Ο Τζον Πόλσον κέρδισε 15 δισεκατομμύρια δολάρια επενδύοντας στην κατάρρευση της φούσκας των στεγαστικών δανείων, στις ΗΠΑ, και αμέσως σκέφτηκε να μεταφέρει την έδρα του στο Πουέρτο Ρίκο όπου με βάση ένα νόμο που ψηφίστηκε πρόσφατα υπάγεται αμέσως σε καθεστώς φορολογικής ασυλίας.
Ο Πόλσον ποντάρισε στην καταστροφή και την ώρα που κόσμος και κοσμάκης έκλαιγε, αυτός ήταν στα χάι του! Όσο περισσότεροι άνθρωποι σταματούσαν να πληρώνουν τις δόσεις των στεγαστικών τους δανείων και έχαναν τα σπίτια τους, τόσο περισσότερο κέρδιζε ο Πόλσον. Αντιθέτως, εάν η αγορά των στεγαστικών δανείων παρέμενε ομαλή, ο Πόλσον θα έχανε την επένδυσή του. Αυτή είναι η ισχυρότερη μορφή του καπιταλισμού. Χτύπα και φύγε! Τώρα, οι αμερικάνικες τράπεζες στην κατοχή των οποίων έχουν περάσει πάνω από 6 εκατομμύρια σπίτια που έχουν κατασχεθεί, κατεδαφίζουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα προκειμένου να συγκρατηθεί η πτώση των τιμών ακινήτων που προκαλείται από την ύπαρξη στην αγορά τεράστιου αριθμού απούλητων σπιτιών. Για τον ίδιο λόγο, εκατοντάδες χιλιάδες άλλα σπίτια που είναι κατεσχημένα δεν προσφέρονται καν για πώληση, αλλά παραμένουν κλειστά, για να μην φαίνεται ο πραγματικός αριθμός των σπιτιών που είναι άδεια και απούλητα.
Το χρηματιστικό κεφάλαιο κυνηγάει ευκαιρίες, αλλά και δημιουργεί ευκαιρίες, χωρίς τις δεσμεύσεις και τους περιορισμούς που έχει το κράτος σαν επενδυτής και αναδιανεμητής του παραγόμενου πλούτου.
Στη Δύση, στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού, ο καπιταλισμός είναι εξαιρετικά επιθετικός. Η συγκέντρωση του πλούτου σε λίγους, άτομα και εταιρίες, συνεπάγεται και ανάλογη συγκέντρωση ισχύος. Ισχύος που διαφοροποιεί ριζικά τους θεσμούς, τις δομές και τους τρόπους άσκησης της εξουσίας. Ισχύος που κατευθύνει τις οικονομικές δραστηριότητες προς όφελος αποκλειστικά των ολιγαρχών. Ισχύος που αλλάζει όχι μόνο το χαρακτήρα του κοινωνικού κράτους που γνωρίσαμε, αλλά και τις σχέσεις μεταξύ κρατών και εταιριών, μεταξύ ανταγωνιστών και συμμάχων. Ένας καπιταλισμός που καλπάζει σαν ανεξέλεγκτος καρκίνος, κατατρώγοντας τους πάντες και τα πάντα, ξένους και οικείους.
