Ο αριθμός των επίσημα καταγεγραμμένων κρουσμάτων απ’ την αρχή της πανδημίας του Covid-19 έχει εδώ και μερικές μέρες ξεπεράσει σε παγκόσμιο επίπεδο τα 20 εκατομμύρια με τους νεκρούς λόγω κορωνοϊού να πλησιάζουν τις 750 χιλιάδες. Επί της ουσίας η πανδημία δεν σταμάτησε ποτέ να εξαπλώνεται, ενώ απ’ τις αρχές του Ιουλίου η ημερήσια αύξηση των κρουσμάτων είναι σταθερά πάνω απ’ τις 200 χιλιάδες, με τα επίκεντρα της πανδημίας να είναι οι τρεις μεγάλες χώρες της αμερικανικής ηπείρου (ΗΠΑ, Βραζιλία, Μεξικό), και τις Ρωσία και Ινδία να ακολουθούν.
Ενόψει δεύτερου κύματος σε Ευρώπη και Ελλάδα
Ανησυχητική είναι η πορεία της καμπύλης των κρουσμάτων και στην Ευρώπη, με τον ΠΟΥ να καλεί τις αρχές να λάβουν άμεσα μέτρα. Σε Ισπανία, Γαλλία, Μ. Βρετανία και Βέλγιο, σε χώρες δηλαδή που βίωσαν με δραματικό τρόπο το πρώτο κύμα της πανδημίας, με υψηλά ποσοστά τόσο κρουσμάτων όσο και θανάτων, παρουσιάζεται αυτές τις μέρες καταγραφή ρεκόρ στην αύξηση κρουσμάτων από τον Μάιο. Τα έστω και ελλιπή μέτρα που έλαβαν οι ηγέτες της Ε.Ε., για τη στήριξη των κοινωνιών μοιάζει πλέον αδύνατο να καλύψουν τις ανάγκες που θα δημιουργήσει ένα δεύτερο κύμα. Αυτή τη φορά πέρα απ’ τη Δυτική Ευρώπη, άσχημη είναι η επιδημιολογική εικόνα και σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και τον Βαλκανίων (Ουκρανία με 1.000 κρούσματα ημερησίως, Βοσνία με 800 κρούσματα ημερησίως) δημιουργώντας ένα πραγματικά εκρηκτικό μείγμα.
Και οι δύο αυτές τάσεις τροφοδοτούν την αναζωπύρωση του κορωνοϊού και στη χώρα μας, που βρίσκεται ταυτόχρονα στον ευρωπαϊκό και βαλκανικό χώρο. Το άνοιγμα των συνόρων, τόσο τα αεροδρόμια στον διεθνή τουρισμό και τους Έλληνες του εξωτερικού, όσο και στους Βαλκάνιους ‒με ειδικά επιβαρυμένη επιδημιολογική εικόνα‒ επισκέπτες, ταυτόχρονα με τη χαλάρωση των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, έχει σαν αποτέλεσμα τα ημερήσια κρούσματα που καταγράφει η χώρα μας να ξεπερνούν τα 200, με την πανδημία να πλήττει ιδιαίτερα περιοχές με καλή επιδημιολογική εικόνα (Κρήτη και νησιά, αλλά και Θεσσαλονίκη-Χαλκιδική που είχαν ποσοστιαία λιγότερα κρούσματα στο πρώτο κύμα). Το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου το 10% των κρουσμάτων καταγράφονται στις πύλες εισόδου τις χώρας ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον κατά τους ειδικούς παρουσιάζει το γεγονός πως η ολοένα και μικρότερη ηλικία των φορέων (κυρίως ασυμπτωματικών ).
