Της Βέρας Δαμόφλη. Στον πόλεμο του Βιετνάμ όχι μόνον οι αριστεροί, αλλά, παντού, όλοι οι προοδευτικοί άνθρωποι ήταν στο πλευρό των Βιετκόνγκ.
Υποστήριζαν επίσης τους αγώνες ενάντια στην αποικιοκρατία, ενάντια στις δικτατορίες, για την επικράτηση των επαναστάσεων, για τη δικαίωση των εργατικών αγώνων, των φοιτητικών κινημάτων.
Η Άνοιξη της Πράγας συγκίνησε φανερά αλλά και κρυφά. Και ο αγώνας της Αλληλεγγύης στην Πολωνία. Όχι για την παλινόρθωση του καπιταλισμού και την ακόμα μεγαλύτερη επιρροή της καθολικής εκκλησίας και του Πάπα. Αλλά για τη δημοκρατία, την ελευθερία. Αν έπειτα κι εκεί κι αλλού «κάποιοι λύκοι έγιναν κοπρόσκυλα» τον λόγο έχει η Ιστορία.
Αργότερα, με αφετηρία το διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, με κορύφωση το Αφγανιστάν και το Ιράκ, με συνέχεια τη Λιβύη και προσφάτως τη Συρία, άρχισε να επικρατεί σύγχυση. Γιατί αγωνίζονται όσοι αγωνίζονται; Νομίζουν ότι μάχονται για την ελευθερία, τη δημοκρατία, ενώ στην πραγματικότητα εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ισλαμιστών, των ιμπεριαλιστών, των καπιταλιστών; Κι αν υποκινούνται από ποιους υποκινούνται;
Βεβαίως οι ΗΠΑ, η Ε.Ε., οι εταιρίες, δεν θέλουν να υπάρχει στον κόσμο ούτε ένα καθεστώς που να τους προβάλει την παραμικρή αντίσταση. Ασφαλώς η άνοδος κάθε σκοταδισμού τρομάζει. Αλλά πού βρίσκεται η αλήθεια και πού το πρόσχημα.
Μία ανάλογη σύγχυση επικρατεί για τους αγώνες των εργαζομένων σήμερα στην Ελλάδα, με αποκορύφωμα την αντίσταση στο κλείσιμο της ΕΡΤ. Για ποιους κηρύχτηκε η απεργία στα ΜΜΕ; Ποιους πήγε να στηρίξει τόσος κόσμος; Την αναξιοκρατία, τα ρουσφέτια, τους προκλητικά αμειβόμενους, τους κακούς συνδικαλιστές;
Η γενική πνευματική εικόνα, η νοητική εικόνα για την ουσία, η σημασία, το περιεχόμενο, η ιδέα, η έννοια δηλαδή, έχει γίνει μαύρη οθόνη. Να ξαναειπωθούν όλα. Να θριαμβεύσει η κοινοτοπία για να αντιμετωπιστούν οι κακόβουλοι και οι επίβουλοι που τα έχουν όλα για πούλημα. Η έννοια του δημόσιου αγαθού έχει συσκοτιστεί από την περίοδο του σημιτικού «εκσυγχρονισμού» και της παγκόσμιας επικράτησης του νεοφιλελευθερισμού. Π.χ. να καταργηθεί το δημόσιο αγαθό της ενημέρωσης, της εκπαίδευσης, της ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης επειδή οι κυβερνήσεις ανέθεσαν τη διοίκηση σε κακά χέρια. Όταν δεν πετυχαίνει μία απεργία σήμερα φταίνε μόνο οι συνδικαλιστές, όχι ο φόβος της απόλυσης και μετά της ανεργίας. Δεν είναι κύρια αιτία ο συσχετισμός δυνάμεων. Παγκοσμίως αρνητικός για τα λαϊκά στρώματα. Για την ώρα παλεύουν λίγοι κι ίσως υπάρχει και αυτή η πιθανότητα:
«Τον καιρό της μεγάλης στέγνιας… πέθαινε ο κόσμος και γεννιούνταν φίδια. (Οι γάτες) Άγρια πεισματικές και πάντα λαβωμένες / ξολόθρεψαν τα φίδια μα στο τέλος/ χαθήκανε, δεν άντεξαν τόσο φαρμάκι. … Τι να σου κάνουν οι ταλαίπωρες / παλεύοντας και πίνοντας μέρα και νύχτα / το αίμα το φαρμακερό των ερπετών./ Αιώνες φαρμάκι γενιές φαρμάκι» (Γ. Σεφέρης. Οι γάτες του Άι – Νικόλα).
Η κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την απόρριψη της ιδέας του σοσιαλισμού.
Τι κόσμο να ονειρευτούν οι νέες γενιές, που να αξίζει να παλέψουν γι’ αυτόν μετά την τόση απαξίωση ιδεολογιών και συμβόλων. Μήπως έναν κόσμο όπου οι ορχήστρες θα παίζουν δωρεάν σε ανοιχτούς χώρους για όλους; Όπου η σουρεαλιστική γοητεία της τέρψης των αισθήσεων με συμφωνική μουσική και σουβλάκια θα μετουσιώνεται σε τέχνη.
