του Γιώργου Τάττη
Νέα ψευδοκυβέρνηση αναμένεται να συσταθεί την Κυριακή 23/1 στα Κατεχόμενα, πάλι με πρόωρες «βουλευτικές εκλογές», λόγω των πολλαπλών κρίσεων που προκαλεί η εντεινόμενη τουρκική εμπλοκή, τόσο στους παράνομους θεσμούς, όσο και στην ίδια την τ/κ κοινότητα. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αλλά και αναλυτές, το βαθιά συντηρητικό Κόμμα Εθνικής Ενότητας, ιδρυθέν από τον Ραούφ Ντεντκάς και κόμμα του νυν κατοχικού ηγέτη Ερσίν Τατάρ, αναμένεται να κόψει πρώτο το νήμα. Από το ποσοστό που θα λάβει θα εξαρτηθεί και το αν θα υπάρξει μονοκομματική κυβέρνηση ή «κυβέρνηση» συνεργασίας.
Αξίζει να ειπωθεί πως το σύστημα είναι κοινοβουλευτικό, με τις επικείμενες «βουλευτικές» ν’ αφορούν στη σύσταση της «Βουλής» και της «Κυβέρνησης», ενώ με τις λεγόμενες «προεδρικές», εκλέγεται ο Τ/κ ηγέτης, ο οποίος έχει ως αρμοδιότητα τις εξωτερικές σχέσεις του ψευδοκράτους και τις συνομιλίες για το Κυπριακό.
Επηρεάζει πραγματικά τις εξελίξεις στο Κυπριακό ή όχι;
Για ό,τι αφορά την επιρροή αυτών των «εκλογών» στην ε/κ κοινότητα, δεν φαίνεται να υπάρχει ενδεχόμενο πραγματικής ανατροπής της υπάρχουσας κατάστασης πραγμάτων, τόσο σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στο Κυπριακό, όσο και σε ζητήματα εσωτερικής διακυβέρνησης που δύναται να επηρεάσουν σε κάποιο βαθμό τις συνομιλίες. Ίσα-ίσα, μια νέα εκλογή ενός δεξιού/ακροδεξιού συνασπισμού, πάντα με τις ευλογίες και τις παρεμβάσεις της Άγκυρας, ενδεχομένως να δώσει ώθηση σε ήδη δρομολογημένα ή και νέα τετελεσμένα, νοουμένου ότι θα αξιοποιηθεί και ως «χαρτί» που επικυρώνει και νομιμοποιεί περαιτέρω την –ξεκάθαρη πλέον– διχοτομική πολιτική που ακολουθείται.
Σε αναλυτικό επίπεδο, φαίνεται πάντως πως οι όποιες ιδεολογικές διαφοροποιήσεις των «εκλεκτών» μπορεί να επηρεάζουν στο μικροεπίπεδο, δηλαδή σε κάποια επιμέρους ζητήματα, ωστόσο, τα σημαντικά θέματα καθορίζονται από την κατοχική Τουρκία. Είτε άμεσα, μέσω θεσμικών παρεμβάσεων, είτε εμμέσως, π.χ. μέσω άτυπων εξουσιαστικών δικτύων, ιδεολογικούς εκφοβισμούς, οικονομικές εξαρτήσεις κ.λπ.
Ενισχύεται η Δεξιά, σε μαρασμό η Αριστερά
Η πλειοψηφία των Ε/κ αναλυτών εκτιμά πως η κατάσταση στο Κυπριακό, όπως διαμορφώθηκε μετά το Κρανς Μοντανά είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανατραπεί, με την μεταστροφή της Τουρκίας προς την πλήρη απόρριψη μιας λύσης ΔΔΟ, να διευρύνει τέτοιες φωνές στο εσωτερικό των Τ/κ. Μάλιστα, εκτιμάται πως η Τ/κ δεξιά και ακροδεξιά, σαφώς ενισχυμένη πολιτικά και ιδεολογικά, αξιολογείται ως η μόνη που δύναται να διασφαλίσει μια λειτουργική σχέση με την Άγκυρα, καθώς αυτό θεωρείται πλέον ως το πραγματικό διακύβευμα.