Η Rana Foroohar, (περιοδικό Time, 25 Μαρτίου 2013), εύστοχη και διεισδυτική στον άγριο κόσμο της οικονομίας, επισημαίνει την αιχμηρή μορφή αυτού του επιθετικού καρκίνου, αναφερόμενη στις «επενδυτικές εταιρίες» που επιδιώκουν μόνο το άμεσο και γρήγορο κέρδος αδιαφορώντας για τις αρνητικές επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται. Το παράδειγμα της Apple, της εταιρίας με τη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αξία στον κόσμο, είναι πολύ χαρακτηριστικό. Ο επενδυτικός τιτάνας, όπως τον αποκαλεί η Foroohar, David Einhorn, έσυρε την Apple στα δικαστήρια προκειμένου να την εξαναγκάσει να μετοχοποιήσει τα μεγάλα της κέρδη. Ο επενδυτικός γίγαντας έχει βάλει στο μάτι τα αποθεματικά της εταιρίας, που ανέρχονται σε 137 δισεκατομμύρια δολάρια, αδιαφορώντας εάν αυτά προορίζονται για ενίσχυση της έρευνας, για επέκταση στο εξωτερικό ή για οποιοδήποτε άλλο αναπτυξιακό σκοπό της εταιρίας. Στην Αμερική, τα αποθεματικά των μεγάλων εταιριών υπολογίζονται σε δύο τρισεκατομμύρια δολάρια. Οι επενδυτικές εταιρίες έχοντας τη δυνατότητα να διαχειρίζονται τεράστια κεφάλαια σε πλανητική κλίμακα, εντοπίζουν πού υπάρχει διαθέσιμος πλούτος, σε οποιαδήποτε εταιρία, άτομο ή κράτος, εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες και τις ανάγκες του κατόχου, και επιτίθενται πιέζοντας, δωροδοκώντας και εκβιάζοντας τους εξωνημένους πολιτικούς κάθε χώρας που παρέχουν τις απαραίτητες «διευκολύνσεις» για την προσχεδιασμένη αρπαγή.
Μας βάλανε σημάδι
Η Ελλάδα έχει μπει στο στόχο των επιθετικών «επενδυτών» από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν διαπίστωσαν ότι η κοινωνία είχε αποταμιευμένο υπολογίσιμο πλούτο στις τράπεζες και τα σεντούκια. Έτσι, στήθηκε το Μέγα κόλπο του Χρηματιστηρίου, μέσω του οποίου υφαρπάχθηκε, με την απόλυτη συμμετοχή της πολιτικής, οικονομικής και δημοσιογραφικής νομενκλατούρας του τόπου, ό,τι είχε συσσωρεύσει η ελληνική κοινωνία στο σύνολό της κατά τη διάρκεια –τουλάχιστον– των δύο-τριών τελευταίων δεκαετιών.
Μετά το προσχεδιασμένο κραχ, αφού τα λεφτά είχανε κάνει φτερά, και πριν προλάβει η κοινωνία να ανακάμψει από τη χασούρα, ακολούθησε το Μέγα κόλπο της αντικατάστασης της δραχμής από το ευρώ, με αλλοιωμένα στοιχεία από την κυβέρνηση Σημίτη και την βαλτή ηγεσία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Η μετατροπή πραγματοποιήθηκε υπό καθεστώς πλήρους ασυδοσίας. Αυτομάτως, ένα μπουκαλάκι νερό που κόστιζε 50 δραχμές χρεώθηκε 50 λεπτά, που ισοδυναμούσαν με 170 δραχμές. Όλες οι τιμές αυξήθηκαν ιλιγγιωδώς μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, με εξαίρεση τους μισθούς και τις συντάξεις που αναπροσαρμόστηκαν με ακρίβεια λεπτών, ένα προς ένα.
