Οι παράλληλοι κόσμοι παίζουν πλέον με όλο και πιο ανοιχτά χαρτιά, πράγμα το οποίο διευκολύνει τον καθένα από το μέρος που βρίσκεται και από τη σκοπιά που βλέπει τα τρέχοντα και υποψιάζεται τα επόμενα, να αποδέχεται κάποιες αλήθειες –αν και όχι αβίαστα για όλους– και να παραδέχεται ότι η ανθρωπότητα αλλάζει, με τη μία της πλευρά να βρίσκεται σε αδιέξοδα και στασιμότητα και την άλλη να κινείται δυναμικά, ανεβάζοντας σταθερά τις αποδόσεις της και διευρύνοντας το πεδίο των δραστηριοτήτων της.
Βέβαια, παραμένει πολύ μεγάλο ακόμα το ποσοστό των ανθρώπων που δεν μπορεί ή αρνείται να δει και να παραδεχτεί ότι αυτή η αλλαγή που συμβαίνει δεν είναι παροδική ούτε επιφανειακή. Επικεφαλής αυτής της άρνησης είναι οι ελίτ των χωρών που ανήκουν στην πλευρά της παρακμής, οι οποίες νομίζουν ή πιστεύουν ότι ακόμα έχουν τη δύναμη και τα μέσα να ανατρέψουν τη ροή των πραγμάτων και να διατηρήσουν την πρότερη θέση τους στο παγκόσμιο χωριό.
Αλλά δεν είναι μόνον αυτοί. Είναι κι ένα πολύ μεγάλο μέρος των δυτικών κοινωνιών που είναι εμβαπτισμένες μέσα στο δυτικό αφήγημα, είναι το πολιτικό προσωπικό στη μεγάλη του πλειονότητα ανεξαρτήτως πολιτικού και ιδεολογικού περιβλήματος, είναι η Αριστερά με τους διανοητικά εξαντλημένους φορείς της, η οποία αντί με τις αναθεωρήσεις της να προχωρήσει σε ένα υψηλότερο επίπεδο ανάλυσης και διαμόρφωσης νέων εξελιγμένων δρόμων για την αλλαγή του δυτικού μοντέλου, κατέληξε να γίνει παρακολούθημα του και να χάσει κάθε λόγο ύπαρξης – αφήνοντας, μάλιστα, τους οπαδούς της αθωράκιστους, εκτεθειμένους στη δημαγωγική προπαγάνδα των ακροδεξιών ποικιλιών που ως παράσιτα κάλυψαν το κενό εκπροσώπησης των λαϊκών μαζών.
Βασιλιάδες
Αναμφίβολα, το κράτος που η παρακμή εκδηλώνεται με τον πιο κραυγαλέο τρόπο είναι οι ΗΠΑ. Ακόμα κι αν κάποιος μείνει μόνο στην παρακολούθηση του Τραμπ δεν μπορεί παρά να βγάλει πολύ γρήγορα το συμπέρασμα ότι η αμερικάνικη πολιτεία έχει τα κακά της χάλια. Δεν είναι ότι έγιναν μέσα σε λίγες μέρες δύο χιλιάδες διαδηλώσεις σε όλη την Αμερική με κεντρικό σύνθημα «No Kings!», δηλαδή «Όχι βασιλιάδες!», με σαφή αναφορά στον αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης του Τραμπ, ο οποίος ουσιαστικά έχει υποβαθμίσει σε πρωτοφανές σημείο τα δύο σώματα της Γερουσίας και λαμβάνει όλες τις αποφάσεις στην κυριολεξία μόνος του – χωρίς να λαβαίνει υπόψη του τα θεσμικά όργανα και τις νόμιμες διαδικασίες, ούτε τα δικαστήρια!, χωρίς καν να συμβουλεύεται τους υπουργούς και τους επικεφαλής των σημαντικότερων τομέων της διοίκησης τους οποίους ο ίδιος έχει διορίσει! Και μπορεί ο πολύς Έλον Μασκ να αποχώρησε καταγγέλλοντάς τον, αλλά δεν έκαναν το ίδιο άλλοι, όπως η Τούλσι Γκάμπαρντ στην οποία έχει αναθέσει το γενικό πρόσταγμα όλων των υπηρεσιών ασφαλείας των ΗΠΑ, της CIA συμπεριλαμβανομένης, όταν μετά την κατάθεσή της στη Γερουσία ότι οι υπηρεσίες δεν έχουν εντοπίσει εργασίες ή πρόθεση από το Ιράν για την κατασκευή πυρηνικών βομβών, την άδειασε ο πρόεδρος λέγοντας ότι δεν με νοιάζει τι λέει «αυτή», εγώ ξέρω ότι φτιάχνουν βόμβες!
