Tου Τζόναθαν Μπαριέντος*
Σε μια συνέντευξή του το 2014, ο Πρόεδρος του Μεξικού Ενρίκε Πένια Νιέτο επεσήμανε ότι «θα ήταν ασυγχώρητο» εάν ο Χοακίν Γκουσμάν –ο επονομαζόμενος Ελ Τσάπο, ο Κοντούλης, επικεφαλής ενός από τα μεγαλύτερα καρτέλ ναρκωτικών– δραπέτευε ξανά από τη φυλακή. Με ένα τόνο προσβλητικό, δήλωνε τότε ότι ο ίδιος μιλούσε καθημερινά με τον επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησης για να διασφαλίσει ότι η πολιτεία ελέγχει αποτελεσματικά και ανά πάσα στιγμή τη φύλαξη του μαφιόζου…
Μυθιστορηματική απόδραση – ή περίπου…
Σήμερα αυτά τα λόγια στρέφονται εναντίον του κυρίου Προέδρου, καθώς πριν από μερικές ημέρες συνέβη αυτό που υποτίθεται ήταν αδιανόητο, πρακτικά αδύνατο: Ο Τσάπο δραπέτευσε και πάλι από τη φυλακή, και μάλιστα όχι με απλό τρόπο. Ο τρόπος μάς θυμίζει το μυθιστόρημα του Στέφεν Κινγκ, Η Ρίτα Χέιγορθ και η Λύτρωση της Σώσανκ: απέδρασε μετά την κατασκευή μιας σήραγγας ενός χιλιομέτρου από τα λουτρά της φυλακής έως τα περίχωρά της. Μόνο που αυτός δεν το έκανε για καμιά εξιλέωση ή μέσα από μια θάλασσα από σκατά, όπως στο μυθιστόρημα του Κινγκ. Αντίθετα, δραπέτευσε μέσα από ένα ευρύχωρο τούνελ, το οποίο διέσχισε με… μία μοτοσικλέτα. Το γελοίο της κατάστασης φαίνεται και από το γεγονός ότι ο Γκουσμάν δραπέτευσε από μια φυλακή «υψίστης ασφαλείας», δηλαδή από μια φυλακή που θεωρητικά διαθέτει την υψηλότερη διαθέσιμη τεχνολογία και στην οποία έχουν επενδυθεί εκατοντάδες εκατομμύρια. Δυστυχώς, φαίνεται ότι δεν ήταν αρκετά, δεδομένης της γενικευμένης διαφθοράς που επικρατεί στη χώρα.
Προς Θεού, δεν φταίει ο κύριος Πρόεδρος!
Προφανώς, γι’ αυτή την κατάσταση δεν ευθύνεται ο κύριος Πρόεδρος, ο οποίος ως γνωστόν δεν ευθύνεται διόλου για τα υψηλά επίπεδα διαφθοράς στο Μεξικό. Ούτε φταίει βέβαια για τη βία σε ολόκληρη τη χώρα, ούτε για την ιδιωτικοποίηση του πετρελαίου, ούτε για την πώληση μεξικανικού εδάφους στον πλειοδότη, ούτε για τους ξυλοδαρμούς των καθηγητών της CNTE επειδή είναι κατά των μεταρρυθμίσεων στην εκπαίδευση, ούτε για τις χιλιάδες «εξαφανίσεις» ενοχλητικών πολιτών. Παρ’ όλο που αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά στα μάτια της διεθνούς κοινότητας ότι το λεγόμενο «σύστημα εθνικής ασφάλειας» είναι μια παρωδία (ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να μας πετάξει τώρα στα μούτρα ένα «σας τα έλεγα εγώ»), ο σημερινός Πρόεδρος του Μεξικού, αντί να επιστρέψει στη χώρα επιδεικνύοντας συνέπεια με τα δικά του λόγια, αποφάσισε να συνεχίσει την περιοδεία του στη Γαλλία.
Με συνοδεία 300 ατόμων στο ρομαντικό Παρίσι
Και πώς να μην το κάνει; Ο κύριος Πρόεδρος πρέπει να κρατήσει ευχαριστημένους τους πάνω από τριακόσιους ανθρώπους με τους οποίους ταξιδεύει στη χώρα του Φωτός. Με δυο λόγια, σήμερα το Μεξικό βρίσκεται χωρίς τον Πρόεδρό του, χωρίς τον επικεφαλής της κυβέρνησης και χωρίς 300 άτομα επιπλέον – για τα οποία κανείς δεν ξέρει αν είναι υπάλληλοι του κράτους ή όχι. Όλοι αυτοί απολαμβάνουν ρομαντικές βραδιές χαζεύοντας τον Πύργο του Άιφελ βαμμένο με την τρίχρωμη σημαία…
Την ίδια στιγμή στο Μεξικό εμείς, οι ξεχασμένοι, ο πεινασμένος και ξυλοδαρμένος λαός, καθόμαστε και παρακολουθούμε στην τηλεόραση πώς πίνουν σαμπάνια οι άνθρωποι στη Γαλλία, και πώς ο Τσάπο μετατρέπεται σε θρύλο – για άλλη μια φορά, ο «πλέον καταζητούμενος άνθρωπος στον κόσμο». Τουλάχιστον ο Τσάπο είναι ένας έμπορος ναρκωτικών που ξαναδείχνει στον κόσμο την αλήθεια σχετικά με το Μεξικό: ότι δηλαδή είναι ένα αποτυχημένο κράτος, όπου η άρχουσα τάξη το γλεντάει τη στιγμή που ο φτωχός λαός δολοφονείται, ξυλοκοπείται ή «εξαφανίζεται» από τον ίδιο το στρατό της χώρας.
Σήμερα οι Μεξικανοί όμως λέμε «Αρκετά! Ως εδώ!». Αρκετά με αυτό το αλαζονικό, παράλογο και νεοφιλελεύθερο κράτος που επιδιώκει μόνο το οικονομικό όφελος σε βάρος του κοινωνικού καλού. Τα λόγια του Μανιφέστου των Ζαπατίστας είναι μια σταθερή αξία:
«Δεν θα πεθάνει το λουλούδι της Λέξης. Μπορεί να πεθάνει το κρυμμένο πρόσωπο που την αρθρώνει σήμερα, αλλά η Λέξη που ήρθε από τα βάθη της Ιστορίας και της Γης δεν μπορεί πια να ξεριζωθεί από την αλαζονεία της εξουσίας».
* Ο Τζόναθαν Μπαριέντος είναι κοινωνιολόγος με ειδίκευση στα ΜΜΕ και ακτιβιστής του λαϊκού κινήματος στο Μεξικό