Ανήμπορη η κοινωνία να αντιδράσει μέσα σε ένα κλίμα ενορχηστρωμένης θριαμβολογίας, υπέστη δεύτερη πειρατία στα εισοδήματά της, μετά την πρώτη στις αποταμιεύσεις της. Με κουτσουρεμένες αποταμιεύσεις και αυξημένα έξοδα διαβίωσης που συνεπάγονταν αποδυνάμωση των οικονομικών των νοικοκυριών, εξαπολύθηκε μεγάλη επίμονη καμπάνια για εύκολο δανεισμό, για οτιδήποτε, από σπίτι και αυτοκίνητο μέχρι διακοπές και ψώνια. Οι τράπεζες, με τις ευλογίες των πολιτικών και των δημοσιογράφων, προσφέρονταν να καλύψουν την έλλειψη ρευστότητας των νοικοκυριών με εύκολα δάνεια. Ο πολίτης που είχε χάσει τις αποταμιεύσεις του στο Χρηματιστήριο και έβρισκε τα καταναλωτικά προϊόντα σε όλο και υψηλότερες τιμές λόγω του ευρώ, ήταν έτοιμος να τσιμπήσει το τυράκι στη νέα παγίδα των δανείων και να γίνει όμηρος του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Μ’ αυτό το μοτίβο, που συμπεριλαμβάνει τη σπατάλη και τις μίζες των Ολυμπιακών Αγώνων, της Siemens και των υποβρυχίων που έγερναν, τις υπερτιμολογήσεις των αυτοκινητοδρόμων που δεν τελείωναν και την εκποίηση των οργανισμών κοινής ωφέλειας, εξελίχθηκε η ληστρική δεκαετία 2000-2009, που κατέληξε αναπόφευκτα σε μια άνευ προηγουμένου «τελική» επίθεση για να σκουπίσουν οι τοκογλύφοι όχι μόνο ό,τι απέμεινε στην περιουσία και τα εισοδήματα της κοινωνίας, αλλά και να αποσπάσουν φτηνά ή τζάμπα όλα τα φιλέτα του δημόσιου και εθνικού πλούτου, από τις κρατικές τράπεζες ώς τις ακτές και τα νησιά της Ελλάδας. Οι αρπαχτικοί επενδυτές και οι τοκογλύφοι τραπεζίτες, χέρι-χέρι, χωρίς οίκτο, ολοκληρώνουν τη λεηλασία των Ελλήνων και της Ελλάδας, με συνεργούς τους άθλιους ντόπιους πολιτικούς υπαλλήλους τους, με αντάλλαγμα την παραμονή τους στην εξουσία (ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ.) ή λίγα διευθυντικά πόστα β΄ κατηγορίας στους ακολουθητές της Δημοκρατικής Αριστεράς.
Κύπρος, όπως Λετονία και Βουλγαρία
Η μέθοδος της πειρατίας εξειδικεύεται κατά χώρα. Στην Ελλάδα, το πρόσχημα για την επιβολή των μνημονίων ήταν ο υψηλός δανεισμός της χώρας, που είχε φτάσει, το 2009, στο 120% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Αντιθέτως, στη Βουλγαρία, με μόνο 16% εξωτερικό χρέος, το πρόσχημα ήταν ο μεγάλος κρατικός τομέας που έπρεπε να μειωθεί για να μπορεί η χώρα να συνεχίσει να δανείζεται και να προσελκύει επενδύσεις. Και στην Κύπρο, το πρόσχημα ήταν η υπερδιόγκωση των τραπεζών που σε άλλες χώρες, επίσης μικρές σε μέγεθος, όπως η Λετονία, η Μάλτα και το Λουξεμβούργο, θεωρούνται ευλογία (και στην Κύπρο μέχρι πριν από λίγες μέρες).
Το αποτέλεσμα είναι ότι μέσα τρία χρόνια διέλυσαν όλη την οικονομική βάση της Ελλάδας, ιδιωτικοποίησαν όλο τον παραγωγικό τομέα της Βουλγαρίας, βιομηχανικό και αγροτικό, και, τώρα, ουσιαστικά εξαλείφουν την οικονομία της Κύπρου, μετατρέποντάς την, μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, σε άδειο κουφάρι που μπορεί να ζει μόνο με δανεικά και υπό όρους. Ουσιαστικά, η Κύπρος γίνεται χώρα-παρίας και όλος ο πλούτος της, χρηματιστικός και ορυκτός, τίθεται υπό την απόλυτη και αδιαπραγμάτευτη κηδεμονία των ξένων.