Ο Τραμπ είναι ένα ολόκληρο περιβάλλον με μεγάλη λαϊκή βάση που κυριαρχεί η αμορφωσιά, ο ρατσισμός, η αρπακτικότητα και η αλαζονεία. Οι αποδείξεις είναι άφθονες, παντού. Ακόμα κι ο πολύ έμπειρος Τάκερ Κάρλσον έδειξε με τον πιο παραστατικό τρόπο την έκπληξή του συνομιλώντας με τον γερουσιαστή Τεντ Κρουζ και διαπιστώνοντας ότι ο εκπρόσωπος του Τέξας που, λόγω της μεγάλης δημοτικότητάς του μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων, είχε με αξιώσεις διεκδικήσει το χρίσμα για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών, αγνοούσε ακόμα και τα πιο βασικά στοιχεία για το Ιράν, ενώ υποστηρίζει ένθερμα τον βομβαρδισμό και την καταστροφή του. Αυτός ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος του κεντρικού πυρήνα εξουσίας της αυτοκρατορίας δεν ήξερε να απαντήσει στον δημοσιογράφο ούτε πόσο πληθυσμό έχει το Ιράν, ούτε κάτι για την κοινωνική και εθνολογική του σύνθεση. Και ο Κάρλσον, παρ’ όλο που είναι κι αυτός Ρεπουμπλικάνος, μπροστά σε ένα κοινό πολλών εκατομμυρίων πολιτών που παρακολουθεί τις συνεντεύξεις του οι οποίες περιλαμβάνουν από τον πρόεδρο Τραμπ και τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Βανς μέχρι τον πρόεδρο Πούτιν και τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Λαβρόφ, αναγκάστηκε να προσβάλλει τον καλεσμένο του, λέγοντάς του μετ’ επιτάσεως ότι δεν μπορεί ένας γερουσιαστής που ασκεί τόσο μεγάλη επιρροή στη Γερουσία και στο εκλογικό σώμα να μην ξέρει τα εντελώς βασικά για μια χώρα εναντίον της οποίας θέλει το κράτος του να κηρύξει τον πόλεμο!
Το συμβάν αυτό μέσα σε λίγες ώρες κατέκλυσε όλα τα μέσα και σχολιάστηκε από τους δημοσιογράφους και τους αναλυτές, έγινε ανέκδοτο από τους κωμικούς και προκάλεσε ένα τσουνάμι σχολίων σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η γύμνια του Τεντ Κρουζ, που είναι μέσα στην πεντάδα των ισχυρότερων γερουσιαστών, δεν είναι αποκλειστική. Και είναι πολύ δύσκολο για έναν σκεπτόμενο άνθρωπο να συλλάβει αυτό που ακριβώς συμβαίνει στα ανώτερα κλιμάκια του εξουσιαστικού συστήματος. Γιατί δεν είναι μόνο ο Τραμπ που δεν έχει διαβάσει ποτέ ένα βιβλίο και δεν έχει καμία αναστολή να ξεφουρνίσει με τη μεγαλύτερη δυνατή άνεση και ευκολία την πιο μεγάλη μπαρούφα, τα πιο χοντρά ψέματα, τα οποία γρήγορα θα αντικαταστήσει με άλλα και ούτω καθεξής.
Ούτε, βέβαια, είναι καλύτερος ο Μερτς, ο νέος πρωθυπουργός της Γερμανίας, που δήλωσε ότι «το Ισραήλ κάνει τη βρώμικη δουλειά για μας»! Και του την έπεσαν οι συνένοχοί του όχι γιατί το κάνουν, αλλά γιατί το ξεφούρνισε δημόσια.
