Η απάτη μιας λέξης-λάστιχο
του Κώστα Ζαχάρου*
Τριάντα τα εκατό πενήντα τα εκατό
μα ποιoς θα πάρει τη μισή μου ξενητειά
ποιoς θα δεχτεί να πάρει
τριάντα τα εκατό απ’ τη μισή μου ξενητειά.
Άρης Αλεξάνδρου,
Ανεπίδοτα Γράμματα
Ακόμη ένας δύσκολος χειμώνας μας περιμένει.
Η χώρα παραιτημένη στη βουλιμία των δανειστών δείχνει ανίκανη να σταθεί στα πόδια της, να επεξεργαστεί ένα στοιχειώδες σχέδιο επιβίωσης του λαού, να αντιμετωπίσει τις γεωπολιτικές προκλήσεις που κατακλύζουν την περιοχή.
Ένας ορυμαγδός μέτρων απομυζά ξανά και ξανά από τα ίδια υποζύγια: τους συνταξιούχους, τους μισθωτούς, τους αγρότες, τα μικρομεσαία στρώματα. Κι όλα αυτά με περιτύλιγμα λέξεις-λάστιχο που η σημασία τους προσαρμόζεται στις σκοπιμότητες της στιγμής.
Το τελευταίο διάστημα η λέξη «ισοδύναμο/-α» έχει την τιμητική της. Ύποπτη η πληθωρική χρήση της, επιχειρεί να καθησυχάσει τις ανησυχίες του κόσμου. Ας δούμε μερικά παραδείγματα της τρέχουσας νοηματοδότησης της λέξης.
Το «ισοδύναμο» της δυνατότητας των παιδιών να μορφώνονται σε ξένες γλώσσες, να συμμετέχουν σε πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες, να πηγαίνουν φροντιστήριο για τις σχολικές τους ανάγκες και για εισαγωγή στην Tριτοβάθμια Eκπαίδευση, καλύπτοντας ανεπάρκειες του εκπαιδευτικού συστήματος, αναζητείται στη φορολόγηση του βοδινού κρέατος, ίσως στα ποτά και τα τσιγάρα! Από την άλλη, η δημόσια εκπαίδευση, σε όλες τις βαθμίδες, αφημένη στην τύχη της φθίνει με το χρόνο και προσαρμόζεται στην προσφορά του ελάχιστου.
Τρέμει ο κόσμος στο ενδεχόμενο κάποιας βαριάς ασθένειας που η νοσηλεία της ίσως χρειαστεί μακροχρόνια θεραπεία. Σ’ ένα αφημένο στην εγκατάλειψη και τη διαφθορά σύστημα Yγείας, μόνο κατ’ ευφημισμό μπορούμε να μιλάμε για κοινωνική ασφάλιση. Η ιατρική περίθαλψη και οι κατακτήσεις της ιατρικής τεχνολογίας, που σ’ ένα βαθμό απολάμβαναν και τα λαϊκά στρώματα, απομακρύνεται και γίνεται προνόμιο αυτών που τα έχουν. Το «ισοδύναμο» εδώ θα είναι μάλλον να αποφορτιστεί το προβληματικό ασφαλιστικό σύστημα και το σύστημα περίθαλψης από τα περιττά έξοδα ανθρώπων που απέκτησαν το προνόμιο της μακροζωίας.
Ανάστατοι είναι οι αγροτοκτηνοτρόφοι της χώρας αντιδρώντας στα προαπαιτούμενα που τους αφορούν: την υψηλή φορολόγηση, την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών προς τον ΟΓΑ και το υψηλό κόστος παραγωγής. Εδώ τι «ισοδύναμο» μπορεί να προταθεί προκειμένου να συντηρηθεί η ισχνή ελληνική παραγωγή και κατ’ επέκταση να επιβιώσει η ελληνική ύπαιθρος;
Η βίαιη επιβολή των μνημονιακών μέτρων και ο ετεροπροσδιορισμός στην άσκηση πολιτικής δεν αφήνουν περιθώρια για οργάνωση του αγροτοκτηνοτροφικού τομέα με τρόπο που θα προκρίνει τις ανάγκες της χώρας.
Με πιθάρι των Δαναΐδων, που σύμφωνα με το μύθο ήταν διάτρητο και δεν γέμιζε ποτέ, μοιάζει το τραπεζικό σύστημα. Απορροφάει ακατάπαυστα τον πλούτο της χώρας μέσω των λεγόμενων ανακεφαλαιοποιήσεων. Άραγε, το «ισοδύναμο» επιβίωσης των «συστημικών» τραπεζών θα είναι η κατάσχεση των κατοικιών συμπολιτών μας που έχουν συνθλιβεί από την κρίση και αδυνατούν να ανταποκριθούν στα δάνειά τους;
Η συζήτηση περί «ισοδυνάμων» μοιάζει αδιέξοδη και προσχηματική όταν διεξάγεται σ’ ένα πλαίσιο τόσο ασφυκτικά προσδιορισμένο και ιδιαίτερα όταν δεν διαφαίνεται καμία πρόθεση αμφισβήτησής του. Ξεδιάντροπη είναι και η επίκληση «αριστερού προσήμου» στην υλοποίηση των «προαπαιτούμενων». Ενδεικτική είναι η περίπτωση του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση, που εκτός της ιλαρότητας στις κυβερνητικές παλινωδίες, αναδεικνύει με ταπεινωτικό για τη χώρα τρόπο το «ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο».
Δυστυχώς, ζούμε σε εποχές ρευστοποίησης νοημάτων και αξιών, όπου επιχειρείται να εξοβελιστούν στοιχειώδεις και ζωτικές ανθρώπινες ανάγκες με την αντικατάστασή τους από ποσοτικά «ισοδύναμα» που επιβάλλει ο κυνισμός των δανειστών και ανερυθρίαστα υλοποιούν οι κυβερνώντες.
* Ο Κώστας Ζαχάρος είναι πανεπιστημιακός
