28 δισ. από τη Ν.Δ. το 2008 (νόμος 3723/2008)
Με το νόμο αυτό δόθηκε η δυνατότητα να λάβουν οι τράπεζες από το κράτος τις ακόλουθες ενισχύσεις:
• 5 δισ. ευρώ σε μετρητά. Σε αντάλλαγμα το Ελληνικό Δημόσιο (Ε.Δ.) παίρνει τις επονομαζόμενες «προνομιούχες» μετοχές, ίσου ποσού. Οι μετοχές αυτές δεν έχουν καν δικαίωμα ψήφου στη Γενική Συνέλευση των μετόχων. Η ετήσια απόδοση των μετοχών καθορίστηκε μεν στο 10% -μέγεθος αρκετά υψηλό- αλλά και πάλι οι τράπεζες διαθέτουν αρκετούς τρόπους για να αποφύγουν την επιβάρυνση (είτε διευρύνοντας την φοροασυλία τους, είτε μέσω μετακύλισης με νέα δάνεια κ.λπ.).
• 8 δισ. ευρώ σε ομόλογα του Ε.Δ., τα οποία στην πραγματικότητα ισοδυναμούν με μετρητά. Άλλωστε και τα μετρητά, που προαναφέρθηκαν, δόθηκαν με ομόλογα του Ε.Δ. Το Ε.Δ. εκδίδει ομόλογα, τα παραδίδει στις τράπεζες και αυτές με τη σειρά τους τα καταθέτουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και λαμβάνουν ισόποση χρηματοδότηση, με πολύ χαμηλό επιτόκιο της τάξης του 1%. Στην ουσία πρόκειται για παροχή σε μετρητά με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο. Το πιο προκλητικό είναι ότι εν συνεχεία οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να δανείσουν το ελληνικό δημόσιο με επιτόκια της τάξης του 5%-6%, αποκομίζοντας ένα καθόλου ευκαταφρόνητο κέρδος, το οποίο ισοδυναμεί με αντίστοιχη ληστεία του λαού
• 15 δισ. ευρώ σε δάνεια που μπορεί να συνάψει η τράπεζα με τρίτους, δάνεια, όμως, που έχουν εγγύηση του Ε.Δ. Αν σε κάποια στιγμή η τράπεζα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, τότε «πέφτει» η εγγύηση και το Ε.Δ. υποχρεούται να πληρώσει το δάνειο. Κάθε άλλο παρά πρόκειται για απίθανο ενδεχόμενο –δύο «φουρνιές» προβληματικών εταιριών ζήσαμε ήδη στην Ελλάδα στις δεκαετίες του ’70 και του ’80.
50 δισ. από το ΠΑΣΟΚ μέσω του Μνημονίου
Το Μνημόνιο (νόμος 3845/2010) δεν αφορά μόνο την επίθεση σε μισθούς, συντάξεις και κοινωνικό κράτος. Η τρόικα και η κυβέρνηση δεν παρέλειψαν να κατοχυρώσουν μια νέα μεγάλη και προκλητική αιμοδότηση των τραπεζών από το κράτος, ως εξής:
• 10 δισ. ευρώ σε μετρητά από το νεοϊδρυόμενο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ο σκοπός του οποίου (σελ. 1375) είναι «να διατηρήσει τη σταθερότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, χορηγώντας ίδια κεφάλαια με τη μορφή των προνομιούχων μετοχών». Τα 10 δισ. ευρώ θα προέλθουν από τα 110 δισ. της χρηματοδότησης της Ελλάδας από την τρόικα. Καθορίζεται, όμως, ότι «ο κίνδυνος ζημιών αναλαμβάνεται πλήρως από την ελληνική κυβέρνηση». Δηλαδή, αν κάποια τράπεζα που έχει λάβει ενίσχυση δεν έχει τα κεφάλαια να την αποπληρώσει, τότε η ζημία βαρύνει το Ε.Δ.
• 15 δισ. ευρώ σε δάνεια από τρίτους με εγγύηση του Ε.Δ. (άρθρο 4 παρ.8). Πρόκειται για επαύξηση των αρχικών 15 δισ. που προβλέπονταν από το νόμο 3723/2008 της Ν.Δ., τα οποία πλέον γίνονται 30 δισ. ευρώ.
• 25 δισ. ευρώ επιπλέον σε δάνεια από τρίτους με εγγύηση του Ε.Δ. Πρόκειται για επέκταση των προαναφερθέντων 30 δισ. -που αρχικά ήταν 15 δισ.- και με νόμο που ψηφίστηκε στη σημαδιακή ημερομηνία 3 Σεπτέμβρη 2010 (ν3872/2010, άρθρο 7) γίνονται πλέον 55 δισ. ευρώ.
Με μια απλή πρόσθεση όλων των παραπάνω ποσών προκύπτει το άθροισμα των 78 δισ. ευρώ. Έχει σημασία ότι εξ αυτών τα 23 δισ. δίνονται σε μετρητά ή εξομοιούμενα μετρητά ομόλογα του Ε.Δ., ενώ τα υπόλοιπα 55 δισ. δίνονται με τη μορφή εγγυήσεων του Ε.Δ. σε δάνεια που μπορούν να συνάψουν οι τράπεζες με τρίτους.
Διαρκής επέκταση των ρυθμίσεων
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι έχουμε διαδοχικές ρυθμίσεις, που αυξάνουν συνεχώς τα παρεχόμενα κεφάλαια προς τις Τράπεζες. Ξεκινήσαμε το 2008 με 28 δισ. και είμαστε πλέον στα 78 δισ. Παράλληλα με την υπ. αριθμ. 29850 Β 1465 απόφαση του υπουργού Οικονομικών, Γ Παπακωνσταντίνου, της 19/7/2010 παρατείνεται η προθεσμία για ένταξη στις ρυθμίσεις μέχρι 31/12/2010. Είναι δε πολύ πιθανό ότι θα υπάρξει και νέα παράταση. Όπως είναι πολύ πιθανό να υπάρξει και νέα προικοδότηση, αυξάνοντας τα σημερινά 78 δισ. Προχωρώντας η κρίση και αντιμετωπίζοντας προβλήματα οι τράπεζες θα έχουμε σειρά από νέες επεκτάσεις του προγράμματος, χρονικές και ποσοτικές.
