του Πάνου Τότσικα
Ο χώρος του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού αποτελεί έναν από τους εναπομείναντες μεγάλους ελεύθερους δημόσιους χώρους στην Αττική που απέμειναν αδόμητοι και «αναξιοποίητοι».
Η «αξιοποίηση» του Ελληνικού αποτελεί σήμερα κοινό αίτημα. Το ζήτημα ωστόσο που έχει τεθεί είναι: «αξιοποίηση» για ποιόν και για τι;. Για την κάλυψη των σημερινών και μελλοντικών κοινωνικών αναγκών και την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος ή για την εξυπηρέτηση και την κερδοσκοπία ιδιωτικών συμφερόντων; Όσοι συμφωνούν με την δεύτερη εκδοχή, θεωρούν αυτονόητη την «ιδιωτικοποίηση» του χώρου, δηλαδή τη μακροχρόνια απόδοσή του σε κάποιους ιδιώτες «επενδυτές», ντόπιους και ξένους, για «αξιοποίηση» του.
Με το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας (2012), καθορίστηκαν οι χρήσεις γης και οι όροι δόμησης του χώρου του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού και της παραλίας του Αγίου Κοσμά, με τους οποίους δίνεται ουσιαστικά η δυνατότητα δημιουργίας μιας νέας πόλης 30.000 κατοίκων και 3.600.000 τ.μ. μπετόν.
Στη συνέχεια, μέσω ενός σκανδαλώδους «διαγωνισμού» με τον οποίο αγνοήθηκε ο λεγόμενος «υγιής ανταγωνισμός», επιλέχθηκε ο μοναδικός διαγωνιζόμενος, ο Όμιλος Λάτση, ως ο κατάλληλος «επενδυτής» για την αξιοποίηση του συνολικού χώρου των 6.200 στρεμμάτων, και το 2014 υπογράφτηκε εσπευσμένα από την καταρρέουσα κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου μια απαράδεκτη σύμβαση.
Τον Οκτώβριο του 2016, υπό την πίεση των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εμφάνισε μια «βελτιωμένη» εκδοχή της σύμβασης, την οποία ψήφισε και στη Βουλή. Τον Δεκέμβριο του 2017 η κυβέρνηση ενέκρινε το λεγόμενο Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ), που κατέθεσε ο «επενδυτής» και προώθησε το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο το έκρινε συνταγματικό και νόμιμο.
Ωστόσο, παρά την έγκριση του Π.Δ. για το Ελληνικό, τίθενται επιτακτικά και μια σειρά ζητήματα που αφορούν τις πολιτικές επιλογές που προωθούνται.
Η λεγόμενη «αξιοποίηση» του Ελληνικού δεν προωθεί το «δημόσιο συμφέρον»
- Η παραχώρηση για 99 χρόνια 6.200 στρεμμάτων έναντι 950 εκατ. ευρώ σε βάθος 12 χρόνων, αποτελεί ένα τεράστιο οικονομικό σκάνδαλο.
- Το 30% της συνολικής έκτασης του Ελληνικού και της παραλίας του Αγ. Κοσμά, παραχωρείται σε ιδιώτες κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή, δηλαδή δεν θα γυρίσει ποτέ πίσω στο Ελληνικό Δημόσιο.
- Το όποιο τίμημα από το ξεπούλημα του Ελληνικού θα καταλήξει στη «μαύρη τρύπα» του χρέους που δημιούργησαν οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις και όχι στις σημερινές κοινωνικές ανάγκες.
Η λεγόμενη «αξιοποίηση» του Ελληνικού δεν προωθεί τις κοινωνικές ανάγκες
- Κοινωνική ανάγκη δεν είναι η δημιουργία νέων εμπορικών κολοσσών (Μall), αλλά η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
- Κοινωνική ανάγκη δεν είναι η κατασκευή πεντάστερων ξενοδοχείων, ουρανοξυστών 200 μέτρων, καζίνο, γηπέδων γκόλφ.
- Κοινωνική ανάγκη δεν είναι η κατασκευή χιλιάδων νέων διαμερισμάτων σε μια πόλη που έχει χιλιάδες κενές και κατασχεμένες κατοικίες.
- Κοινωνική ανάγκη δεν είναι η κατάργηση του δημόσιου Αθλητικού Κέντρου του Αγίου Κοσμά και η δημιουργία στη θέση του ενός περίκλειστου πολυτελούς ιδιωτικού οικιστικού συγκροτήματος.