Η Βουλγαρία πληρώνει την υπαγωγή της στο μηχανισμό σωτηρίας με δραματική μείωση του πληθυσμού της και πάνω από ένα εκατομμύριο μετανάστες (περίπου το 25% του πληθυσμού της), με αμοιβές του ενός ευρώ ανά ώρα εργασίας, με μαζική φτώχεια, βαριάς μορφής εγκληματικότητα και 6 θανατηφόρες αυτοπυρπολήσεις απελπισμένων πολιτών το τελευταίο διάστημα. Για να ξεπουληθεί ο τομέας της ενέργειας, υποχρέωσαν τη Βουλγαρία να κλείσει τον πυρηνικό σταθμό στο Κοζλοντούι, με την απαραίτητη συνδρομή των διεθνών ΜΜΕ που χαρακτήριζαν επικίνδυνο το σταθμό λόγω ηλικίας την ώρα που δεκάδες αντίστοιχης ηλικίας πυρηνικοί σταθμοί είναι σε λειτουργία σε όλη την Ευρώπη. Έτσι, τρεις ξένες εταιρίες μοιράστηκαν την πολύ μεγάλη πίτα της ενέργειας και οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος πήραν την ανηφόρα. Το ίδιο έγινε με τις αερομεταφορές, αλλά και με τα τρόφιμα σε μια χώρα που όχι μόνο προμήθευε με επάρκεια τους κατοίκους της με αγροτικά προϊόντα, αλλά έκανε και μεγάλες εξαγωγές στις άλλες χώρες του ανατολικού μπλοκ. Σήμερα, 23 χρόνια από τη διάλυση της κεντρικά σχεδιασμένης οικονομίας και με αυστηρή εφαρμογή των αναπτυξιακών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η καπιταλιστική Βουλγαρία είναι η φτωχότερη χώρα της Ευρώπης.
Στη Λετονία, με ακόμα εξίσου μεγάλη μείωση του πληθυσμού της λόγω φτώχειας, ανεργίας και μετανάστευσης, εκποιήθηκε όλος ο δημόσιος πλούτος και τα δάση της χώρας γίνονται φορμάικες από τις δυτικές εταιρίες σε ρυθμούς που είναι αδύνατο να αναπαραχθούν, ενώ οι τράπεζες (παρόμοιες με τις κυπριακές) εξυπηρετούν τους απανταχού ολιγάρχες, Βρετανούς, Γάλλους ή Ρώσους, που αναζητούν αφορολόγητο καταφύγιο για τα κεφάλαιά τους. Όμως, η Λετονία δεν θα κουρευτεί όπως η Κύπρος γιατί αποτελεί δυτικό ανάχωμα στα σύνορα με τη Ρωσία. Όπως δεν κουρεύτηκε η Ιρλανδία με τις προβληματικές της τράπεζες. Ούτε η Ισπανία, με μεγαλύτερο πρόβλημα στο τραπεζικό σύστημα από το κυπριακό, δεν υποβάλλεται στο κούρεμα που υποβλήθηκε η Κύπρος, μάλλον λόγω μεγέθους, εγγύτητας στο μητροπολιτικό κέντρο και πιθανολογούμενων αντιδράσεων στο εσωτερικό της χώρας.
Στην Ελλάδα κουρεύτηκαν αγρίως όλοι οι νευραλγικοί τομείς της οικονομίας: δημόσιος πλούτος, ασφαλιστικά ταμεία, βιομηχανία, αγροτική οικονομία, εμπόριο, οικοδομή… Η χώρα βιαίως υποβιβάστηκε στην κατηγορία των τριών φτωχότερων της Ευρώπης, μαζί με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Όλα τα επιχειρήματα για πτωχεύσεις, μνημόνια και κουρέματα, είναι σαθρά. Δεκάδες χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία και η Ελβετία, έχουν πιο αδιαφανή τραπεζικό τομέα από την Κύπρο, σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς, αλλά δεν βάλλονται ούτε κουρεύονται. Επίσης, όλες οι πλούσιες χώρες έχουν μεγαλύτερο δημόσιο τομέα από την Ελλάδα, με πρώτες τις Σκανδιναβικές. Και ορισμένες χώρες έχουν τεράστιο δημόσιο χρέος, της Αμερικής και της Ιαπωνίας (περίπου 220% του ΑΕΠ) συμπεριλαμβανομένων.
