Εντυπώσεις από τα Φεστιβάλ Δράμας και Νάουσας. Του Βασίλη Κεχαγιά
Το τέλος του Σεπτέμβρη μοιάζει με τέλος του τρύγου για τις ταινίες μικρού μήκους. Επιστροφή στο χειμώνα με αποσκευές γεμάτες εικόνες νέων παιδιών συλλεγμένες από τα φεστιβάλ της Δράμας και της Νάουσας, τους μόνους στίβους όπου η νεανική κινηματογραφική ορμή διαγωνίζεται και διαγωνίζεται για μια θέση στον ήλιο της εγχώριας έβδομης τέχνης. Σύντομος ήλιος, χειμωνιάτικος, ανίκανος σχεδόν να ζεστάνει νέα όνειρα, ικανός ίσως να υποσχεθεί την άνοιξη σε όσους ξεχωρίζουν.
Απαριθμώντας διαφορές ανάμεσα στα δύο φεστιβάλ, προσμετρούμε στα πάγια έσοδα της Δράμας το υψηλό επίπεδο των ταινιών και τη συμμετοχή των επαγγελματιών του κινηματογραφικού κλάδου, την ώρα που η πόλη σφυρίζει αδιάφορα για τα δρώμενα εντός της ακατάλληλης για στοιχειωδώς απαιτητικούς θεατές, Αίθουσας «Ολύμπια». Αντίθετα, στη Νάουσα, συνθήκες προβολής και συμμετοχή του κοινού σε υποχρεώνουν να συγχωρέσεις τις όποιες αδυναμίες των νεαρών οργανωτών. Φιλοδοξία τους να αξιοποιήσουν την επιθυμία των νέων δημιουργών από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη για επαγγελματική επιμόρφωση, με το πρόγραμμα See Talents, που θα αρχίσει να ολοκληρώνεται από τον επόμενο χρόνο.
Σινεμά στη φωτιά
Στη μαυρίλα των ημερών, ο κινηματογράφος των νέων δημιουργών ρίχνει δέσμη ελπίδων με τη μεστότητα που επέδειξε στη Δράμα. Βραβείο στο σχεδόν προφητικό Red Hulk της Ασημίνας Προέδρου, όπου όλα ξεκινούν από ένα έγκλημα που πραγματοποιεί μια ομάδα Χρυσαυγιτών. Ενδιαφέρουσα ψυχολογική προσέγγιση του ήρωα, ερμηνευμένου έξοχα από τον δίκαια βραβευμένο Φρίξο Προέδρου: Η ανάγκη του νέου ατόμου να «ανήκει», η κοινωνική συμπίεση, η επικοινωνία των ομάδων βίας ανάμεσα στα γήπεδα (εξ ου και ο τίτλος του φιλμ) και στην ιδεολογική παραχάραξη. Είναι κρίμα που η σκηνοθέτις της ταινίας προσποιούνταν τη φοβισμένη, ακυρώνοντας έτσι τη χαρισματική μαντεψιά της.
Με ανάλογα ρεαλιστικό τρόπο, μια άλλη γυναίκα, η Νικολέτα Λεούση, στη Γεννήτριά της δεν μένει στη φαινομενολογική προσέγγιση, αλλά περνάει στο χώρο των προτάσεων, προτείνοντας την ένταξη του «εμποράκου» στο κίνημα αντίστασης και αλληλεγγύης, πριν από τον οριστικό του θάνατο. Εκτιμώντας τη λυσιτελή του άποψη, η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου βράβευσε το φιλμ και υπενθύμισε την ανάγκη συγχρονισμού της φόρμας με το περιεχόμενο.
Πράγματι, μόνον ευφρόσυνα συναισθήματα μπορεί να γεννήσει η τόλμη των μικρομηκάδων να αναμετρηθούν με το παρόν, να εγγράφουν υποθήκη μέλλοντος πάνω στο ρέον «σελιλόιντ» του σήμερα. Μοιάζουν με τον τρόπο αυτό να προσπερνούν τους μεγάλου μήκους συναδέλφους τους, που αρνούνται επίμονα να έλθουν αντιμέτωποι με τον ενεστώτα χρόνο πλην κάποιων εξαιρέσεων (όπως το Wasted youth του Παπαδημητρόπουλου, βασισμένο στη δολοφονία του Γρηγορόπουλου). Συγχρόνως, όταν επιστρέφουν στο παρελθόν καταφέρνουν να το αντιστοιχίσουν με τις αιτίες της σύγχρονης καταστροφής με έξοχες περιπτώσεις τη μετεμφυλιακή Νικολέτα της Σόνιας Κέντερμαν ή την άψογη τεχνικά Συνθήκη 10/60, μια δυνητική ανάγνωση, και πάλι της δεκαετίας του ’50, από τον Άκη Πολύζο.
Και κάποτε αυτά τα τολμηρά παιδιά πειραματίζονται υπέροχα με τα μέσα τους, όπως οι Ζήσης Κοκκινίδης και Ίων Παπασπύρου, στο Δεν είμαι τώρα εδώ. Μια συρραφή γυαλισμένων εικόνων από τους τόπους της διαφήμισης, των ειδήσεων και των βίντεο κλιπ, όλων αυτών, δηλαδή, που έκαναν κατάληψη στο υποσυνείδητό μας. Στην πραγματικότητα, σκηνοθέτης και θεατής είναι απόντες από τον κόσμο των εικόνων, που διαμορφώνεται ερήμην τους.
