Τελικά είχαν δίκιο οι εργαζόμενοι στο υπουργείο Πολιτισμού και στα μουσεία της χώρας που υποστήριζαν ότι μετά την ψήφιση και την εφαρμογή του νόμου 5021/2023, που μετέτρεψε τα μουσεία σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), θα άνοιγε ο χώρος για την εμπορευματοποίηση αυτών των χώρων φιλοξενώντας ιδιωτικές εκδηλώσεις και μάλιστα με τους χειρότερους όρους. Την Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου, διοργανώθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας το γαμήλιο ιδιωτικό δείπνο της οικογένειας Γλύξμπουργκ – ναι, της γνωστής οικογένειας που παντρεύει τη μικρότερη κόρης της. Την απόφαση προώθησε ενεργά η διευθύντρια του Μουσείου, Αικατερίνη Δελλαπόρτα, διορισμένη από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Έτσι έχουμε το εξής φαινόμενο: Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο που λειτούργησε ολόκληρη τη θερινή περίοδο με κουτσουρεμένο ωράριο, με κλειστές εκθεσιακές αίθουσες, με σοβαρά προβλήματα καθαριότητας και κλιματισμού, έγινε ο χώρος όπου η πρώην βασιλική οικογένεια γιορτάζει. Και όλα αυτά με ευθύνη της διεύθυνσής του που δεν φρόντισε να υπάρχει το απαραίτητο προσωπικό για να λειτουργεί κανονικά το μουσείο για τους επισκέπτες του, αλλά φροντίζει να το έχουν και να το χαίρονται οι Γλύξμπουργκ –αλλά και διάφοροι άλλοι ανάλογου διαμετρήματος στο μέλλον– για να κάνουν τις εκδηλώσεις τους. Μάλλον η διορισμένη διεύθυνση του μουσείου ονειρεύεται έναν χώρο που θα είναι κλειστός για το κοινό το μεγαλύτερο διάστημα, με διάφορα προσχήματα, και θα ανοίγει μόνο για γκαλά και για event – για να κάνουν με αυτό τον τρόπο οι κυβερνητικοί και οι διορισμένοι τους τα ρουσφέτια τους και να δικαιολογούν έτσι τους μισθούς τους.
Θεσμική απρέπεια
Σε ανακοίνωση του ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων τονίζει ότι η απόφαση και το έγγραφο της απόφασης παραχώρησης του μουσείου στην οικογένεια Γλύξμπουργκ «αποτελεί μαύρη κηλίδα στην μακρά ιστορία του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου». Παράλληλα καταγγέλλει ότι στο έγγραφο της απόφασης διαπράττεται «μέγιστη θεσμική απρέπεια για Οργανισμό του δημοσίου και έγγραφο που φέρει το εθνόσημο, χρησιμοποιώντας τον τίτλο της «βασίλισσας» (Hendes Majestaet Dronning Anne-Marie) για την έκπτωτη Άννα Μαρία Γλύξμπουργκ, παρότι το πολιτειακό ζήτημα έχει επιλυθεί με δημοψήφισμα και οριστική απόφαση του ελληνικού λαού.»
Προσβολή μνημείου
Επίσης στην ανακοίνωσή του ο σύλλογος επισημαίνει ότι η διεύθυνση του μουσείου «επιτρέπει την διεξαγωγή γαμήλιας δεξίωσης στον χώρο του Μουσείου και κηρυγμένου μνημείου (Κτιριακό Συγκρότημα Δουκίσσης Πλακεντίας ΦΕΚ 54/Β/1952, 352/Β/1967), κρυπτόμενο πίσω από αοριστίες περί “ιδιωτικής εκδήλωσης”. Υπάρχει ή όχι προσβολή μνημείου με την πράξη αυτή; Υπάρχει τιμολογιακή πολιτική αυτού (ή άλλου) Μουσείου ΝΠΔΔ για γάμους, βαφτίσεις, κηδείες και μνημόσυνα; Έχει αποφασίσει περί αυτού η διορισμένη Διοίκηση; Με βάση ποια δικαιοδοσία; Μήπως η παραχώρηση αφορά μόνο τη συγκεκριμένη οικογένεια και αν ναι, γιατί;». Επίσης το έγγραφο παραχώρησης «κατά παράβαση κάθε χρηστής διοικητικής πρακτικής, δεν αναφέρει τους χώρους του Μουσείου που θα παραχωρηθούν (άραγε θα χρησιμοποιηθούν αίθουσες του Μουσείου ή εκθέματα των Συλλογών;), ούτε τις ώρες της εκδήλωσης» και «σε μια πρωτοφανή διοικητική πρακτική, δεν θέτει καν όρους για την διεξαγωγή ιδιωτικής εκδήλωσης, όροι που αυτονοήτως τίθενται από όλες τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟ ακόμη κι όταν ένα Μουσείο ή μνημείο παραχωρείται σε δημόσιο φορέα για οποιαδήποτε εκδήλωση.»
