Η εικόνα που εκτυλίσσεται στα πανεπιστήμια της χώρας την τελευταία περίοδο, με τις δυνάμεις των ΜΑΤ να φυλάνε την πανεπιστημιακή αστυνομία, να παρενοχλούν φοιτητές αλλά και να προχωράνε με κάθε αφορμή σε επεισόδια άγριας καταστολής, μόνο τιμητική δεν είναι για την ανώτατη παιδεία και τη Δημοκρατία στην Ελλάδα.
Ιδιαίτερα έκρυθμη είναι η κατάσταση στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης όπου τα ΜΑΤ έχουν αναλάβει μόνιμη δράση και πρόσφατα αφού διέλυσαν συναυλία ενάντια στην τοποθέτηση αστυνομίας στα πανεπιστήμια, ξεχύθηκαν στο κέντρο της πόλης δημιουργώντας μια εικόνα που παραπέμπει σε άλλες εποχές και καθεστώτα. Θα έπρεπε να είναι σαφές πως και μόνο η δημιουργία σώματος πανεπιστημιακής αστυνομίας αποτελεί δημοκρατικό όνειδος για τη χώρα μας, όμως αυτό, άσχετα με όσα λέγονται και με τα όποια επιχειρήματα ακούστηκαν, στην πραγματικότητα δεν αφορά την κυβέρνηση. Τα πανεπιστήμια ως κοινωνικός χώρος, με όλες τις διεργασίες που μπορούσαν να στεγάσουν αλλά και με τον ρόλο του πανεπιστημίου στην σύγχρονη Ελλάδα ενοχλούσαν και αυτό ήθελαν να τελειώσει. Σε αυτό στόχευσαν όλα τα κυβερνητικά νομοσχέδια των τελευταίων χρόνων, διακομματικά, και η κυβέρνηση της Ν.Δ. έδειξε ιδιαίτερο ζήλο και προχώρησε πολύ σε αυτόν τον τομέα. Όμως αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινής η διάλυση του πανεπιστημίου, που πολλοί από εμάς γνώρισαν, προχωράει και χωρίς την αστυνομία. Θα μπορούσε μάλιστα κάποιος να ισχυριστεί πως με παγωμένο το ζήτημα της αστυνομίας στο επίπεδο του ανεφάρμοστου νόμου, η μεταρρύθμιση του πανεπιστημίου λίγο πολύ θα προχωρούσε ευκολότερα αν όχι αβίαστα. Γιατί όμως επιμένει σε αυτό η κυβέρνηση;
Ο σημερινός αυταρχισμός δεν είναι απλά και μόνο το έργο μιας κυβέρνησης, αλλά ένας μηχανισμός που έχει στηθεί με λεπτομέρεια και μεθοδικότητα για πάνω από μια δεκαετία και η συνέχεια του οποίου εξασφαλίστηκε από κάθε κυβέρνηση
Ένας λόγος είναι η εφαρμογή έντονων πολιτικών καταστολής με κύριο στόχο τη νεολαία. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι φορές που η καταστολή μιας γενιάς, το να της κοπούν τα φτερά από νωρίς και να μην μπορέσει να εμπλακεί στις κοινωνικές αντιστάσεις είτε μέσω της καταστολής είτε για άλλους λόγους π.χ. οικονομικής επιβίωσης, βάραινε στα πλάνα των εγχώριων και των ξένων ελίτ. Επιπλέον, η πολιτική καταγωγή της κυβέρνησης αλλά και οι δεξαμενές από όπου αντλεί ένα κομμάτι των ψήφων της επιτάσσουν την «παραγωγή» έργου σε ένα-δύο «χτυπητά» ζητήματα που ο χώρος της Δεξιάς θεωρεί σημαντικά εδώ και χρόνια. Ο χώρος του πανεπιστημίου αποτέλεσε ένα προνομιακό τέτοιο πεδίο σε αυτή τη φάση, λόγω της καραντίνας αλλά και της κατάστασης των κινημάτων εντός του.
Πέραν όμως από αυτά δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε πως στα πλαίσια της μεγάλης κρίσης που βιώνουμε και θα ενταθεί την επόμενη περίοδο, τα κράτη –ειδικά του δυτικού κόσμου– προετοιμάζονται και οχυρώνονται ενάντια στις λαϊκές αντιδράσεις που ήδη προβλέπουν. Στη χώρα μας έχει στηθεί σταδιακά από τα μνημόνια και έπειτα ένα αυταρχικό κράτος, με απανωτές συνταγματικές εκτροπές και μεγάλες δόσεις αστυνομικής καταστολής. Αυτό το φαινόμενο πήρε νέες διαστάσεις και όψεις εντός της πανδημίας, με τον αποκλεισμό, την επιτήρηση, τις σκληρές ποινές να αποκτούν καθοριστική σημασία. Με αυτή την έννοια, ο σημερινός αυταρχισμός δεν είναι απλά και μόνο το έργο μιας κυβέρνησης, αλλά ένας μηχανισμός που έχει στηθεί με λεπτομέρεια και μεθοδικότητα για πάνω από μια δεκαετία και η συνέχεια του οποίου εξασφαλίστηκε από κάθε κυβέρνηση. Όσο για τον λαό και τη νεολαία είναι απείρως γονιμότερο να δούμε όσα συμβαίνουν σήμερα στα πανεπιστήμια ως το προοίμιο όσων έπονται, ως μια προειδοποίηση των πολιτικών ελίτ απέναντι σε όποιον εν δυνάμει διαφωνεί με όσα ετοιμάζουν και όχι απλά ως την εμμονή μιας δεξιάς κυβέρνησης.
Ι.Κ.
