Του Λάζαρου Απέκη.
Μετά την εργασία, οι κανίβαλοι του «εκσυγχρονισμού» θέλουν να κάνουν «ανταγωνιστική» και την ανώτατη εκπαίδευση. Η κυβέρνηση, ενεργώντας σαν κοινοβουλευτική χούντα επεκτείνει και στην Ανώτατη Εκπαίδευση τον κοινωνικό πόλεμο που διεξάγει κατά των εργαζομένων, των νέων, του λαού, για λογαριασμό της εγχώριας και παγκόσμιας ληστρικής καπιταλιστικής τάξης.
Η κυβέρνηση του Μνημονίου και της τρόικας που καταψήφιζε σαν «άτολμα» τα μέτρα της Ν.Δ., σχεδίασε με «τόλμη» να μεταλλάξει το χαρακτήρα και τον κοινωνικό ρόλο της δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης, «επεμβαίνοντας στο DNA της», όπως δηλώνει η υπουργός.
Κάποια σημεία από το σχέδιο για τη μετάλλαξη του δημόσιου πανεπιστημίου:
• Διαλύει τις μαζικές πανεπιστημιακές σπουδές και επιβάλλει ένα άκρως ταξικό και «ανταγωνιστικό» σύστημα πολλών ταχυτήτων (μονοετή, διετή, τριετή ή τετραετή «προγράμματα») που θα προσφέρει, αντί των πανεπιστημιακών σπουδών, κατάρτιση αμφίβολης αξίας, σύμφωνα με τις «ανάγκες της αγοράς», όπως τις ορίζουν τα επιτελεία του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού (ΟΟΣΑ, ΔΝΤ, Ε.Ε.). Επιβάλλει, έτσι, στους μελλοντικούς εργαζόμενους υποβαθμισμένα εφόδια ληξιπρόθεσμα και εξατομικευμένα, με την ανάγκη για «διά βίου εκπαίδευση» και με ορίζοντα την ανεργία!
• Με το «κουπόνι» και τα φοιτητικά δάνεια προετοιμάζει την επιβολή διδάκτρων, αφού όλες οι παροχές θα εξαρτώνται από τη διαχείριση του μάνατζερ και τις «επιδόσεις» της Σχολής και του Ιδρύματος.
• Αφαιρεί την Αυτοδιοίκηση από τα συλλογικά όργανα κι επιβάλλει Συμβούλιο Διοίκησης με επικεφαλής εξωτερικό μάνατζερ και με συμμετοχή παραγόντων της αγοράς, που θα ορίζει όλες τις λειτουργίες του πανεπιστημίου: τη στρατηγική, την οικονομική διαχείριση, την εκπαιδευτική και ερευνητική πολιτική του Ιδρύματος, τη δημοκρατική λειτουργία και το άσυλο, την εκλογή πρύτανη, τις αμοιβές των διδασκόντων και του άλλου προσωπικού κ.ά. Δηλαδή, μετατρέπει το πανεπιστήμιο σε ένα αυταρχικό εκπαιδευτήριο-επιχείρηση που θα λειτουργεί χωρίς ελευθερία στη διδασκαλία, την έρευνα και στη διακίνηση των ιδεών.
• Διαλύει τις πανεπιστημιακές σπουδές: ανατρέπει τη βασική δομή του πανεπιστημίου, καταργώντας το Τμήμα με το πρόγραμμα σπουδών σε συγκεκριμένη επιστήμη και επιβάλλοντας τη Σχολή με προγράμματα σπουδών «ευέλικτα» σύμφωνα με τις εκάστοτε ανάγκες της αγοράς. Επιβάλλει καθεστώς επιτροπείας με την «πιστοποίηση» προγραμμάτων σπουδών, Σχολών, Ιδρυμάτων από ξένες εταιρίες «αξιολόγησης», με καταστροφικές συνέπειες για τις κοινωνικές επιστήμες και τις ανθρωπιστικές σπουδές, αλλά και όλες τις βασικές επιστήμες συνολικά!
