του Πολ Λαρούντι*
Από το 1946 (οπότε ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Γαλλία) μέχρι σήμερα η Συρία αντιστεκόταν στις απόπειρες να καταστεί υποτελές κράτος. Πλήρωσε ακριβά –καθιστάμενη στόχος ανατροπής, πολέμου, κατοχής και των πιο επαχθών οικονομικών κυρώσεων στον κόσμο– τον αντιιμπεριαλισμό και τον αντισιωνισμό της, την υποστήριξή της στην αντικατοχική Παλαιστινιακή αντίσταση, και τη συμμετοχή της στον άξονα της Αντίστασης (που αποτελείται από τις παλαιστινιακές οργανώσεις, τη Χεζμπολά, τη Συρία, την ιρακινή αντίσταση, το Ιράν και την Υεμένη, καθώς και συμμαχικές χώρες και κινήματα στον αραβικό, μουσουλμανικό και αντιιμπεριαλιστικό κόσμο). Σε αυτόν τον άξονα, η Συρία αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο, τόσο από γεωγραφική όσο και από στρατηγική άποψη. Η απομάκρυνση αυτού του ακρογωνιαίου λίθου θα σημάνει τον μαρασμό και την αποδυνάμωση του άξονα ανατολικά και δυτικά της Συρίας – με πιο δραματικό τρόπο στην περίπτωση της Χεζμπολά. Και είναι επίσης ο λόγος που αυτή η απώλεια γίνεται σωσίβιο για το κατά τα άλλα παραπαίον κράτος του Ισραήλ…
Ο πραγματικός σκοπός της εκεχειρίας Ισραήλ-Λιβάνου
Αρχικά, η εκεχειρία απλώς επέτρεψε και στις δύο πλευρές να σταματήσουν την αιμορραγία τους. Δυστυχώς, ο πραγματικός σκοπός της είχε καθοριστεί μήνες ή και χρόνια νωρίτερα, από την Τουρκία, τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τους μισθοφόρους τους (κυρίως τακφίρι**) στη Συρία. Στόχος της ήταν δηλαδή να ξαναρχίσει ο πόλεμος κατά της συριακής κυβέρνησης, ο οποίος ξεκίνησε το 2011, αλλά είχε σε μεγάλο βαθμό παγώσει από το 2020. Όπως γνωρίζουμε τώρα, οι μισθοφόροι τακφίρι, υποστηριζόμενοι και εξοπλισμένοι από την Τουρκία, τις ΗΠΑ/ΝΑΤΟ και το Ισραήλ, διέλυσαν τις κυβερνητικές δυνάμεις σε μια χώρα στην οποία έχει απομείνει μόνο το ήμισυ του αρχικού πληθυσμού των 23 εκατομμυρίων. Υπάρχουν ορισμένες αναφορές ότι η επιχείρηση είχε προγραμματιστεί για την άνοιξη του 2025, αλλά επισπεύσθηκε λόγω των απωλειών που υπέστη το Ισραήλ, της πολιτικής αναταραχής στο εσωτερικό του, καθώς και της εγκατάλειψής του από σημαντικό ποσοστό των υποστηρικτών του. Καθένας από τους συμμετέχοντες στο σχέδιο είχε τους δικούς του στόχους, οι οποίοι τώρα καρποφορούν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό.
Οι επιδιώξεις των ακραίων ισλαμιστών
Για τις δυνάμεις των τακφίρι, που επιδοτήθηκαν, εκπαιδεύτηκαν και εξοπλίστηκαν από την Τουρκία, τη CIA και το Πεντάγωνο (καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, από Ουκρανούς στρατιωτικούς συμβούλους, τον ισραηλινό στρατό, τη Μοσάντ κ.ά.), ο στόχος ήταν η κατάκτηση της Συρίας και η επιβολή ενός καθεστώτος βασισμένου σε μια ακραία και ρατσιστική εκδοχή του Ισλάμ. Οι μισθοφόροι τακφίρι έχουν στρατολογηθεί από τουλάχιστον 82 χώρες, με τον μεγαλύτερο αριθμό τους να προέρχεται από την κεντρική Ασία και τον αραβικό κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας. Αυτοί και οι οικογένειές τους αποτελούσαν μια φανατική μειονότητα της τάξης του 5-10% του συριακού πληθυσμού, συμμαχώντας με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, και με την Αλ Κάιντα και τις παραφυάδες της (όπως το Ισλαμικό Κράτος).