Αλλά αυτό είναι το πολιτικό προσωπικό στη Δύση. Κοπριές…
Κατρακύλα
Από το πρωί μέχρι το βράδυ ακούγαμε τους Δυτικούς αξιωματούχους, την φον ντερ Λάιεν και τον Μπάιντεν πρώτους, να επαναλαμβάνουν το μοτίβο ότι είναι αφοσιωμένοι στην «παγκόσμια τάξη που βασίζεται σε κανόνες». Κι όμως, από την αρχή της γενοκτονίας στη Γάζα και τώρα με την επιδρομή του Ισραήλ στο Ιράν, έχουν οι ίδιοι με τον πιο πανηγυρικό, ωμό και από κοινού τρόπο ακυρώσει όλο το μοτίβο πάνω στο οποίο στηρίζουν τις θέσεις τους και ανακαλούν στην τάξη ή τιμωρούν εκείνους που θεωρούν ότι παραβαίνουν αυτή την… τάξη!
Οι Δυτικοί κατεβαίνουν τα σκαλοπάτια της παρακμής με αξιοθαύμαστη ταχύτητα.
Ο καθηγητής John L. Thornton, τέως πρόεδρος του ασιατικού σκέλους του κολοσσιαίου αμερικάνικου χρηματοπιστωτικού οργανισμού Goldman Sachs, από τους τελευταίους στη γη ανθρώπους που θα κινδύνευε να χαρακτηριστεί σοσιαλιστής, στα διεθνή φόρουμ που συχνά καλείται να διατυπώσει τις εκτιμήσεις του για την παγκόσμια οικονομική, και όχι μόνο, πραγματικότητα, έχει επανειλημμένα επισημάνει ότι αυτή δεν είναι όπως την αντιλαμβάνονται ή όπως τη διασκευάζουν οι Δυτικοί στην προσπάθειά τους να την προσαρμόσουν στο δυτικό μοντέλο – το οποίο, όμως, χάνει λάδια από πολλά σημεία και γίνεται όλο και λιγότερο ελκυστικό ακόμα και για παραδοσιακούς θαυμαστές του.
Ακούγοντάς τον επιβεβαιώνει κανείς πώς οι Δυτικοί πλανήθηκαν οικτρά με τις κυρώσεις που επιβάλλανε στη Ρωσία, αφενός γιατί αυτές στράφηκαν ενάντια στις οικονομίες τους βαθαίνοντας την κρίση τους, που πλέον έχει γίνει δομική, και αφετέρου δεν είχαν τις επιπτώσεις που λανθασμένα θεωρούσαν οι εμπνευστές τους, αφού ούτε καθολική ισχύ είχαν ούτε η Ρωσία ήταν τόσο αδύναμη όσο φαντάζονταν οι δυτικοί γραφειοκράτες για να γονατίσει.
Όπως τονίζει ο Thornton, αν αφαιρέσεις τις χώρες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης, πλην δύο, και τις ΗΠΑ, από τις υπόλοιπες 172 χώρες μόνο 5 συμμετέχουν στο μπλοκ των κυρώσεων. Καμία από τις 54 χώρες της Αφρικής, καμία από τις 32 χώρες της Λατινικής Αμερικής, καμία από τις χώρες της Μέσης Ανατολής, μόνο 3 (Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Σιγκαπούρη) από τις 48 χώρες της Ασίας και μόνο 2 (Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία) από τις 16 χώρες του Ειρηνικού Ωκεανού. Ούτε η Κίνα, ούτε η Ινδία, ούτε η Ινδονησία, ούτε η Βραζιλία, ούτε το Πακιστάν, ούτε η Νιγηρία, ούτε η Αίγυπτος, ούτε το Βιετνάμ, ούτε καν η νατοϊκή Τουρκία δεν συμμετέχουν στις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας!
