Ένας από τους μύθους στους οποίους στηρίζονται αριστεροί και δεξιοί «εκσυγχρονιστές» προκειμένου να «αποδείξουν» την οπισθοδρόμηση της ελληνικής κοινωνίας σε σύγκριση με την «πολιτισμένη» δύση, είναι ότι στην Ελλάδα καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό ιδιοκατοίκησης. Δυστυχώς για τους εκσυγχρονιστές η Eurostat δημοσίευσε στατιστικά στοιχεία (έτος 2014) για τις συνθήκες διαβίωσης στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) που καταρρίπτουν και αυτόν τον μύθο. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Eurostat:
- Η πλειοψηφία των πολιτών της Ε.Ε. (70,1%) ζει σε ιδιόκτητες κατοικίες. Τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκτητών καταγράφονται στη Ρουμανία (96,1%), τη Σλοβακία (90,3%), τη Λιθουανία (89,9%), την Κροατία (89,7%) και την Ουγγαρία (89,1%) ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά στη Γερμανία (52,5%), την Αυστρία (57,2%), τη Δανία (63,3%), το Ηνωμένο Βασίλειο (64,8%) και τη Γαλλία (65,1%). Η Ελλάδα βρίσκεται στη 14η θέση των κρατών-μελών με τα υψηλότερα ποσοστά (74%). Πριν από την Ελλάδα, και για να απαντηθεί η πιθανή ένσταση των «εκσυγχρονιστών» ότι οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες θα έπρεπε να εξαιρεθούν, βρίσκονται η Πορτογαλία (74,9%), η Ισπανία (78,8%) ενώ αμέσως μετά ακολουθούν η Φινλανδία και η Ιταλία (73,2%).
- Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία για το κόστος κατοίκησης, ως ποσοστό του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματος, το οποίο συνδέεται με τις μηνιαίες δαπάνες (ύδρευση, ηλεκτρισμός, θέρμανση) που καταβάλλει το νοικοκυριό. Στην πρώτη θέση μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. βρίσκεται η Ελλάδα, καθώς τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανούν το 40,7% του διαθέσιμου εισοδήματός τους, με τα γερμανικά νοικοκυριά που βρίσκονται στη δεύτερη θέση να δαπανούν μόλις το 15,9%. Ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 11,4% και είναι χαρακτηριστικό ότι τα σχετικά ποσοστά δαπανών των νοικοκυριών των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου (Ισπανία/10,9%, Πορτογαλία/9,2%, Ιταλία/8,4%) βρίσκονται κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
- Στην Ελλάδα καταγράφεται και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά έλλειψης χώρων των κατοικιών, σε σχέση με τις ανάγκες των νοικοκυριών, (27,4%). Είναι το υψηλότερο ποσοστό εάν εξαιρεθούν τα αντίστοιχα ποσοστά των πρώην σοσιαλιστικών κρατών-μελών. Ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 17,1%, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται σε Ρουμανία (52,3%), Ουγγαρία (44,6%) και Πολωνία (44,2%) και τα χαμηλότερα σε Βέλγιο (2,0%), Κύπρο (2,2%) και Ολλανδία (3,5%).
- Η Eurostat κατέγραψε και τον βαθμό ικανοποίησης των νοικοκυριών από την κατοικία τους. Σε μία κλίμακα αξιολόγησης από το 0 (καμία ικανοποίηση) μέχρι το 10 (απόλυτη ικανοποίηση) ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 7,5% με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται σε Φινλανδία (8,4%), Δανία και Αυστρία (8,3%). Αντίστοιχα, τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν σε Βουλγαρία (6,0%), Ελλάδα και Λετονία (6,6%).
Τα στατιστικά στοιχεία της Eurostat, όσον αφορά στο ποσοστό ιδιοκατοίκησης, επιβεβαιώνονται και από τα ευρήματα της έρευνας της ΕΛΣΤΑΤ που αφορούσε την απογραφή των κατοικιών (2011) και είχαν παρουσιασθεί σε προηγούμενο Οικονομικό Εράνισμα («Απογραφή Κατοικιών (2011)» /20.09.2014). Το μεγαλύτερο ποσοστό (73,2%) των κατοικιών είναι ιδιοκατοικούμενες ενώ οι ενοικιαζόμενες ανέρχονται στο 21,7% και το υπόλοιπο 5,1% συγκαταλέγεται σε άλλο τύπο κυριότητας, συμπεριλαμβανομένης και της συνεταιριστικής ιδιοκτησίας.
Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που αφορούν στην επιφάνεια (m2) των κατοικούμενων κανονικών κατοικιών του συνόλου της χώρας, προκύπτει ότι το 62% των κανονικών κατοικιών έχει επιφάνεια μεταξύ 60 και 119 τ.μ. ενώ μόνο το 5% περίπου έχει επιφάνεια μεγαλύτερη των 150 τ.μ. Με βάση τα στοιχεία για την επιφάνεια και σε συνδυασμό με τα άτομα που κατοικούν σε αυτές κατά μέσο όρο αντιστοιχούν 34,6 τετραγωνικά μέτρα ανά κάτοικο. Επιπλέον, το 90% του συνόλου των ιδιοκτητών διαθέτει περιουσία μικρότερη των 200.000 ευρώ. Επιβεβαιώνεται, δηλαδή, με τα πλέον επίσημα στοιχεία, η απόλυτη κυριαρχία της μικρής ιδιοκτησίας.
Συμπερασματικά, η ιδιοκατοίκηση στην Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση στην Ε.Ε., αποτελείται από μικροϊδιοκτησίες και επιβαρύνει σημαντικά τον οικογενειακό προϋπολογισμό (χωρίς να συνυπολογίζεται η φορολογική επιβάρυνση
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
(www.gtozidis.wordpress.com)