Σχεδόν δύο δεκαετίες έχουν περάσει από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Έκτοτε χιλιάδες ύποπτοι εξαφανίστηκαν στις μαύρες τρύπες της CIA, δηλαδή τις μυστικές φυλακές που παράνομα διατηρεί ανά την υφήλιο, και εκατοντάδες (οι πιο… τυχεροί) μεταφέρθηκαν στην αμερικανική στρατιωτική βάση του Γκουαντάναμο. Αλλά γιατί μέχρι τώρα κανείς τους δεν έχει προσαχθεί σε δίκη; Επειδή «ομολογίες» που έχουν αποσπαστεί μετά από βασανιστήρια δεν γίνονται δεκτές. Ακόμη και το ειδικό στρατοδικείο που εδρεύει στο Γκουαντάναμο έχει εμπλακεί σε μια πολυετή προδικαστική διαδικασία, με επίδικο το κατά πόσο θα «μετρήσουν» τα βασανιστήρια στα οποία αποδεδειγμένα υποβλήθηκαν οι ύποπτοι. Πρόκειται για τις λεγόμενες «βελτιωμένες τεχνικές ανάκρισης» τις οποίες εφηύραν στις αρχές του αιώνα μας, κατά παραγγελία της αμερικανικής κυβέρνησης, δύο απόστρατοι αξιωματικοί της Πολεμικής Αεροπορίας που συνέχισαν την καριέρα τους ως… ψυχολόγοι.
Οι Τζέιμς Έλμερ Μίτσελ και Τζον Μπρους Τζέσεν ανακάλυψαν, τυποποίησαν, εφάρμοσαν οι ίδιοι και δίδαξαν σε εκατοντάδες «εξειδικευμένους ανακριτές» μια σειρά βασανιστηρίων που δεν αφήνουν ίχνη. Πρόκειται μεταξύ άλλων για: 1. τον «εικονικό πνιγμό» (το πιο γνωστό στο ευρύ κοινό μέσα από ταινίες κ.λπ., καθώς είναι από τα… λιγότερο βάρβαρα). 2. Την «επιθετική σωματική έρευνα» (όπου ο ανακριτής εισάγει τα γαντοφορεμένα χέρια του στις όποιες οπές έχει ένα ανθρώπινο σώμα…). 3. Την «εικονική ταφή» (όπου ο ύποπτος κλείνεται σε φέρετρο και θάβεται ζωντανός, ενώ παρακολουθείται ηλεκτρονικά και ξεθάβεται όταν αρχίσει να επέρχεται ασφυξία). 4. Την «ορθική επανυδάτωση» (όπου εισάγεται ένας σωλήνας στον πρωκτό του υπόπτου, εντός του οποίου ωθείται νερό υπό υψηλή πίεση). 5. Τον «εγκιβωτισμό» (όπου ο κρατούμενος συμπιέζεται για ώρες σε κιβώτιο μικρών διαστάσεων, με αποτέλεσμα την πρόκληση αφόρητων πόνων).
Αναποτελεσματικότητα…
Το 2009, δηλαδή μετά την κατακραυγή που προκάλεσαν οι πρώτες αποκαλύψεις ντοκουμέντων από τα Wikileaks και άλλους για τα βασανιστήρια στο κολαστήριο του Άμπου Γκράιμπ, στο Γκουαντάναμο και αλλού, ο Ομπάμα έδωσε εντολή στη CIA να σταματήσει τη χρήση τους. Πέντε χρόνια αργότερα, το 2014, η Γερουσία των ΗΠΑ εδέησε να αποφανθεί ότι τα βασανιστήρια που εφηύραν οι δύο «ψυχολόγοι» συνιστούν παραβίαση του αμερικανικού και διεθνούς δικαίου. Βέβαια οι γερουσιαστές έβγαλαν την ουρά τους έξω, διαβεβαιώνοντας ότι ποτέ δεν είχαν ενημερωθεί για το πώς ανακρίνονταν οι ύποπτοι. Προφανώς δεν είχαν ενημερωθεί ούτε για το μνημόνιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ που το 2003, λίγο πριν την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, παρείχε γραπτή εγγύηση στο «ανακριτικό προσωπικό» ότι δεν υποχρεούται να σέβεται τις προβλέψεις των Συμβάσεων της Γενεύης περί αιχμαλώτων πολέμου, προστασίας αμάχων κ.λπ.
