατου απλώνοντας τη γραμμή Πρεσπών στο σύνολο των ελληνοτουρκικών διαφορών. Διαδοχικοί «λαγοί» των αμερικάνικων σχεδίων, Κοτζιάς-Κατρούγκαλος-Τσιρώνης, φρόντισαν να ενισχύσουν τις τουρκικές θέσεις και να αναγνωρίσουν το «δίκαιο» του τουρκικού επεκτατισμού με την στήριξη των πιο θεμελιωδών επιχειρημάτων της διπλωματίας της Άγκυρας. Και όταν, παρά τις υψηλές δόσεις κατευνασμού, το «θηρίο» βρυχήθηκε και πάλι έσπευσαν να καταφύγουν στην υπενθύμιση των «φόβων» για θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο. Τώρα το βάρος σήκωσαν διαδοχικά ο νέος υπουργός Άμυνας Αποστολάκης και η Ντ. Μπακογιάννη σε αρμοστή συγχορδία.
«Φόβοι», λοιπόν, όχι για τα αναμενόμενα αποτελέσματα της κοινής γραμμής υποχωρητικότητας και κατευνασμού. Φόβοι ως ομόφωνη επιβεβαίωση των ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. και ενίσχυση της πολιτικής παράδοσης της χώρας έναντι των τουρκικών επιδιώξεων.
* Ο Σπύρος Παναγιώτου είναι υποψήφιος δήμαρχος Γαλατσίου με την δημοτική κίνηση «Γαλάτσι ο Τόπος μου»