Με όλα αυτά γίνεται φανερό ότι δεν είναι θέμα αριθμών, αλλά ισχύος. Οι μητροπόλεις δεν θέτουν τις δικές τους πολιτικές και τα εσωτερικά τους προβλήματα υπό την κρίση των άλλων. Αντιθέτως, εκμεταλλεύονται μονομερώς και ολοκληρωτικώς τα προβλήματα των άλλων, στη δημιουργία των οποίων συνετέλεσαν με τις πολιτικές που οι ίδιες επιβάλλουν και εφαρμόζουν, πάντοτε κατά τα δικά τους στενά συμφέροντα.
Το παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο που περιφέρεται αναζητώντας αδύνατους κρίκους της αλυσίδας για να εφορμήσει και να αρπάξει τον πλούτο του θύματος, δρα σε συντονισμό και με την υποστήριξη των πολιτικών δυνάμεων που εκπροσωπούν το κεφάλαιο και διοικούν τις μητροπόλεις, ακόμα κι αν μερικές φορές αυτονομείται εντελώς και επιτίθεται ανεξέλεγκτα. Ο αμερικάνικου τύπου καπιταλισμός είναι εντελώς διεφθαρμένος και όπως επισημαίνει η Rana Foroohar «είναι πάρα πολύ εστιασμένος στο κοντοπρόθεσμο κέρδος», αδιαφορώντας για τις μακρόχρονες επιπτώσεις στην κοινωνία και την οικονομία.
Στόχος των ληστών-επενδυτών είναι οι αποταμιεύσεις και οι καταθέσεις, τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, οι περιουσίες των πανεπιστημίων και άλλων δημόσιων ιδρυμάτων, οι μεγάλες υγιείς επιχειρήσεις του δημοσίου, ο τομέας της ενέργειας, οι επικοινωνίες, ο ορυκτός πλούτος, τα τρόφιμα, η γη…
Την ώρα που το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου διαλύεται με μία κίνηση από τους Γερμανούς, οι Γερμανοί βλέπουν τις καταθέσεις των ξένων στις τράπεζές τους να αυξάνονται ιλιγγιωδώς. Μπορεί να δίνουν μόνο 1,5% επιτόκιο, πολύ χαμηλότερρο από το 4,5% της Κύπρου, αλλά δείχνουν ότι οι δικές τους τράπεζες είναι ασφαλείς, ενώ όλων των άλλων και ιδίως του Νότου, εύκολο να σβηστούν από το χάρτη.
Και παντού, για να έχει ανέξοδη επιτυχία η πειρατία, χρησιμοποιούνται εντόπιοι που ανοίγουν τις κερκόπορτες και παραδίδουν τις χώρες και τους λαούς στους πειρατές. Χωρίς αυτούς τους «πρόθυμους», τους Σαμαράδες και τους Βενιζέλους, αυτά τα σχέδια εξουθένωσης των κοινωνιών και υποταγής των λαών δεν θα μπορούσαν να εφαρμοστούν. Έτσι είναι απολύτως κατανοητό πώς τοποθετούνται επικεφαλής των υπό λήστευση κρατών πρώην υπάλληλοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Παπακωνσταντίνου και Παπαδήμος στην Ελλάδα, Μόντι στην Ιταλία, Ντιανκόφ στη Βουλγαρία κ.λπ. Η προδοσία είναι συστατικό στοιχείο της καθυπόταξης και της καταλήστευσης.