Διπλό πλήγμα σε τουρισμό και υγεία
Τώρα όλοι μιλούν για τις καταστροφικές συνέπειες που θα έχει ένα ταυτόχρονο διπλό πλήγμα στην υγειονομική μας ασφάλεια αλλά και στον τουρισμό και την οικονομία. Το σλόγκαν της τουριστικής διαφημιστικής καμπάνιας «Ελλάδα ασφαλής προορισμός» μοιάζει μακρινό παρελθόν. Μαζί μ’ αυτό ξεχάστηκε και η φιέστα του Μητσοτάκη με φόντο το ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης και η προσπάθεια της κυβέρνησης να χτίσει ένα επίπλαστο success story παίζοντας στα ζάρια την υγεία των πολιτών και ξοδεύοντας τις προσπάθειες της κοινωνίας που περιόρισαν τη βλαπτικότητα του πρώτου κύματος. Τώρα αποστρατεύεται ο «μιας χρήσης» υπουργός Τουρισμού κ. Θεοχάρης, και ξαναεπιστρατεύονται οι Χαρδαλιάς και Τσιόδρας. Η κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει τις εγκληματικές ευθύνες των πολιτικών της επιλογών, προσπαθώντας να εμπεδώσει την συλλογική ευθύνη της κοινωνίας, υπερβάλλοντας και στηλιτεύοντας όντως υπαρκτές ανεύθυνες και αντικοινωνικές συμπεριφορές μέρους αυτής.
Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει τις εγκληματικές ευθύνες των πολιτικών της επιλογών, προσπαθώντας να εμπεδώσει την συλλογική ευθύνη της κοινωνίας, υπερβάλλοντας και στηλιτεύοντας όντως υπαρκτές ανεύθυνες και αντικοινωνικές συμπεριφορές μέρους αυτής
Τώρα αποκαλύπτεται ότι τους μόνους που εξυπηρετούσε η βιασύνη για άνοιγμα της χώρας μας στον τουρισμό ήταν οι μεγάλοι tour operators (βλ. τον ρόλο της TUI στις αποφάσεις της κυβέρνησης). Η βιασύνη αυτή, αντί να σώσει τη χρονιά, όπως υποσχέθηκαν οι κυβερνώντες, έφερε το δεύτερο κύμα της πανδημίας, συνοδευόμενο από ελάχιστα οφέλη για τις επιχειρήσεις του κλάδου, αλλά και έκτακτα μέτρα τοπικού λοκ-ντάουν την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου, την περίοδο αιχμής του τουρισμού δηλαδή. Εκ των υστέρων η χώρα μας έρχεται να πράξει το αυτονόητο, επιβάλλοντας ως προαπαιτούμενο για την είσοδο τη διεξαγωγή τεστ. Τώρα όμως το κακό έχει γίνει, και είναι πλέον κοινό μυστικό πως η κυβέρνηση προετοιμάζεται για αυστηρότερα μέτρα μετά τον Δεκαπενταύγουστο.
Το πιο γεωπολιτικό εμβόλιο
Την ίδια στιγμή πληθαίνουν οι ανακοινώσεις αλλά και οι ανταγωνισμοί κρατών και πολυεθνικών για τα εμβόλια και τα φάρμακα που θα μπορούσαν να σταματήσουν τον ιό. Από την πρώτη στιγμή αυτή η πανδημία έδειξε πως έχει έντονο γεωπολιτικό χαρακτήρα. Δεν γίνεται να ξεχαστεί η για μήνες αναφορά του Ντ. Τραμπ στον Κουνγκ Φλου (ή κινέζικος ιός) σε μια προσπάθεια απομόνωσης της Κίνας ως υπεύθυνης για την πανδημία, ούτε η κινέζικη απάντηση της εξαγωγής μοντέλων διαχείρισης της πανδημίας σαν μια προβολή ισχύος σε όλο τον κόσμο, αλλά ούτε και την αξιοποίηση της διεθνούς βοήθειας και της αποστολής φαρμακευτικού υλικού σαν ένα εργαλείο ενίσχυσης της διεθνούς επιρροής διαφόρων χωρών. Σε μια παγκόσμια «απειλή» ο σύγχρονος κόσμος φάνηκε αδύναμος να δώσει μια ενιαία και αποτελεσματική απάντηση, αντιθέτως γίναμε μάρτυρες και ακραίων παράνομων πειρατικών ενεργειών από χώρες όπως η ΗΠΑ και η Γερμανία που δέσμευσαν για δική τους χρήση τεράστιες ποσότητες εξοπλισμού και φαρμάκων, σε βάρος άλλων πιο αδύναμων χωρών, αλλά και σε αντιφατικές επιστημονικές αποφάσεις όπως αυτή που δαιμονοποίησε τη χρήση της χλωροκίνης, η οποία δεν προστατεύεται από κάποια πατέντα και άρα δεν συνεισφέρει στην κερδοφορία των πολυεθνικών του φαρμάκου.
