Οι χειρισμοί Ομπάμα και οι ισορροπίες στη Μέση Ανατολή.
Του Γιώργου Τσίπρα.
Τι θα άλλαζε η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους από τον ΟΗΕ; Θα άλλαζε το νομικό στάτους της Παλαιστινιακής Αρχής και θα της επέτρεπε ή θα επαύξανε την πρόσβασή της σε σώματα όπως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και ο ίδιος ο ΟΗΕ. Ορισμένα από αυτά μπορούν να επιτευχθούν ακόμη και με το καθεστώς του παρατηρητή, αντί του κράτους-μέλους του ΟΗΕ, που είναι απίθανο με δεδομένο το βέτο που σίγουρα θα ασκήσουν οι ΗΠΑ.
Ωστόσο, εδώ υπάρχει ένα δίκοπο μαχαίρι. Γιατί η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, μέχρι σήμερα, εκπροσωπούσε στον ΟΗΕ το σύνολο του παλαιστινιακού λαού, στα Kατεχόμενα, στο Ισραήλ και την προσφυγιά. Εκπροσωπούσε το σύνολο του παλαιστινιακού προβλήματος, δηλαδή το πρόβλημα της κατοχής, το πρόβλημα του ίδιου του κράτους του Ισραήλ και των ορίων του, των προσφύγων, της καταπατημένης γης και περιουσιών, των εποικισμών, των φυλακισμένων και των εγκλημάτων του Ισραήλ, πρόβλημα που αφορούσε στο σύνολο των ορίων της Παλαιστίνης, δηλαδή του σημερινού Ισραήλ συν τα κατεχόμενα και τη Γάζα. Πόσο δύσκολο θα είναι πλέον για το νέο αυτό «κράτος», διά της διολισθήσεως ή de facto, αντί να εκπροσωπεί το πολυδιάστατο παλαιστινιακό πρόβλημα στο σύνολό του, να υπερασπίζεται περισσότερο αυτό που πρακτικά είναι σήμερα, δηλαδή κάτι σαν Μπατουστάν της πρώην ρατσιστικής Ν. Αφρικής στη Δυτική Όχθη, με λιγότερο από το 10% της ιστορικής Παλαιστίνης; Το παρελθόν εύκολων παραχωρήσεων της Παλαιστινιακής Αρχής προς ένα Ισραήλ που δεν δίνει το ελάχιστο, δεν εμπνέει μεγάλη αισιοδοξία στο επίπεδο αυτό. Έτσι, πλην της Φατάχ, η Χαμάς και η παλαιστινιακή Αριστερά δεν είναι ενθουσιώδεις με την πρωτοβουλία Αμπάς που -όπως συνηθίζει και παρά την συμφωνία ενότητας- δεν επεδίωξε τη συγκατάθεση.
Σε κάθε περίπτωση, το Ισραήλ έχει κινήσει θεούς και δαίμονες για αποτρέψει το γεγονός της αναγνώρισης και εκτοξεύει απειλές. Αν δεν γίνει αλλιώς, οι ΗΠΑ θα ασκήσουν βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας με την αστεία δικαιολογία ότι η ίδρυση παλαιστινιακού κράτους πρέπει να περάσει μέσα από διμερείς διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ, δηλαδή διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε έναν στυγνό κατακτητή και τους κατεχόμενους, με το πιστόλι στον κρόταφο. Ακόμη κι αυτό, η Παλαιστινιακή Αρχή του Αμπάς θα ήταν ίσως πρόθυμη να το συζητήσει, αλλά το Ισραήλ αρνείται ακόμη και να παγώσει τους εντεινόμενους εποικισμούς στη Δυτική Όχθη.
