του Σαράντου Θεοδωρόπουλου*
Η Συμφωνία των Πρεσπών με τη ΠΓΔΜ ήταν αποφασιστική για την επίλυση του νατοϊκού και ευρωενωσιακού γεωπολιτικού προβλήματος, που προέκυπτε από τη μη ένταξη της βόρειας γειτονικής μας χώρας στις ανωτέρω ολοκληρώσεις, και εγκυμονεί για την Ελλάδα μεγάλους και σοβαρούς κινδύνους.
Ο πρώτος κίνδυνος είναι ότι εντός της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ δημιουργείται ένα πόλος αντίρροπος με τα συμφέροντα της Ελλάδος, αποτελούμενος από την Τουρκία, τη Βουλγαρία, την προσεχώς «Βόρεια Μακεδονία» και την Αλβανία που ως κλοιός γεωπολιτικά μας αγκαλιάζει, αν όχι μας στραγγαλίζει. Δεν πρέπει επίσης να μας διαφεύγει ότι και η ΠΓΔΜ και η Αλβανία έχουν συμβληθεί με διμερή στρατιωτικά σύμφωνα συνεργασίας , και συνθήκες οικονομικής συνεργασίας με την Τουρκία. Το ίδιο μπλοκ σε λίγο θα δημιουργείται και εντός της Ένωσης. Και είναι πολύ εύκολος ο συνασπισμός ενάντια στα ελληνικά οικονομικά συμφέροντα και με τη σφραγίδα της Ένωσης.
Το άλλο ενδεχόμενο που πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά είναι η συμμετοχή της Αλβανίας στην ΑΟΖ του Ιονίου, και η συμμετοχή του περίκλειστου ηπειρωτικού κράτους της «Βόρειας Μακεδονίας» στην ΑΟΖ του Αιγαίου. Ελπίζουμε, βέβαια στην πρώτη περίπτωση, η συμφωνία ένταξης της Αλβανίας να μη περιλαμβάνει κάποιο όρο που θα αναιρεί της φύση του συμπλέγματος Κέρκυρα-Διαπόντιοι νήσοι (Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι) ως αρχιπελαγικού, ήτοι ως έχοντος σύμφωνα με τη σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, διότι σε αυτή την περίπτωση αποχαιρετούμε την ελληνική ΑΟΖ στο Αιγαίο που στηρίζεται στο ανάλογο σύμπλεγμα των νήσων πέριξ του Καστελόριζου.
Ας εξετάσουμε το πρώτο, εκ πρώτης όψεως λιγότερο επικίνδυνο, ενδεχόμενο. Εκεί λοιπόν τόσο η Αλβανία, όσο και η Βόρεια Μακεδονία, η πρώτη συμβατικά, όπως πιθανολογείται από τις διαρροές, με τη διμερή συμφωνία, που θα προηγηθεί της ενταξιακής της διαδικασίας στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε., και η δεύτερη συμβατικά (άρθρο 13 της σύμβασης και βάσει του Διεθνούς Δικαίου) θα έχουν μερίδιο, η πρώτη στην ΑΟΖ του Ιονίου, η δεύτερη στην ΑΟΖ του Αιγαίου. Η Τουρκία, πλέον, πολύ εύκολα, και λόγω της προνομιακής σύνδεσης που έχει με την Ε.Ε., αλλά και της οικονομικής της διείσδυσης στη ΠΓΔΜ και την Αλβανία, θα μπορεί να ιδρύει τουρκομακεδονικές και τουρκοαλβανικές εταιρείες και κοινοπραξίες, έχοντας και την τεχνογνωσία του Αζερμπαϊτζάν, κάνοντας πραγματικότητα τη συνεκμετάλλευση, και διχοτόμηση, όχι μόνο του Αιγαίου, αλλά και του Ιονίου.