Οι Δυτικοί ζουν μέσα σε ένα θολό νέφος, ενώ την ίδια ώρα η Κίνα έχει γίνει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος όχι μόνο ολόκληρης της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής (της πάλαι ποτέ «πίσω αυλής» των ΗΠΑ), αλλά 140 χωρών σε όλες τις ηπείρους!
Οι Δυτικοί δεν μπορούν και δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι οι αλλαγές που λαμβάνουν χώρα σε όλο τον κόσμο δεν είναι ούτε επιφανειακές ούτε παροδικές. Κι ότι δεν είναι μόνο αλλαγές σε ποσότητες, αλλά και σε ποιότητες, ότι είναι αλλαγές αξιών, μεθόδων, στόχων και προσανατολισμών. Ότι η Δύση όχι μόνο αποκολλάται από το προνόμιο να θεωρείται κινητήρια δύναμη της προόδου, αλλά εκλαμβάνεται όλο και πιο πολύ από όλο και πιο πολλούς ως εμπόδιο στην πρόοδο που πρέπει να καταρριφθεί ή να παρακαμφθεί. Ότι ο εκσυγχρονισμός, ο μοντερνισμός, δεν ταυτίζεται πλέον με τον εκδυτικισμό, όπως ίσχυσε τουλάχιστον από τη βιομηχανική επανάσταση μέχρι τις μέρες μας και αποτέλεσε μέσο –εξίσου ισχυρό με τη βίαιη κυριαρχία– επιρροής και επιβολής στην ανθρωπότητα.
Άλματα
Ο ιστορικός Anton A. Fedyashin του American University στην Ουάσιγκτον, εκτιμάει ότι σε ορισμένες περιοχές του κόσμου προχωράει μια πρωτοφανής στη νεότερη ιστορία «αποδυτικοποίηση», με εμφανές το παράδειγμα της Κεντρικής Ασίας, όπου μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και τη δημιουργία των ανεξάρτητων κρατών, τον σε πρώτη φάση εκδυτικισμό διαδέχτηκε ένα ισχυρό ρεύμα αποδυτικοποίησης που τώρα δείχνει ότι έχει αποκτήσει μια ισχυρή δυναμική. Κι αυτό είναι πολύ σχετικό με τα νέα μπλοκ ή τα νέα μοντέλα συνεργασίας που αποδεικνύονται πάρα πολύ παραγωγικά, και μάλιστα ταχύρρυθμα, χωρίς τα μείον που συνοδεύουν τα δυτικά μοντέλα και τα οποία κατά κανόνα ακυρώνουν ή περιορίζουν πάρα πολύ τα οφέλη από τη συνεργασία με τη Δύση.
Η διαπίστωση αυτή ενισχύθηκε με την πολύ πρόσφατη Συνδιάσκεψη Κίνας-Κρατών Κεντρικής Ασίας που έγινε στην πρωτεύουσα του Καζαχστάν Αστάνα με τη συμμετοχή και του προέδρου Σι της Κίνας. Ήταν φανερό όχι μόνο από όσα ειπώθηκαν και όσα υπογράφτηκαν, αλλά και από το κλίμα ικανοποίησης που ήταν έκδηλο και φανέρωνε ότι τα αποτελέσματα της Συνδιάσκεψης σηματοδοτούν ένα πολύ σημαντικό ποιοτικό άλμα στην εσωτερική συνοχή και συνέργεια των έξι εταίρων. Οι εντόπιοι αναλυτές που εμφανίζονται στα μέσα ενημέρωσης των χωρών τους, ενώ στη Δύση το γεγονός δεν υφίσταται καν για τα ΜΜΕ, δεν αναφέρονται πλέον σε συμφωνίες επιμέρους έργων και ανταλλαγών, αλλά σε ένα ευρύτερο σχέδιο που βρίσκεται σε εξέλιξη, που έχει ήδη ξεκινήσει με χειροπιαστά δείγματα και το οποίο αλλάζει εκ θεμελίων την Κεντρική Ασία ως αναπόσπαστο τμήμα σχεδόν όλης της Ασίας που ξεκινάει από τις χώρες του Κόλπου, το Πακιστάν και τη Ρωσία προς τα δυτικά, καλύπτει την Ινδία και τις 10 χώρες της Ένωσης των Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας και φτάνει στην Κίνα, που αποτελεί και τον βασικό ενοποιητικό παράγοντα σε όλη την ήπειρο.