• Συνθλίβει τους διδάσκοντες επιβάλλοντας συνθήκες γενικευμένης ανασφάλειας, υποβαθμίζοντας το ρόλο και το μισθό τους: Καταργεί τη βαθμίδα του λέκτορα, τη μονιμότητα για τον επίκουρο καθηγητή και θέτει υπό περιοδική κρίση τους μόνιμους αναπληρωτή και καθηγητή. Καταργεί τις ενιαίες αμοιβές των διδασκόντων και τις εξατομικεύει με ένα «ελάχιστο» επιβίωσης και με τη δυνατότητα αξιοπρεπούς αμοιβής να εξαρτάται από τις «επιδόσεις» τους και τη διαπραγμάτευση με τον μάνατζερ.
• Συρρικνώνει την Ανώτατη Εκπαίδευση με την κατάργηση και συγχώνευση Ιδρυμάτων και Σχολών με κριτήριο τις «επιδόσεις» της αξιολόγησης-κατάταξης, με συνέπεια τον περιορισμό του αριθμού των φοιτητών, τις απολύσεις προσωπικού και την απαξίωση. Με «θύματα» ιδιαίτερα για τα Ιδρύματα της περιφέρειας.
Απέναντι σε όλα αυτά, η Σύνοδος των πρυτάνεων αντιδρά μεν αλλά βρίσκει «κάποια θετικά στοιχεία» και η ΠΟΣΔΕΠ, που ασκεί προκλητικά κυβερνητικό συνδικαλισμό και επιβραβεύεται πλουσιοπάροχα γι’ αυτό (βλ. πρόγραμμα για την ίδρυση «κέντρου μελετών-δεξαμενή σκέψης» με 5 εκατ. ευρώ), κάνει έκκληση για «νηφαλιότητα και σύνεση».
Ακόμη και αυτοί που με τη στάση τους έστρωσαν το δρόμο για να πετύχει η «επιχείρηση κατάληψης» της ΠΟΣΔΕΠ από τη σημερινή ηγεσία (ΠΑΣΟΚ, Δημοκρατική Αριστερά), για να ανακοπεί το δυναμικό πανεπιστημιακό κίνημα, με κηρύγματα κατά των κινητοποιήσεων και για «ανοιχτό πανεπιστήμιο», τώρα τρομάζουν από την αγριότητα της επίθεσης και αμήχανοι περιμένουν κάποιους να αντιδράσουν. Άραγε ποιοι; μήπως οι αποκαλούμενοι «εξτρεμιστές» πανεπιστημιακοί και φοιτητές;
Το πανεπιστημιακό κίνημα με τους αγώνες του κατάφερε να αποτρέψει την αναθεώρηση του άρθρου 16 και, παρά τον ακήρυχτο «εσωτερικό πόλεμο» που αντιμετώπισε από τους «σώφρονες» των «θετικών προτάσεων», να ορθώσει αναχώματα που εμπόδισαν τη γενικευμένη εφαρμογή των μέτρων που ψήφισε η Ν.Δ. Αν επιτρέψουμε στην κυβέρνηση της τρόικας και στους υποστηρικτές της να επιβάλουν τα σχέδιά τους, το πανεπιστήμιο δεν θα είναι πλέον ούτε δωρεάν, ούτε δημόσιο, ούτε πανεπιστήμιο. Θα είναι το «πανεπιστήμιο» του Μνημονίου και του ΟΟΣΑ. Κανένα διάλογο μ’ αυτούς που κατεδαφίζουν ό,τι άφησαν οι προηγούμενοι από το δημόσιο πανεπιστήμιο. Αν δεν αντιδράσουμε συλλογικά και αποφασιστικά τώρα, πανεπιστημιακοί που σέβονται το ρόλο τους, φοιτητές που αρνούνται να τους στερούν θεμελιώδη δικαιώματα και εργαζόμενοι μαζί με τους άλλους εκπαιδευτικούς, το δημόσιο πανεπιστήμιο θα μείνει μια ανάμνηση από το παρελθόν μαζί με την ανάμνηση από τις άλλες κοινωνικές κατακτήσεις, όπως το οκτάωρο, οι συλλογικές συμβάσεις, η ασφάλιση, η σύνταξη, η περίθαλψη, τα δημοκρατικά δικαιώματα της ελεύθερης έκφρασης και συλλογικής διεκδίκησης!
* Ο Λάζαρος Απέκης είναι καθηγητής στο ΕΜΠ.