Η πεμπτουσία του νόμου 5021
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων επισημαίνει επίσης: «Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και οι κήποι του, για τους οποίους πλήρωσε ο ελληνικός λαός, μετά την μετατροπή του σε ΝΠΔΔ με διορισμένη Διοίκηση, έχει υποβιβαστεί σε ένα “ΙΧ μουσείο”, που δεν σέβεται τους επισκέπτες και τους εργαζόμενούς του, δεν σέβεται τα χρήματα του ελληνικού λαού (από τα οποία πληρώνονται το ΔΣ και η Γενική Διευθύντρια) και λειτουργεί ως ένας χώρος διοργάνωσης διαφόρων εκδηλώσεων, μετά το πέρας της τύποις λειτουργίας του, από «λίγους και εκλεκτούς», εν γνώσει της κυβέρνησης.» Και καταλήγει στο ότι: «αυτή είναι η πεμπτουσία του νόμου 5021, που μετέτρεψε τα πέντε μεγαλύτερα αρχαιολογικά μουσεία από διευθύνσεις της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας σε κυβερνητικά καταστήματα. Όπως λέγαμε και όταν ψηφιζόταν ο νόμος, τα επιχειρήματα περί “οικονομικής αυτοτέλειας” και δήθεν “εκσυγχρονισμού” των πέντε μεγάλων δημόσιων Μουσείων αποδεικνύονται προπέτασμα καπνού, που χρησιμεύει μόνο για να κρύψει τον μοναδικό στόχο της θεσμικής εκτροπής: τον διορισμό από την κυβέρνηση, με μόνη απόφαση της Υπουργού, δοτών οργάνων διοίκησης στα πέντε μεγάλα δημόσια αρχαιολογικά Μουσεία, και την αποκοπή τους από τον κορμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, προκειμένου να λειτουργούν, πάλι με χρήματα του δημοσίου, όχι εις όφελος του πολιτισμού και των πολιτών, αλλά για ιδιωτικές και κυβερνητικές χρήσεις.
Πολιτειακή πρόκληση και εθνική προσβολή
Και καταλήγοντας ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων στην ανακοίνωσή του τόνισε: «Η προνομιακή, προσωρινή παραχώρηση της κιβωτού των βυζαντινών θησαυρών της χώρας, σε ιδιώτες, των οποίων τους τίτλους απέταξε το Σύνταγμα της χώρας, συνιστά πολιτειακή πρόκληση και εθνική προσβολή. Ζητούμε το σεβασμό των πολιτών και την άρση της απόφασης.» Βέβαια της κυβέρνησης και του υπουργείου Πολιτισμού δεν ιδρώνει το αυτί τους από τέτοια και προχώρησε κανονικά στην παραχώρηση και την πραγματοποίηση της «βασιλικής» εκδήλωσης.
Δωρεάν πρόσβαση στον πολιτισμό
Είναι προκλητική η πολιτική που θέλει τα μουσεία να υπολειτουργούν και να μην μπορούν να εξυπηρετήσουν τους Έλληνες πολίτες και από την άλλη να παραχωρούνται σε μέλη των ελίτ για να γιορτάζουν. Και όλα αυτά σε μια συγκυρία που η κοινωνία στενάζει από τη φτώχεια και την ακρίβεια, που υποφέρει από τη διάλυση της Υγείας και της Παιδείας, που ασφυκτιά από το έλλειμμα δημοκρατίας και πολιτισμού. Και αντί τα μουσεία να είναι ανοιχτά και δωρεάν για την κοινωνία, μένουν να υπολειτουργούν και γίνονται ιδιωτικοί χώροι για βασιλικούς χορούς και πανάκριβες δεξιώσεις χωρίς ίχνος ντροπής και συναίσθησης – ειδικά από τη στιγμή που αποτελούν ιδιοκτησία της ελληνικής κοινωνίας.
Μια χώρα, ένας λαός, μια κοινωνία δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς να συνδέονται με το παρελθόν τους, την ιστορία τους, τις ρίζες τους. Όπως ένα δέντρο χρειάζεται ρίζες για να αναπτυχθεί, έτσι και οι κοινωνίες χρειάζονται χώρους έμπνευσης και τόπους ιστορίας για να πατήσουν και μπορέσουν να βαδίσουν προς το μέλλον και την πρόοδο.
Για αυτούς τους λόγους είναι αναγκαίο να υπάρξει αγώνας για την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα του πολιτισμού και των φορέων του, για την προστασία των αρχαιοτήτων, των μνημείων και όλων των τόπων πολιτιστικής κληρονομιάς, για τη δωρεάν πρόσβαση των πολιτών σε αυτά και σε άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις ενώ παράλληλα είναι αναγκαίος και ο αγώνας κόντρα στα ιδιωτικά συμφέροντα που επιβουλεύονται τον πολιτισμό σε συνέργια με την κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα.