Και κάπως έτσι φτάνουμε σήμερα, να γίνονται οι πρώτες ανακοινώσεις για επιτυχείς ολοκληρώσεις ερευνών για φάρμακα και εμβόλια με τον Ρώσο πρόεδρο Β. Πούτιν να παρουσιάζει το εμβόλιο Sputnik V το οποίο μπαίνει στη φάση της μαζικής παραγωγής. Το πιο γεωπολιτικό εμβόλιο, για την πιο γεωπολιτική πανδημία, δεν ανακοινώνεται από επιστήμονες και τον ΠΟΥ, αλλά από έναν ηγέτη ενός ισχυρού κράτους, και αμέσως προκαλεί αντιδράσεις τόσο από φίλους πολιτικούς ηγέτες 20 κρατών που κάνουν παραγγελίες του εμβολίου για τις χώρες τους, όσο και από εχθρούς που είναι επικριτικοί αν όχι απορριπτικοί σχετικά με το «ρωσικό εμβόλιο». Ήδη πολλοί μιλούν για τον κίνδυνο της βαλκανοποίησης της απάντησης στον κορωνοϊό, που θα σχετικοποιήσει το τι αναγνωρίζεται ως υγιής συνθήκη και τι όχι, θα απογειώσει τον ανταγωνισμό των φαρμακευτικών εταιριών και των κρατών σε βάρος της υγείας της ανθρωπότητας.
Και το εθνικό εμβόλιο του φιλότιμου
Στη χώρα μας έγινε πρόσφατα λόγος για ένα άλλο εμβόλιο. Το «εθνικό εμβόλιο του φιλότιμου» όπως είπε ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, προσπαθώντας να πείσει τους πολίτες να τηρήσουν όλα τα μέτρα που προτείνουν οι ειδικοί. Μέσα στην αλαζονεία του ο πρωθυπουργός, παραδέχεται υπόρρητα μια σημαντική, για τη χώρα μας, αλήθεια. Αυτό που μας έσωσε και ελπίζουμε να μας σώσει στο μέλλον δεν είναι τα μέτρα μια απούσας πολιτείας, αλλά η στάση ευθύνης και αυτοπροστασίας της ίδιας της κοινωνίας. Δεν είναι πειθάρχηση στην απ’ τα πάνω επιβολή, Η εφαρμογή των μέτρων απ’ τη μεριά των πολιτών, είναι αντιθέτως δείγμα στοιχειώδους αισθήματος αυτοσυντήρησης, αφού γνωρίζουν όλοι καλά πως τα κενά στο σύστημα υγείας και την πολιτική προστασία θα μπορούσαν να αποβούν μοιραία για όλους μας.
Όντως όταν έξι μήνες μετά έχουν γίνει ελάχιστα βήματα για την ενίσχυση του συστήματος υγείας, και αυτά κυρίως για να στηριχθούν εκτάκτως τα υποστελεχωμένα νησιά για τους τουριστικούς μήνες, όταν οι γιατροί προειδοποιούν ότι οι λίγες επιπλέον ΜΕΘ που άνοιξαν όλο αυτό το διάστημα αλλά και οι ελλείψεις σε υλικά στα νοσοκομεία μπορεί να μην επαρκούν για να αντιμετωπίσουν την αναμενόμενη αύξηση κρουσμάτων κατά τους επόμενους μήνες, όταν οι κυβερνητικές παλινωδίες επιτρέπουν τον ανορθολογισμό (ελευθεριακής ή συνωμοσιολογικής κοπής) να κερδίζει έδαφος στην κοινωνία, τότε όντως ίσως το όπλο που μας μένει είναι το φιλότιμο, το εθνικό μας εμβόλιο.