Όλες αυτές οι ομάδες προσπαθούσαν εδώ και δεκαετίες να εγκαθιδρύσουν στη Δαμασκό ένα καθεστώς που θα επέβαλε τους δρακόντειους νόμους τους στον υπόλοιπο πληθυσμό. Στις περιοχές της Συρίας που είχαν καταλάβει κατά καιρούς από το 2011 έδειξαν πώς θα μπορούσε να είναι ένα τέτοιο καθεστώς, σφαγιάζοντας και υποδουλώνοντας μεγάλο μέρος του μη μουσουλμανικού, μη σουνιτικού και πιο εκκοσμικευμένου μουσουλμανικού πληθυσμού. Τα ίδια έκαναν τις τελευταίες δύο εβδομάδες και στα «απελευθερωμένα» εδάφη, παρά τις προσπάθειες των δυτικών ΜΜΕ να τους παρουσιάσουν ως πιο ανεκτικούς. Μένει να δούμε πόσο χρήσιμοι θα παραμείνουν για τους χορηγούς τους.
Το σχέδιο της Τουρκίας και οι Κούρδοι
Στην περίπτωση της Τουρκίας, οι στόχοι είναι: α) να επανεγκαταστήσει τα 3,5 εκατομμύρια των Σύρων προσφύγων πίσω στη Συρία, β) να καταλάβει το βόρειο τμήμα του συριακού εδάφους για τον εαυτό της, και γ) να ανταμείψει τους Τουρκμένους και Ουιγούρους μαχητές, τους οποίους στρατολόγησε, με γη εντός της Συρίας – εκτοπίζοντας τους υπάρχοντες κατοίκους. Επιπλέον, η Τουρκία επιδιώκει να συντρίψει και να εκτοπίσει τους Κούρδους της Συρίας, τους οποίους θεωρεί τρομοκράτες που έχουν συμμαχήσει με τον καταπιεσμένο κουρδικό πληθυσμό της ίδιας της Τουρκικής Δημοκρατίας. Η Τουρκία ήδη αποκαλεί το Χαλέπι 82η επαρχία της, και αναλαμβάνει στρατιωτική δράση κατά των Κούρδων της Συρίας, ιδίως στις δυτικές κουρδικές κοινότητες.
Ο ίδιος ο κουρδικός πληθυσμός της Συρίας είναι ένας σύνθετος συμμετέχων στις μάχες. Παρόλο που έχει διατηρήσει έναν σε μεγάλο βαθμό αυτόνομο θύλακα στο βορειοανατολικό τμήμα της Συρίας υπό την προστασία των αμερικανικών κατοχικών δυνάμεων, δεν βρισκόταν σε εμπόλεμες σχέσεις με την κυβέρνηση Άσαντ. Από την άλλη, ο στόχος των Αμερικανών χορηγών των Κούρδων ήταν να αρνηθούν στη Συρία την κυριαρχία της στα κοιτάσματα πετρελαίου και στους σιτοβολώνες, με απώτερο σκοπό να αντικαταστήσουν την κυβέρνηση με ένα πειθήνιο καθεστώς μαριονέτας. Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να συγκρατήσουν τους Κούρδους από επιθέσεις εναντίον της Τουρκίας, συμμάχου στο ΝΑΤΟ, αλλά όχι με απόλυτη επιτυχία. Δυστυχώς για τους Κούρδους, μετά την πτώση της κυβέρνησης Άσαντ οι ΗΠΑ έχουν λιγότερους λόγους να τους υποστηρίζουν, αν και μπορεί να θεωρούν ότι παραμένουν χρήσιμο εργαλείο για τον περιορισμό των προφανών περιφερειακών φιλοδοξιών της Τουρκίας.
Το κερδισμένο Ισραήλ
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Ισραήλ και ο προστάτης του, οι ΗΠΑ, κέρδισαν τα περισσότερα από την πτώση της Συρίας, η οποία για πολλές δεκαετίες ήταν πολύ υψηλή προτεραιότητα για το Ισραήλ και το έσωσε από μια πλήρη κατάρρευση. Επιπλέον, η απώλεια της Συρίας διέκοψε τη γραμμή ανεφοδιασμού μεταξύ Ιράν-Ιράκ και Λιβάνου-Μεσογείου. Παρόλο που η Χεζμπολά διατηρεί προς το παρόν αλώβητο και αχρησιμοποίητο μεγάλο μέρος της ισχύος της, είναι πιθανό να υποβαθμιστεί με την πάροδο του χρόνου, καθιστώντας ασφαλή την επιστροφή των ισραηλινών εποίκων κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο. Ακόμα, η κατάληψη της Συρίας από τους τακφίρι επέτρεψε στο Ισραήλ να καταστρέψει το μεγαλύτερο μέρος του αποθηκευμένου συριακού οπλοστασίου, στερώντας το από τη Χεζμπολά ή και από τους δυνητικά απρόβλεπτους τακφίρι.
