Τον προηγούμενο μήνα, κάνοντας μια πρώτη αποτίμηση των καταιγιστικών εξελίξεων στο Αφγανιστάν, επισημαίναμε: «Για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν πλέον να κάνουν ό,τι θέλουν σε αυτόν τον πλανήτη. Δεν μπορούν να στηρίξουν ούτε καν τη στρατιωτική κατοχή μιας φτωχής χώρας, σε αντίθεση με τους κομπασμούς της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας τους ότι μπορούν να διεξάγουν τρεις πολέμους ταυτόχρονα, ότι μετά το απεχθές διάλειμμα του Τραμπ επιστρέφουν δυναμικά στο διεθνές προσκήνιο κ.ο.κ. Το Αφγανιστάν είναι μία ακόμη απόδειξη ότι, με όλα τα πιθανά ζιγκ-ζαγκ, έχουμε πια εισέλθει οριστικά σε μια εποχή αδυνατίσματος, δύσης της Δύσης, και των ΗΠΑ»*.
Η επισήμανση αυτή συμπληρωνόταν από μία ακόμη, εξίσου κομβική: «Η δύση της Δύσης δεν οδηγεί υποχρεωτικά σε έναν καλύτερο πολυπολικό κόσμο… Φτιάχνεται ένα χαοτικό και ασταθές διεθνές περιβάλλον, που δεν δίνει μόνο ευκαιρίες, αλλά χαρακτηρίζεται και από άκρατους οικονομικούς και γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς και κινδύνους, πολλαπλασιάζοντας τις απειλές για αυτή καθαυτή την επιβίωση της ανθρωπότητας». Τέλος, μια τρίτη βασική επισήμανση αφορούσε το πού θα καταλήξουν εκατομμύρια νέοι Αφγανοί πρόσφυγες: «Ποιος μένει για να τους “υποδεχθεί”; Και πάλι οι γειτονικές χώρες, ήδη επιβαρυμένες, συν οι πιο μακρινές αλλά αποδεδειγμένα “πρόθυμες για όλα”. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα και πάλι προορίζεται για τελευταίος φράχτης πριν την… καθαυτό Ευρώπη».
Ελεγχόμενη πληροφόρηση, αποκρύψεις και καλλωπισμοί υπό όρους
Τα όσα μεσολάβησαν έκτοτε καταδεικνύουν ότι αυτές οι πρώτες εκτιμήσεις ενισχύονται από γεγονότα που επιχειρείται να κρυφτούν πίσω από τον θόρυβο επιλεκτικών «ειδήσεων» και «αναλύσεων» – οι οποίες στοχεύουν να μπαλώσουν την ταπείνωση των ΗΠΑ, και ταυτόχρονα να καμουφλάρουν τα κυνικά σχέδια όλων των αντιμαχόμενων πτερύγων. Τέτοια γεγονότα είναι π.χ. οι όλο και περισσότερες πληροφορίες για τον οργασμό συνομιλιών και παζαριών των Ταλιμπάν με όλες τις πλευρές, με αποκορύφωμα την αποκάλυψη ότι οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ συνεργάζονται με τους… μετριοπαθείς Ταλιμπάν για να καταπολεμήσουν τους –για την ώρα– «χειρότερους» τζιχαντιστές. Την ίδια στιγμή, διαρρέουν πληροφορίες για αντίστοιχες επαφές και διαπραγματεύσεις των Ταλιμπάν με το Πεκίνο, τη Μόσχα και άλλες «ενδιαφερόμενες» δυνάμεις.
Έτσι εξηγείται και η τμηματική και υπό διαρκή αίρεση απόπειρα καλλωπισμού των Ταλιμπάν από δυτικές πηγές ως εν δυνάμει «υπευθυνοποιημένων» εταίρων: οι Δυτικοί βαράνε μια στο καρφί και μια στο πέταλο, ανάλογα με το πόσο οι πρώην ορκισμένοι εχθροί τους γέρνουν προς μια πολιτική που δεν αντιμάχεται τα συμφέροντα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Έτσι η ακραίας υποκρισία «αγωνία» για τα ανθρώπινα δικαιώματα (στο τσαλαπάτημα των οποίων συναγωνίζονταν επί μια εικοσαετία οι τζιχαντιστές και οι δυνάμεις κατοχής) διαδέχεται τις διαβεβαιώσεις ότι «οι Ταλιμπάν έχουν αλλάξει», τις προσκλήσεις δια στόματος των ηγετών του Δυτικού στρατοπέδου (Μπάιντεν, Τζόνσον κ.ά.) για συνεργασία, και τούμπαλιν…
Μια «ασήμαντη» χώρα και ένα διεθνές φαινόμενο
Το πρώτο ερώτημα, που κανείς δεν θέτει, είναι: Γιατί μια φαινομενικά ασήμαντη και φτωχή χώρα σαν το Αφγανιστάν έχει καταστεί διαρκής στόχος εισβολών όλων σχεδόν των «Μεγάλων»; Πώς φτάσαμε από τις βρετανικές κατακτητικές εκστρατείες των δύο προηγούμενων αιώνων στα τελευταία 40 χρόνια της διαρκούς αιματοχυσίας και των αλλεπάλληλων εισβολών και κατοχών, πρώτα από την τότε Σοβιετική Ένωση κι έπειτα από τον συνασπισμό της Δύσης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ; Η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί όχι μόνο στο πλούσιο υπέδαφος του Αφγανιστάν, αλλά κυρίως στη στρατηγική θέση του. Όλοι οι κατά καιρούς ισχυροί του πλανήτη επεδίωκαν και επιδιώκουν τον έλεγχό του, αφού είναι χώρα-γεωπολιτικό πολυεργαλείο: μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην περικύκλωση της Ρωσίας, μπορεί να λειτουργήσει ως σφήνα μεταξύ Κίνας και Πακιστάν, μπορεί να ανοίξει (ή να κλείσει) δρόμους από την Ανατολή προς τη Δύση, κ.ο.κ.