- Κοινωνική ανάγκη είναι η διεύρυνση της πρόσβασης από όλους τους πολίτες προς τον παραλιακό χώρο του Σαρωνικού, όχι ο περιορισμός της πρόσβασής τους και η απόδοσή του σε ιδιώτες, σε επιχειρηματίες και ξενοδοχεία.
- Κοινωνική ανάγκη είναι η δημιουργία στο Ελληνικό ενός Δημόσιου Μητροπολιτικού Πάρκου υψηλού πράσινου, με παράλληλες εγκαταστάσεις πολιτισμού, αθλητισμού και κοινωφελείς δραστηριότητες
Το Συμβούλιο Επικρατείας αναλαμβάνοντας την ιστορική του ευθύνη, θα πρέπει να συνυπολογίσει όλα τα παραπάνω στην απόφαση που θα λάβει. Το «Ελληνικό» αποτελεί ένα τεράστιο οικονομικό σκάνδαλο, ένα πολεοδομικό τερατούργημα, ένα περιβαλλοντικό έγκλημα. Για ποια «ανάπτυξη» καλούμαστε να θυσιάσουμε (και) το Ελληνικό;
Πρόσφατα, μια σειρά κοινωνικοί φορές, συλλογικότητες και εκατοντάδες πολίτες, προσέφυγαν ξανά στο ΣτΕ ζητώντας την ακύρωση του εγκεκριμένου Π.Δ. για το Ελληνικό, παραθέτοντας μια σειρά σοβαρούς λόγους που αφορούν την παραβίαση της ισχύουσας πολεοδομικής, περιβαλλοντικής, αρχαιολογικής και δασικής νομοθεσίας, καθώς και το Σύνταγμα της χώρας μας. Επίσης, κοινωνικοί φορείς και πολίτες έχουν προσφύγει στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα επικαλούμενοι παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Το Συμβούλιο Επικρατείας αναλαμβάνοντας την ιστορική του ευθύνη, θα πρέπει να συνυπολογίσει όλα τα παραπάνω στην απόφαση που θα λάβει. Το «Ελληνικό» αποτελεί ένα τεράστιο οικονομικό σκάνδαλο, ένα πολεοδομικό τερατούργημα, ένα περιβαλλοντικό έγκλημα. Για ποια «ανάπτυξη» καλούμαστε να θυσιάσουμε (και) το Ελληνικό;
Το «δημόσιο συμφέρον»… προασπίζεται και το ΣτΕ
Το Συμβούλιο της Επικρατείας αιτιολόγησε την απόφασή του για την συνταγματικότητα του Προεδρικού Διατάγματος για την επένδυση στο Ελληνικό με γνώμονα το «δημόσιο συμφέρον». Συγκεκριμένα για τους προβλεπόμενους ουρανοξύστες που προβλέπει το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης να κατασκευαστούν επισημαίνεται από το ΣτΕ ότι «οι παρεκκλίσεις από τις πάγιες πολεοδομικές διατάξεις ως προς τους όρους δόμησης και τη δυνατότητα κατασκευής υψηλών κτιρίων, δικαιολογούνται για την εξυπηρέτηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος («έντονου» κατά τη διατύπωση του νόμου 4062/2012)».
Ενώ το δημόσιο συμφέρον «συνίσταται στη δημιουργία μητροπολιτικού πόλου πολλαπλών λειτουργιών εθνικής εμβέλειας και διεθνούς αναφοράς, στην κατασκευή και συντήρηση μητροπολιτικού πάρκου πρασίνου και αναψυχής στην Αττική και στην ίδρυση μητροπολιτικού πόλου ανάπτυξης στην περιοχή, με πολλαπλούς ειδικότερους στόχους που αφορούν, μεταξύ άλλων, στην αντιμετώπιση της οξείας οικονομικής κρίσης, την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, την αύξηση της απασχόλησης και στη μείωση της ανεργίας, στην καταπολέμηση της φτώχειας, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, τη μείωση του δημοσίου χρέους, την ανάδειξη της Αθήνας σε πολιτιστική μητρόπολη, σε τουριστικό πόλο διεθνούς ακτινοβολίας, σε σημαντικό κέντρο οικονομικής ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας κ.ά.»