Ήταν επίσης μια ευκαιρία για το Ισραήλ να καταλάβει επιπλέον εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της «αμφισβητούμενης» περιοχής των λιβανέζικων αγροκτημάτων Σεμπάα κατά μήκος των συνόρων του Λιβάνου. Κατέλαβε επίσης μεγάλο μέρος του στρατηγικού όρους Ερμών, περιλαμβανομένης της υψηλότερης κορυφής του, που παρέμενε μέχρι τώρα υπό συριακό έλεγχο. Οι εξελίξεις αυτές είναι πιθανό να μειώσουν ή να σταματήσουν τη φυγή από το Ισραήλ, και ίσως να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των ισραηλινών στην ηγεσία τους. Τώρα καθίσταται δυνατή η «αποσυμφόρηση» της Λωρίδας της Γάζας, και ο επανεποικισμός της με ισραηλινούς εποίκους.
Παρόλο που οι γενοκτονικές πολιτικές του Ισραήλ έχουν αποξενώσει μεγάλο μέρος του πλανήτη, καθώς και ένα αυξανόμενο τμήμα της εβραϊκής Διασποράς, το Ισραήλ και οι σκληροπυρηνικοί σιωνιστές διατηρούν την επιρροή τους στις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και άλλων κρατών, αποσπώντας ό,τι χρειάζονται για να επιτύχουν τους στόχους τους. Υπάρχει, τέλος, ένα ακόμη πιθανό όφελος για το Ισραήλ στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον. Το 1967, ο στρατηγός Μοσέ Νταγιάν διακήρυξε ότι το Ισραήλ είχε επιτύχει όλους τους [άμεσους] εδαφικούς του στόχους – εκτός από τον Λίβανο, τον οποίο εποφθαλμιούσε ήδη πριν την ίδρυση του Ισραήλ το 1948. Τουλάχιστον τέσσερις φορές από τότε το Ισραήλ έχει εισβάλει στην περιοχή, αδειάζοντάς την από το μεγαλύτερο μέρος του γηγενούς πληθυσμού της. Κάθε φορά, η αντίσταση του Λιβάνου τελικά απέκρουε και νικούσε την εισβολή. Με την πτώση της Συρίας, ωστόσο, και την πιθανή μείωση της ισχύος της Χεζμπολά, ο στόχος αυτός γίνεται πιο ρεαλιστικός.
Μια μεγάλη ήττα
Για τις ΗΠΑ, η πτώση της Συρίας σημαίνει μια σημαντική αναδιάταξη των δυνάμεων στη Δυτική Ασία – ένα εξαιρετικά σημαντικό τμήμα του πλανήτη από στρατηγική άποψη. Ενισχύει την Τουρκία, το Ισραήλ και άλλους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή. Αποδυναμώνει τη Ρωσία, τη Χεζμπολά και το Ιράν, και ανοίγει τη δυνατότητα να διασφαλιστεί ότι οι μοναρχίες του Κόλπου θα παραμείνουν σταθερές, αποθαρρύνοντας παράλληλα την αντίσταση. Επίσης, δυνητικά επιτρέπει στις ΗΠΑ να μειώσουν τις δυνάμεις τους στην περιοχή και να τις στείλουν στην Ανατολική Ασία, όπου έχουν αναβάλει τη σχεδιαζόμενη αντιπαράθεσή τους με την Κίνα.
Η απώλεια της Συρίας είναι επομένως μια μεγάλη νίκη για τον σιωνισμό και τον ιμπεριαλισμό στη Δυτική Ασία, και μια μεγάλη ήττα για τον άξονα της Αντίστασης και την ανεξαρτησία, την αυτοδιάθεση και την κυριαρχία των εθνικών κρατών, τόσο στην περιοχή όσο και δυνητικά σε ολόκληρο τον κόσμο.
* Ο Πολ Λαρούντι είναι Αμερικανός ιρανικής καταγωγής, στέλεχος του κινήματος αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη και της πρωτοβουλίας «Ένα Καράβι για τη Γάζα». Εδώ αποδίδονται, με μεσότιτλους της Σύνταξης, αποσπάσματα από άρθρο του που δημοσιεύθηκε στις 16/12/2024 στον δικτυακό τόπο Dissident Voice (dissidentvoice.org). Βλ. παλιότερα άρθρα του στα φύλλα 504 και 667, και συνέντευξή του στον Δρόμο στο φύλλο 638.
** Ο όρος τακφίρι χρησιμοποιείται από τους μουσουλμάνους για να περιγράψει έναν φανατικό ισλαμιστή-τζιχαντιστή ο οποίος συκοφαντεί, αφορίζει αυθαίρετα και καταδιώκει τους ομοθρήσκους του.