Τα πέντε κράτη της Κεντρικής Ασίας που συμμετείχαν στη Συνδιάσκεψη στην Αστάνα (Καζαχστάν, Ουζμπεκιστάν, Κιργιζία, Τουρκμενιστάν και Τατζικιστάν), με έκταση 4 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, ίση με την έκταση των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελούν μαζί με την Κίνα μια επικράτεια που είναι συνολικά, σε εμβαδόν και πληθυσμό, τριπλάσια σε μέγεθος από την Ε.Ε.! Αυτή, λοιπόν, η περιοχή της Κ. Ασίας θα γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα κέντρο ενός συστήματος που θα διακινεί βιομηχανικά και αγροτικά προϊόντα, πρώτες ύλες, υψηλής τεχνολογίας υπηρεσίες και ανθρώπους, εργαζόμενους, εμπόρους, τουρίστες, φοιτητές κ.λπ. σε όλη την ήπειρο και σε γρήγορη και προσιτή μεταφορικά διασύνδεση με την Ευρώπη και, μέσω των λιμανιών της Κίνας και των άλλων παράκτιων χωρών, με την υπόλοιπη ανθρωπότητα. Οι πολύ πλούσιες σε πρώτες ύλες και αγροτικά προϊόντα χώρες της Κεντρικής Ασίας βγαίνουν θαρραλέα από την απομόνωση της στέπας και των ορεινών περιοχών και εντάσσονται σε ισότιμη βάση μέσα στον καινούργιο παγκόσμιο πολυχώρο που δομείται σε εντελώς άλλη βάση από την μονόπλευρη και εκμεταλλευτική «παγκοσμιοποίηση» που επέβαλε αποκλειστικά προς ίδιον όφελος η Δύση για μεγάλο χρονικό διάστημα στον Παγκόσμιο Νότο.
Λίγες βδομάδες νωρίτερα πραγματοποιήθηκαν άλλες τρεις επίσης μεγάλης σημασίας Συνδιασκέψεις με περιεχόμενο που εντάσσεται άτυπα αλλά ουσιαστικά στο ίδιο πλάνο: Κίνας-Χωρών Κόλπου (GCC) και Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), Κίνας-Χωρών Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής (LAC) και Κίνας-Χωρών Ειρηνικού Ωκεανού. Αυτά είναι τα γεγονότα που αλλάζουν τον κόσμο κι όχι οι δολοφονικές ψευδοσταυροφορίες της Δύσης εναντίον της Παλαιστίνης, του Ιράν και άλλων μεμονωμένων κρατών και λαών.
Ασυνέπεια
Η αδυναμία των δυτικών μητροπόλεων να αντιδράσουν με θετικό τρόπο στη νέα πραγματικότητα, με δεδομένο ότι κανένας δεν προσπαθεί να τους αποκλείσει, είναι εκκωφαντική!
Στη νέα κατάσταση, η Δύση αντιδράει με τον τρόπο που δρούσε και αντιδρούσε πάντα, χωρίς να μπορεί να αντιληφθεί ότι οι καιροί είναι διαφορετικοί, ότι οι συνθήκες αλλάζουν, και αλλάζουν σε κατεύθυνση που δεν είναι ευνοϊκή για τους Δυτικούς.
Όπως λέει ο Jorge Heine, αναλυτής γεωπολιτικής και συγγραφέας, πρώην πρέσβης της Χιλής στην Κίνα, «η Κίνα φτιάχνει τρένα για τους άλλους ενώ οι ΗΠΑ κουνάνε το ρόπαλο, τους απειλούν και τους επιβάλλουν κυρώσεις». Κι από κοντά οι Ευρωπαίοι.