Μεγάλο πρόβλημα για τις ΗΠΑ είναι το ίδιο το βέτο, μόλις ένα χρόνο μετά την υπόσχεση Ομπάμα από το βήμα της Γ.Σ. του ΟΗΕ για παλαιστινιακό κράτος, δυο χρόνια μετά τη δήθεν ιστορική ομιλία του στο Κάιρο για «ένα νέο ξεκίνημα» με το μουσουλμανικό κόσμο και λίγο μετά την Αραβική Άνοιξη. Ο Αμερικανός πρόεδρος θα είναι πλέον πολύ δύσκολο να πείσει πως δεν «πουλά φύκια για μεταξωτές κορδέλες». Το βέτο θα είναι ένα από τα πλέον γυμνά και ακριβά για τις ΗΠΑ στην ιστορία της προκλητικής προστασίας του Ισραήλ.
Γι’ αυτό έχει αποδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου πιέσεων προς τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, για να εξασφαλίσει ένα σύνολο τουλάχιστον επτά αρνητικών ψήφων και αποχών στους 15.
Αλλά ποιους θα πείσει; Πέρα από περιπτώσεις χωρών όπως η Κολομβία που ακολουθούν τυφλά το αφεντικό, για να συγκεντρωθούν οι επτά ψήφοι είναι αναγκαία η αρνητική στάση πολλών ευρωπαϊκών μελών του Σ.Α. Αν γίνει αυτό, τότε για μια ακόμη φορά θα έχει αποδειχτεί πως ένας ΟΗΕ χωρίς τις θεωρούμενες πιο δημοκρατικές και πολιτισμένες χώρες του κόσμου, σε Δ. Ευρώπη και Β. Αμερική, θα ήταν πολύ πιο δημοκρατικός, πολιτισμένος και δίκαιος για τον υπόλοιπο πλανήτη.
Ακόμη κι αν οι ΗΠΑ τα καταφέρουν να αποφύγουν το βέτο, θα παραμείνουν πολλά προβλήματα γύρω από τη Μέση Ανατολή και όχι μόνο. Κι ο Ομπάμα δεν πείθει πολλούς από τους Αμερικανούς αναλυτές ότι το επιτελείο του διαθέτει κάποιο καλύτερο σχέδιο από τον προκάτοχό του για όλα αυτά, όπως και για το Παλαιστινιακό, κι ενώ έχει βαθύνει η οικονομική κρίση.
Απ’ την άλλη, το Ισραήλ ενδιαφέρεται μονάχα για τη διατήρηση των δικών του κεκτημένων. Αλλά επειδή και οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται παρομοίως, αυτά τα δύο ίσως δεν θα συμβαδίζουν για πάντα σε μια πορεία φθίνουσας ηγεμονίας της Ουάσιγκτον.
Ωστόσο, εδώ υπάρχει ένα δίκοπο μαχαίρι. Γιατί η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, μέχρι σήμερα, εκπροσωπούσε στον ΟΗΕ το σύνολο του παλαιστινιακού λαού, στα Kατεχόμενα, στο Ισραήλ και την προσφυγιά. Εκπροσωπούσε το σύνολο του παλαιστινιακού προβλήματος, δηλαδή το πρόβλημα της κατοχής, το πρόβλημα του ίδιου του κράτους του Ισραήλ και των ορίων του, των προσφύγων, της καταπατημένης γης και περιουσιών, των εποικισμών, των φυλακισμένων και των εγκλημάτων του Ισραήλ, πρόβλημα που αφορούσε στο σύνολο των ορίων της Παλαιστίνης, δηλαδή του σημερινού Ισραήλ συν τα κατεχόμενα και τη Γάζα. Πόσο δύσκολο θα είναι πλέον για το νέο αυτό «κράτος», διά της διολισθήσεως ή de facto, αντί να εκπροσωπεί το πολυδιάστατο παλαιστινιακό πρόβλημα στο σύνολό του, να υπερασπίζεται περισσότερο αυτό που πρακτικά είναι σήμερα, δηλαδή κάτι σαν Μπατουστάν της πρώην ρατσιστικής Ν. Αφρικής στη Δυτική Όχθη, με λιγότερο από το 10% της ιστορικής Παλαιστίνης; Το παρελθόν εύκολων παραχωρήσεων της Παλαιστινιακής Αρχής προς ένα Ισραήλ που δεν δίνει το ελάχιστο, δεν εμπνέει μεγάλη αισιοδοξία στο επίπεδο αυτό. Έτσι, πλην της Φατάχ, η Χαμάς και η παλαιστινιακή Αριστερά δεν είναι ενθουσιώδεις με την πρωτοβουλία Αμπάς που -όπως συνηθίζει και παρά την συμφωνία ενότητας- δεν επεδίωξε τη συγκατάθεση.