Ένα δεύτερο ζήτημα αφορά τους ίδιους τους Ταλιμπάν, ως ιδιαίτερο τμήμα του ισλαμικού (κυρίως σουνιτικού) φονταμενταλισμού: πώς πείθουν, κερδίζουν και οργανώνουν μάζες; Οι εκτιμήσεις ότι δεν έχουν την υποστήριξη της πλειοψηφίας των Αφγανών είναι βάσιμες. Ταυτόχρονα όμως συγκροτούν μια καλά οργανωμένη και πειθαρχημένη δύναμη, με σημαντική επιρροή σε μεγάλα τμήματα του αφγανικού πληθυσμού. Η άσκηση τρόμου και η πολύμορφη υποστήριξη από ξένα κέντρα (όχι μόνο ισλαμικής προέλευσης) δεν αρκούν για να εξηγήσουν αυτό το φαινόμενο. Το οποίο, αν ειδωθεί σε όλη την έκτασή του, αποκαλύπτει ότι πλέον ο ισλαμικός φονταμενταλισμός έχει προβιβαστεί σε κατάσταση η οποία μετέχει ενεργητικά των διεθνών εξελίξεων, και εν τέλει αποτελεί κομμάτι του υπό ανάδυση πολυπολικού κόσμου – ακόμη κι αν δεν συγκροτεί κρατική οντότητα. Εν ολίγοις, το Αφγανιστάν και η δίχως τέλος τραγωδία που ζει ο λαός του προσκαλεί σε βαθύτερες σκέψεις και προβληματισμούς – που αναγκαστικά, λόγω πεπερασμένου χώρου, θα ξεδιπλωθούν και σε μελλοντικά άρθρα.
* «Εκτιμήσεις και συμπεράσματα μετά την κατάρρευση των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν» (ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Δρόμου, 22/8/2021).
Ο δεύτερος γύρος του αιματηρού αμερικανικού παιχνιδιού στο Αφγανιστάν*
Η ντροπιαστική ήττα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ είναι οπωσδήποτε μια επιτυχία για τον λαό του Αφγανιστάν και τους φιλειρηνικούς λαούς του κόσμου, υπό την έννοια ότι υπέσκαψε το διεθνές κύρος, την αλαζονεία και τη στρατιωτική και οικονομική ισχύ της Αμερικής. Δεν υπάρχει όμως καμιά εγγύηση ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα τερματίσει τις μηχανορραφίες της και τις πολύμορφες επεμβάσεις της στο Αφγανιστάν και την ευρύτερη περιοχή…
Η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν από την αρχή έδειξαν την ενόχλησή τους για τη στρατιωτική κατοχή του Αφγανιστάν από τις ΗΠΑ. Διότι, μαζί με οικονομικούς στόχους, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αποσκοπούσαν μέσω της κατοχής του Αφγανιστάν στην αποσταθεροποίηση αυτών των χωρών. Γι’ αυτό οι χώρες αυτές άρχισαν, κρυφά ή φανερά, να ενισχύουν τους Ταλιμπάν… Η αντιπαλότητα και εχθρότητα μεταξύ της Αμερικής από τη μια και της Κίνας, Ρωσίας και Ιράν από την άλλη, θα μπει σε νέα φάση μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν. Δεν θα υπάρξει τερματισμός της έντασης ούτε στο Αφγανιστάν, ούτε στις χώρες της Κεντρικής Ασίας και του Κόλπου…
Σήμερα το Αφγανιστάν είναι σε χειρότερη κατάσταση από ό,τι το 2001. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δεν υλοποίησαν σχέδια υποδομών. Αντίθετα, προώθησαν μια κουλτούρα διαφθοράς, και στα χρόνια της κατοχής τους εκτινάχθηκαν η καλλιέργεια και το εμπόριο του οποίου, καθώς και η ανεργία και η φτώχεια. Άρα συσσωρεύονται κάθε είδους δυσκολίες για την υπό σχηματισμό κυβέρνηση των Ταλιμπάν, οι οποίοι σύντομα θα συναντήσουν τις διαμαρτυρίες και την αντίσταση του αφγανικού λαού, και θα απομονωθούν διεθνώς…
Η συνάντηση του επικεφαλής της CIA με αξιωματούχους των Ταλιμπάν στην Καμπούλ, και η άφιξη από το Πακιστάν στην Κανταχάρ του Αμίν αλ-Χακ, σημαίνοντος στελέχους της Αλ-Κάιντα, μπορεί να ερμηνευθεί ως έναρξη της δεύτερης φάσης του αιματοβαμμένου σχεδίου του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στο Αφγανιστάν και την ευρύτερη περιοχή.
* Αποσπάσματα από ανακοινώσεις της Ριζοσπαστικής Αριστεράς Αφγανιστάν. Η ΡΑΑ προήλθε από τους κόλπους της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση του Αφγανιστάν (ίδρ. 1973), που ανήκε στο μαοϊκό ρεύμα και συγκρούστηκε τόσο με τη σοβιετική κατοχή όσο και με τους ισλαμιστές. Το πλήρες κείμενο θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Δρόμου.