Πρόκειται για δύο θεμελιακά διαφορετικές αντιλήψεις και πρακτικές, για δύο εντελώς αντίθετους μεταξύ τους πολιτισμούς. Ο πολύ καλός γεωπολιτικός αναλυτής Einar Tangen επισημαίνει ότι η Κίνα αποτελεί έναν αξιόπιστο συνεργάτη που δεν αθετεί τις συμφωνίες και τηρεί τις υποσχέσεις του, σε αντίθεση με τη Δύση, ειδικά τώρα με τον Τραμπ, που δεν παρέχει κανένα εχέγγυο στους συναλλασσόμενους. Ο δε πρώην υπουργός της Σιγκαπούρης George Geo, άριστος γνώστης της ιστορίας και της σημερινής πραγματικότητας στην Ασία, επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι οι πολιτικές των Δυτικών, από τις δηλώσεις μέχρι τις αποφάσεις τους, ουσιαστικά εξωθούν τις μη δυτικές χώρες στην επίσπευση της απόσπασής τους από την επιρροή και τα δίκτυα της Δύσης, στη δημιουργία ανεξάρτητων μπλοκ και την αποδολαριοποίηση.
Αντισταθμίζοντας τις συνεχείς επιθέσεις, άμεσες και έμμεσες, των Δυτικών εναντίον των νέων σχηματισμών, καλλιεργείται και καθιερώνεται μια διαφορετική «γλώσσα» μεταξύ των μελών του Παγκόσμιου Νότου που αντιστοιχεί στις νέες αντιλήψεις και πρακτικές οι οποίες είναι αποδεκτές ως βάση για την εξέλιξη και ολοκλήρωση των σχεδίων που γίνονται όλο και πιο μεγάλα, όλο και πιο σύνθετα, όλο και πιο φιλόδοξα. Η καραμέλα που συνεχώς πιπίλιζε ο Μπάιντεν και την επαναλαμβάνουν όλα τα παπαγαλάκια των ΗΠΑ, πολιτικοί, δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί, λομπίστες και άλλοι παρατρεχάμενοι, ότι ο 21ος αιώνας θα χαρακτηριστεί από την «αντιπαράθεση των δημοκρατιών με τις απολυταρχίες», στην Παγκόσμια Πλειοψηφία ερμηνεύεται ως «η προσπάθεια της πλουτοκρατίας να επιβληθεί στην αξιοκρατία».
Ναρκωμένοι
Αναφερόμενος στην Κίνα, ο Thornton λέει, εκ πείρας, ότι όποιος φτάσει σε οποιοδήποτε τομέα στην κορυφή, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μην είναι πολύ έξυπνος και πολύ ικανός. Και ότι το Κ.Κ. Κίνας επί της ουσίας αποτελεί την αξιοκρατική ελίτ της χώρας. Λέει επίσης ότι ενώ το καπιταλιστικό σύστημα βασίζεται στο διαίρει και βασίλευε, η κινέζικη εκδοχή του εκσυγχρονισμού αποτελεί ένα σύστημα ενοποίησης και συνεργασίας. Θεωρεί δε ότι το σχεδόν υπεράνθρωπο επίτευγμα της εξόδου από τη φτώχεια 800 εκατομμυρίων ανθρώπων μέσα σε τόσο λίγα χρόνια οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στον παράγοντα της αξιοκρατίας που συνδέεται με την επιδίωξη της κοινής ευημερίας και της αρμονίας με τη φύση. Γι’ αυτό η κινέζικη αντίληψη για την πολυπολικότητα στηρίζεται στην καλλιέργεια των διαφορετικών πολιτισμών των μερών και όχι στην πολιτισμική ηγεμονία του ισχυρότερου.
Αντίθετα, την ώρα που λαοί και κυβερνήσεις πάρα πολλών χωρών εργάζονται συστηματικά για να διασφαλίζουν την ειρήνη και να αναπτύξουν σε ανώτερα επίπεδα τη συνεργασία τους, οι Αμερικάνοι και οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν το χαβά τους. Εθνοκαθάρσεις, γενοκτονίες, πόλεμοι, πραξικοπήματα, βομβαρδισμοί, λιμοί και διαμελισμοί ανθρώπων, κρατών και πολιτισμών. Επειδή αυτά είναι τα όρια της κουλτούρας τους. Και μ’ αυτά βυθίζονται εν ναρκώσει…