Σε κάθε περίπτωση, το Ισραήλ έχει κινήσει θεούς και δαίμονες για αποτρέψει το γεγονός της αναγνώρισης και εκτοξεύει απειλές. Αν δεν γίνει αλλιώς, οι ΗΠΑ θα ασκήσουν βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας με την αστεία δικαιολογία ότι η ίδρυση παλαιστινιακού κράτους πρέπει να περάσει μέσα από διμερείς διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ, δηλαδή διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε έναν στυγνό κατακτητή και τους κατεχόμενους, με το πιστόλι στον κρόταφο. Ακόμη κι αυτό, η Παλαιστινιακή Αρχή του Αμπάς θα ήταν ίσως πρόθυμη να το συζητήσει, αλλά το Ισραήλ αρνείται ακόμη και να παγώσει τους εντεινόμενους εποικισμούς στη Δυτική Όχθη.
Μεγάλο πρόβλημα για τις ΗΠΑ είναι το ίδιο το βέτο, μόλις ένα χρόνο μετά την υπόσχεση Ομπάμα από το βήμα της Γ.Σ. του ΟΗΕ για παλαιστινιακό κράτος, δυο χρόνια μετά τη δήθεν ιστορική ομιλία του στο Κάιρο για «ένα νέο ξεκίνημα» με το μουσουλμανικό κόσμο και λίγο μετά την Αραβική Άνοιξη. Ο Αμερικανός πρόεδρος θα είναι πλέον πολύ δύσκολο να πείσει πως δεν «πουλά φύκια για μεταξωτές κορδέλες». Το βέτο θα είναι ένα από τα πλέον γυμνά και ακριβά για τις ΗΠΑ στην ιστορία της προκλητικής προστασίας του Ισραήλ.
Γι’ αυτό έχει αποδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου πιέσεων προς τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, για να εξασφαλίσει ένα σύνολο τουλάχιστον επτά αρνητικών ψήφων και αποχών στους 15.
Αλλά ποιους θα πείσει; Πέρα από περιπτώσεις χωρών όπως η Κολομβία που ακολουθούν τυφλά το αφεντικό, για να συγκεντρωθούν οι επτά ψήφοι είναι αναγκαία η αρνητική στάση πολλών ευρωπαϊκών μελών του Σ.Α. Αν γίνει αυτό, τότε για μια ακόμη φορά θα έχει αποδειχτεί πως ένας ΟΗΕ χωρίς τις θεωρούμενες πιο δημοκρατικές και πολιτισμένες χώρες του κόσμου, σε Δ. Ευρώπη και Β. Αμερική, θα ήταν πολύ πιο δημοκρατικός, πολιτισμένος και δίκαιος για τον υπόλοιπο πλανήτη.
Ακόμη κι αν οι ΗΠΑ τα καταφέρουν να αποφύγουν το βέτο, θα παραμείνουν πολλά προβλήματα γύρω από τη Μέση Ανατολή και όχι μόνο. Κι ο Ομπάμα δεν πείθει πολλούς από τους Αμερικανούς αναλυτές ότι το επιτελείο του διαθέτει κάποιο καλύτερο σχέδιο από τον προκάτοχό του για όλα αυτά, όπως και για το Παλαιστινιακό, κι ενώ έχει βαθύνει η οικονομική κρίση.
Απ’ την άλλη, το Ισραήλ ενδιαφέρεται μονάχα για τη διατήρηση των δικών του κεκτημένων. Αλλά επειδή και οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται παρομοίως, αυτά τα δύο ίσως δεν θα συμβαδίζουν για πάντα σε μια πορεία φθίνουσας ηγεμονίας της Ουάσιγκτον.
Σχόλια