Το πρόβλημα που αντιμετώπισαν οι διαδοχικοί ηγέτες του «Ελεύθερου Κόσμου» δεν ήταν μόνο η κατακραυγή από τις αποκαλύψεις ή ο υπερβάλλων ζήλος ορισμένων ανακριτικών υπαλλήλων (έχουν καταγραφεί περιπτώσεις θανάτου λόγω χρήσης καυτού νερού στον «εικονικό πνιγμό», ή λόγω «πολύ βαθιάς εισαγωγής δυσανάλογα μεγάλων σωλήνων» σε οπές του σώματος υπόπτων…). Πρόβλημα ήταν και η αναποτελεσματικότητα: οι πληροφορίες που αποσπάστηκαν με τέτοιου είδους βασανιστήρια ήταν είτε ανεπαρκείς είτε αναξιόπιστες. Ο ίδιος ο εφευρέτης των βασανιστηρίων, ο Μίτσελ, μιλώντας ως μάρτυρας αυτήν την εβδομάδα σε προδικαστική ακρόαση του στρατοδικείου στο Γκουαντάναμο, παραδέχθηκε ότι εφάρμοσε χωρίς αποτέλεσμα 63 φορές(!) τον «εικονικό πνιγμό» στον Παλαιστίνιο ύποπτο Αμπού Ζουμπάιντα. Ο ύποπτος δεν έδωσε τις επιθυμητές πληροφορίες ούτε όταν οι Μίτσελ και Τζέσεν σχεδίασαν ειδικά γι’ αυτόν ένα πρόγραμμα που συνδύαζε τη χρήση «λελογισμένης βίας, στέρησης ύπνου και πλήρους απομόνωσης». Η CIA παραδέχθηκε αργότερα ότι ο εν λόγω ύποπτος δεν είχε καμία σχέση με την Αλ-Κάιντα, όπως αρχικά νόμιζαν. Πάντως ο Ζουμπάιντα κρατείται ακόμη στο Γκουαντάναμο, παρόλο που δεν του έχει απαγγελθεί καμία κατηγορία…
Με το αζημίωτο
Μιλώντας στο στρατοδικείο, ο Μίτσελ επιχείρησε να απεκδυθεί κάθε ευθύνης για το ότι και ο ίδιος δοκίμασε επανειλημμένα τις τεχνικές του επί ανυπεράσπιστων κρατούμενων («εκτελούσα απρόθυμα εντολές ανωτέρων» είπε – κάποιων άλλων τις απολογίες θυμίζει αυτό…), όπως και για τους θανάτους υπόπτων: «Φταίνε ανακριτές που δεν ακολουθούσαν πιστά τις οδηγίες μας» ισχυρίστηκε. Μετάφραση: βασανίστε, αλλά όχι μέχρι θανάτου… Ο Μίτσελ δήλωσε ότι «από ένα σημείο και μετά, ήθελα να μην ανακρίνω πια, αλλά συνέχισα διότι σκέφτηκα ότι προστατεύω τη χώρα μου, κι επιπλέον ήξερα ότι αν δεν το έκανα εγώ θα με αντικαθιστούσαν με κάποιους άλλους που δεν θα είχαν τις δικές μου αναστολές»! Αυτός ο ευαίσθητος πατριώτης ξέχασε πάντως να αναφερθεί σε μια λεπτομέρεια: ότι ο ίδιος και ο Τζέσεν, στην αρχή με προσωπικά συμβόλαια και έπειτα μέσω εταιρίας που είχαν συστήσει, πήραν ως το 2009 (οπότε διακόπηκε η «επιστημονική συνεργασία τους» με τη CIA) συνολική αμοιβή ύψους 81 εκατομμυρίων δολαρίων! 81 εκατομμύρια δολάρια για να βρεις μερικές σύγχρονες μεθόδους βασανιστηρίων και, μπόνους, να βασανίσεις και προσωπικά μερικούς υπόπτους: δεν είναι κι άσχημα… Σε άλλες εποχές κάποιοι το έκαναν για πολύ λιγότερα, και βρήκαν και τον μπελά τους. Μάλλον έφταιγε η λάθος επιλογή εργοδότη: μόνο η «Χώρα της Ελευθερίας», αυτή που διδάσκει τα ανθρώπινα δικαιώματα στον υπόλοιπο κόσμο, εκτιμά την επιστημονική δουλειά.