Φαίνεται, επίσης, πως τόσο η Τ/κ αριστερά όσο και η κοινότητα στο σύνολό της, βρίσκεται σε μια κατάσταση μαρασμού, καθώς οι τουρκικές παρεμβάσεις, η νέα «κρατική» πολιτική στο Κυπριακό με επιδίωξη λύσης «συνεργασίας δύο κρατών» και η απομάκρυνση από την Ε.Ε. και την Ε/κ πλευρά, βιώνονται ως ματαίωση.
Tο αποτέλεσμα των λεγόμενων εκλογών, μπορεί να μην έχει πρακτικό αντίκτυπο στη Λευκωσία, ιδίως σε μια κατάσταση πραγμάτων με διάχυτο τον εθνικιστικό και διχοτομικό λόγο. Θα ανάψει όμως το πράσινο φως στον διεθνή παράγοντα, να επιδιώξει επανεκκίνηση του διαλόγου
Τα βασικά σενάρια και η αξία της αποχής
Σε κάθε περίπτωση, Ε/κ και Τ/κ αναλυτές εικάζουν πως δεν αναμένονται δραστικές διαφορές από τα ποσοστά που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις, με το ΚEΕ (UBP) να αναμένεται να περάσει πρώτο το νήμα, αφήνοντας δεύτερο με σχετική διαφορά το κόμμα της t/κ αριστεράς ΡΤΚ (CTP). Ο Δρ. Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών Σώτος Κτωρής, αναφέρει πως «δεν αποκλείεται το σενάριο μιας αυτόνομης “κυβέρνησης”, παρότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ανεβαίνει και το Δημοκρατικό Κόμμα (DP), κάτι που δεν είναι άσχετο με τη στάση που τηρεί η Άγκυρα». Όπως προσθέτει, «φαίνεται πως παρά την επαναπροσέγγιση με το ΚΕΕ, θέλει να πάει στην λογική κυβέρνησης συμμαχιών, καθώς το τουρκικό κυβερνών κόμμα AKP, δείχνει να θεωρεί το ΔΚ ως το κόμμα εργαλείο για να ελέγχει τις πολιτικές διεργασίες, το ΚΕΕ συμπεριλαμβανομένου». Χωρίς να αποκλείονται, φυσικά, συνεργασίες και με άλλα κόμματα της δεξιάς.
Στην εξίσωση μπαίνει και η αποχή. Ενώ φαίνεται πως το αίτημα παίρνει μια πιο πολιτικοποιημένη χροιά, εντούτοις, παραμένει ζητούμενο κυρίως από περιθωριοποιημένες, εναλλακτικές ή νεολαιίστικες οργανώσεις. Το μέτωπο της αποχής στηρίζουν το τ/κ Κίνημα Ομόσπονδης Κύπρου, το Κόμμα Ενωμένη Κύπρος και το Κόμμα Νέα Κύπρος. Γεγονός αποτελεί το ότι παρατηρείται μια σταδιακή αύξηση της αποχής στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, μια κλιμάκωση που ενδεχομένως να συνεχιστεί. Αξίζει όμως να σημειωθεί πως το «Κίνημα Αποχής», έχει έντονο κυπροκεντρικό περιεχόμενο, με σαφή εναντίωση στην πολιτική περί «συνεργασίας δύο κρατών».
Οι ψευδοεκλογές ως πλυντήριο της στασιμότητας στις συνομιλίες
Το αποτέλεσμα των λεγόμενων εκλογών, μπορεί να μην έχει πρακτικό αντίκτυπο στη Λευκωσία, ιδίως σε μια κατάσταση πραγμάτων με διάχυτο τον εθνικιστικό και διχοτομικό λόγο. Θα ανάψει όμως το πράσινο φως στον διεθνή παράγοντα, να επιδιώξει επανεκκίνηση του διαλόγου. Διεθνείς παίκτες και κυβερνητικά στελέχη, διαμήνυαν εξάλλου πως η «κυβερνητική» αστάθεια του ψευδοκράτους, επηρέαζε το περιεχόμενο των συνομιλιών, παραπέμποντας στα τέλη Ιανουαρίου, όπου και θα ολοκληρωνόταν η διαδικασία. Κάτι, ωστόσο, που διαψεύδουν τα ίδια τα γεγονότα, διαχρονικά.
