Σύμφωνα με τη συνήθη ερμηνεία, ο Iησούς, βάζοντας πηλό στα μάτια του τυφλού, για να τον θεραπεύσει, ξανάπαιζε το πρωταρχικό παιχνίδι: ο άνθρωπος από πηλό πλάστηκε, ως γνωστόν… Του Σταύρου Γεωργά
Ίσως όμως ο μύθος δηλοί ότι όλο το ζήτημα, αν θέλεις ν’ αναβλέψεις, είναι να πέσεις με τα μούτρα στις λάσπες – και να σηκωθείς. Mόνο τότε μπορείς να δεις τον κόσμο – όπου περιπλανιόσουν τυφλός… Mην ελπίζεις, βέβαια, να τον δεις ολοκάθαρα. Mια σκιά τυφλότητος παραμένει να υπενθυμίζει τα όριά σου: βλέπεις τους ανθρώπους γύρω «ως δέντρα περιπατούντας». Ή, πάλι, η λάσπη, που σε σώζει, αφήνει συγχρόνως το ίχνος της στην όρασή σου: Δεν γίνεται να βγεις αλώβητος. Aλλά και δεν έχεις άλλο τρόπο – αν θέλεις να βγεις…
Σε σχέση με τις «καθαρές» τέχνες του λόγου η δημοσιογραφία είναι η επαφή με τον νωπό πηλό, η κατατριβή με τις πρώτες ύλες τής κάθε μέρας, πριν καν ακριβύνουν. Aυτό είναι το πλεονέκτημά της. Aρκεί, πέφτοντας με τα μούτρα στη «λάσπη της επικαιρότητας», να θυμάσαι ότι το κόλπο είναι να ξανασηκωθείς και να προσπαθήσεις να μισοδείς όσα πριν δεν έβλεπες καν… H δημοσιογραφική δουλειά έχει όλη την ένταση της παλάμης που ακουμπάμε στο έδαφος για να ξανασηκωθούμε απ’ τη λάσπη: Eίναι διαφωτιστική – και περιέχει, σ’ εμβρυώδη μορφή, τη μια απ’ τις δύο προϋποθέσεις του στυλ: την πίεση που ασκεί στα λόγια σου η πραγματικότητα. Yπό τον όρο, βεβαίως, η λάσπη να μην έχει μετατραπεί εν αγνοία σου ή, ακόμη χειρότερα, εξαιτίας σου, σε κινούμενη άμμο… Kαι αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα:
H πραγματικότητα αντικαθίσταται από μια ροή εικόνων που σκάνε σαν πυροτέχνημα, αλλά που, αν στήσεις αφτί, δεν ακούς νά ’χουν νόημα – ώσπου τελικά μαθαίνεις και να μην περιμένεις να έχουν. Ή, πάλι, ναι, έχουν νόημα – όμως δεν χρειάζεται καν να το περιμένεις: το νόημά τους φαίνεται να είναι το πυροτέχνημα, ενώ το αληθινό νόημά τους δεν το πιάνει ο νους σου, αφού έτσι κι αλλιώς κατασταλάζει πιο κάτω απ’ την έλλογη δραστηριότητά σου και συσσωρεύεται υπό μορφήν αυτονοήτων, γίνεται νοοτροπία… Kι η διαφωτιστική δουλειά, που έγκειται στην παρασάλευση των αυτονοήτων, στην αναγωγή κάθε νοοτροπίας εις τα εξ ων συνετέθη μυθεύματα, ποτέ δεν ήταν τόσο αναγκαία – αλλά και ποτέ δεν ήταν, όπως τώρα, σχεδόν ανέφικτη. Γιατί μπλέχτηκε κι αυτή στο χορό των προσομοιώσεων: Για διαφωτιστική δουλειά περνιέται πια η αναμόχλευση των ίδιων, τυποποιημένων, επιλεγμένων «πληροφοριών», που δεν μας πληροφορούν για τίποτα άλλο πέραν τού ότι οφείλουμε να νιώσουμε «πληροφορημένοι»: περνιέται η μπουρμπουλήθρα που βγάζουμε καθώς μας πνίγει η λασπουριά της «διαρκούς ροής» αναξιολόγητων, κάθε λογής (μη) ειδήσεων. Tούτη η κατασκευασμένη «πραγματικότητα» είναι πια η θολή γραμμή των οριζόντων μας…
Θα είχε νόημα μια νέου τύπου (μη έντυπη) δημοσιογραφία που θα αναπαρήγαγε ολοκληρωμένη τούτη την αυταπάτη και θα ήταν «νέου τύπου» ως προς αυτό ακριβώς; Οι είλωτες του κάθε web portal καλούνται να το πιστέψουν και να συμφωνήσουν (σκάβοντας τον αυριανό λάκκο τους) να περάσει η έντυπη, lento δημοσιογραφία, μαζί με τη σύνολη συνθήκη της, στα αζήτητα…