Για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τον σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα περί ισοτιμίας όλων των εταίρων είναι για τους ιθαγενείς που δελεάζονται με χάντρες και καθρεφτάκια, η μεταχείριση που επιφυλάσσουν στην Ελλάδα και την Κύπρο θεωρείται «φιλική». Εάν δεν ήσασταν μέλη της Ε.Ε., όπως έγραψε ένας Βρετανός στο τουίτερ, θα σας παίρναμε ό,τι έχετε και δεν έχετε ρίχνοντάς σας ένα σκασμό βόμβες και πυραύλους, όπως κάναμε στη Λιβύη, οπότε να είστε ευχαριστημένοι από την προνομιακή μεταχείριση που προβλέπεται για τους αδύναμους και φιλάσθενους εταίρους! Μαύρο χιούμορ ή διαβολικός ρεαλισμός, άραγε;
Μυρίζει αίμα
Στην Ευρώπη, οι ισχυροί εφαρμόζουν ίδιες -μ’ αυτές των αμερικάνικων επενδυτικών εταιριών- πολιτικές σε βάρος των πιο αδύναμων κρίκων της «ένωσης», επιδιδόμενες χωρίς αναστολές σε καθαρό κανιβαλισμό των «ομοδόξων» τους. Αντιθέτως, για τον εαυτό τους, οι ισχυροί κρατούν θωρακισμένες τις δικές τους οικονομίες απέναντι σε «ανορθόδοξες» επιθέσεις τρίτων. Οι Γερμανοί ούτε την ομοσπονδιακή τους τράπεζα, την Bundesbank, ξεπούλησαν, ούτε τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία τους ιδιωτικοποίησαν. Κανένα ξένο fund δεν μπορεί να απαλλοτριώσει ανεξέλεγκτα οποιοδήποτε νευραλγικό τομέα της γερμανικής οικονομίας. Και οι μεγάλες γερμανικές εταιρίες διατηρούν μεγάλα αποθεματικά κεφάλαια ώστε να αυτοχρηματοδοτούνται και να έχουν μικρότερη εξάρτηση από τις τράπεζες. Το ίδιο συμβαίνει στη Γαλλία και πολύ περισσότερο στη Σουηδία και σε άλλες χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Σουρωτήρι γίνονται, και, μάλιστα, με το ζόρι, μόνο οι περιφερειακές χώρες και, ιδίως, οι χώρες με πολιτικές κάστες που ρέπουν στην εξαγορά, την υποτέλεια και τον εξανδραποδισμό.
Στην Κύπρο, κανένας πολιτικός δεν προειδοποίησε κανέναν για τους καταστροφικούς κινδύνους που είχε η εφαρμοζόμενη πολιτική. Αφήσανε τους Κύπριους χαλαρούς, ναρκωμένους από την ευμετάβλητη ευημερία τους και από τον περιρρέοντα πλούτο. Οι Δεξιοί, ευθυγραμμισμένοι με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που η επιτυχία τους μετριέται με τα κεφάλαια που συσσωρεύουν οι τράπεζες και το ποσοστό αύξησης του κατά κεφαλήν εισοδήματος, και τα δύο παραπλανητικά, ζητούσαν ακόμα περισσότερη «ελευθερία» της αγοράς. Οι Αριστεροί του ΑΚΕΛ, ενσωματωμένοι στο σύστημα, για να μην κατηγορηθούν για κινδυνολογία και χάσουν εκλογικό μερίδιο, υποτίμησαν σε βαθμό κακουργήματος την παγίδα που στηνόταν σε βάρος του νησιού.
Είναι προδοτική η πολιτική των Δεξιών, αλλά και θλιβερή η πολιτική του ΑΚΕΛ. Δεν έπιασε τι συμβαίνει, δεν προειδοποίησε το λαό για τους επικείμενους κινδύνους, δεν αντιστάθηκε σε κανένα επίπεδο. Τα δάκρυα του Χριστόφια είναι ανάλατα. Πρόεδρος της Κύπρου ήταν, δεν ήταν κλητήρας στο προεδρικό μέγαρο. Το ξέρουμε ότι και οι άντρες κλαίνε, αλλά όταν μυξοκλαίνε και δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους είναι για κλάματα!
Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα κυριάρχησαν στο νησί και θόλωσαν το νου. Δεξιοί κι Αριστεροί έριξαν την Κύπρο στα βράχια. Και τώρα, ξέρουμε πάλι ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό. Και δεν εννοώ τους ολιγάρχες μεγαλοκαταθέτες που θα βρούνε τον τρόπο να πάρουνε το αίμα τους και τα λεφτά τους πίσω. Εννοώ τους εργαζόμενους πολίτες, Έλληνες και Τούρκους, που παραδόθηκαν αξομολόγητοι στα σκυλόψαρα.
Στέλιος Ελληνιάδης