Εντός της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ δημιουργείται ένα πόλος αντίρροπος με τα συμφέροντα της Ελλάδος, αποτελούμενος από την Τουρκία, τη Βουλγαρία, την προσεχώς «Βόρεια Μακεδονία» και την Αλβανία που ως κλοιός γεωπολιτικά μας αγκαλιάζει, αν όχι μας στραγγαλίζει
Ας εκτιμήσουμε τώρα και ένα λιγότερο ευοίωνο ενδεχόμενο, ότι π.χ. έχουμε ένα ζήτημα με τη γείτονα Τουρκία, που αφού λόγω του σε βάρους μας ισοζυγίου ισχύος απαιτεί διπλωματικά αντίμετρα. Στην περίπτωση αυτή δεν θα έχουμε στη φαρέτρα μας ούτε το προσχηματικό διπλωματικό όπλο της αποχώρησης από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, που χρησιμοποίησε ο Καραμανλής το 1974 (για να μας ξαναβάλει ο Ράλλης, λίγο πριν μπούμε στην ΕΟΚ, το 1980). Δε συζητάμε με τι θα έχουμε να αναμετρηθούμε, αν κάποια στιγμή ο ελληνικός λαός αποφασίσει να ανακτήσει την εθνική ανεξαρτησία του και τη λαϊκή κυριαρχία Σε τέτοια περίπτωση, για να οικοδομήσουμε αποτρεπτική ισχύ, ώστε να επιζήσουμε, πρέπει να κάνουμε από τώρα εισαγωγή από τη Βόρεια Κορέα όλα τα πυρηνικά που θα διώξει ο Κιμ.
***
Το 1974, η Ελλάδα είχε στα βόρεια σύνορά της μία δύναμη που συμμετείχε στο σύμφωνο της Βαρσοβίας (Βουλγαρία), μια χώρα που συμμετείχε στο Κίνημα των Αδεσμεύτων (Γιουγκοσλαβία ), και μία χώρα που είχε, μέχρι το 1976, ευθείες σχέσεις μόνο με την Κίνα. Ανάλογη ποικιλότητα και πολυπλοκότητα είχαν και οι διεθνείς οικονομικές σχέσεις. Η Ελλάδα ήταν το μόνο συνδεδεμένο μέλος με την ΕΟΚ, από τις βαλκανικές χώρες, που εκείνη την εποχή ήταν εντελώς αδύνατο να γίνουν μέλη της, ενώ η Τουρκία είχε πολλά προβλήματα σε σχέση με την τελωνειακή της σύνδεση, που κατέληξαν στο πάγωμα των διαπραγματεύσεων το 1978, μέχρι το 1986.
Σήμερα, αν έχουμε μια δυσμενή εξέλιξη, δεν θα μπορέσουμε να αντιτάξουμε, έστω και για το θεαθήναι, όπλα. Θα μπορούσε να διανοηθεί κανείς ανάλογες αποφάσεις με τη Βουλγαρία μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., τη Βόρεια Μακεδονία μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., την Αλβανία μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., το Μαυροβούνιο μέλος του ΝΑΤΟ και σε φάση ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. την Τουρκία μέλος του ΝΑΤΟ και με σχέση προνομιακή με την Ε.Ε, και μάλιστα, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση Τσίπρα έχει διαλύσει το παραδοσιακό, και εθιμικό, πλαίσιο διεθνών και διμερών σχέσεων, που είχε η χώρα με τη Σερβία και τη Ρωσία;
Μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτή την περικύκλωση; Δυστυχώς αυτό το παιχνίδι θα γίνει στο γήπεδο της «Βόρειας Μακεδονίας». Αν η γείτονα χώρα α) κυρώσει στη Βουλή της το σχέδιο, β) αρχίσει τη διαδικασία των συνταγματικών τροποποιήσεων. γ) εγκρίνει με δημοψήφισμα τη συμφωνία, δ) ολοκληρώσει τις συνταγματικές τροποποιήσεις, που δεν είναι συγκεκριμένες στη συμφωνία, μέχρι το τέλος του 2018, φοβούμαι ότι η ελληνική Βουλή έχει δέσμια αρμοδιότητα να το κυρώσει, άλλως θα ιδρύεται διεθνής ευθύνη της Ελλάδας για τη μη κύρωση της συμφωνίας, η οποία θα επιλυθεί από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, με μονομερή προσφυγή της γείτονος, χωρίς συνυποσχετικό, κατά το άρθρο 19§3 της Σύμβασης.
Με την υπογραφή της συμφωνίας στις Πρέσπες η Ελλάδα γίνεται όμηρος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, που μπορούν ανά πάσα στιγμή, σχεδόν νομιμοφανώς, να μας στραγγαλίσουν.
* Ο Σαράντος Θεοδωρόπουλος, είναι δικηγόρος, theod.sar@gmail.com
