Φωτ.: Το ερευνητικό σκάφος Barbaros σχεδιάζεται να πλεύσει στα χωρικά ύδατα της Κύπρου, συνοδευόμενο από αεροναυτικές δυνάμεις, όταν θα ξεκινήσουν οι εργασίες εξόρυξης φυσικού αερίου
Μεταξύ Καστελόριζου και κυπριακής ΑΟΖ ξεδιπλώνεται η νέα φάση των πολεμικών παιχνιδιών με πραγματικά πυρά
του Νίκου Γεωργιάδη
Για πρώτη φορά μετά το 1974 η Τουρκία αποστέλλει στρατιωτικές δυνάμεις –σε γυμνάσια και μάλιστα με πραγματικά πυρά– στην ΑΟΖ της Κύπρου. Από το περασμένο Σάββατο εξελίσσονται, 27 χιλιόμετρα νότια της Πάφου, αεροναυτικές ασκήσεις στο Οικόπεδο 1 της κυπριακής ΑΟΖ, δεσμεύοντας αυθαίρετα με NAVTEX μια συνολική περιοχή 340 τετραγωνικών χιλιομέτρων, προκλητικά κοντά στο Καστελόριζο. Πρόκειται για αυτό ακριβώς το κομμάτι της κυπριακής ΑΟΖ, το οποίο εκτιμάται ότι είναι εξαιρετικά πλούσιο σε φυσικό αέριο. Μάλιστα, αναμένονται υπογραφές ανάμεσα στην κυπριακή κυβέρνηση και τις διεθνείς εταιρείες, για την παραχώρηση δικαιώματος χρήσης των συγκεκριμένων κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Με αυτόν τον τρόπο η Τουρκία, προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα πέρα από τη συνήθη επιθετική της τακτική, προκειμένου να προλάβει εξελίξεις. Ταυτόχρονα, επεξεργάζεται και εναλλακτικά σενάρια με κύριο την πολιτειακή αναβάθμιση του ψευδοκράτους, σχεδιάζοντας «αναγνωρίσεις» από μουσουλμανικά κυρίως κράτη, όπως το Πακιστάν και τα Εμιράτα αλλά και τα Βαλκάνια, όπως η Αλβανία, με απώτερο στόχο της, περαιτέρω και τυπική αναγνώριση.
Το συγκεκριμένο συμβάν έρχεται σαν δεύτερο επεισόδιο στη νέα κλιμάκωση του επιχειρεί η Τουρκία, έναρξη της οποίας αποτελεί η ένταση της 17ης Φλεβάρη με τις βολές του τουρκικού πολεμικού πλοίου «Κουσάντασι» στα ανατολικά του Φαρμακονησίου, την ίδια μέρα που ξεκινούσε η Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου. Το παρασκήνιο και οι μυστικές συναντήσεις της Διάσκεψης πιθανά να δίνουν μια καλύτερη εικόνα για τα δεδομένα, αφού η διαρκής ένταση στο Αιγαίο και τα αδιέξοδα στο Κυπριακό εγείρουν συνεχείς και διάχυτους προβληματισμούς και ανησυχίες.
Παρόλα αυτά οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ ακόμη και της Ε.Ε., παραμένουν σε μικρής έντασης επιπλήξεις ή απλές δηλώσεις που δεν κάμπτουν την επιθετική και προκλητική στάση των Τούρκων. Μπορεί να υπήρξαν συζητήσεις, αρχικά, μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Τουρκίας, Ρ. Τίλερσον και Μ. Τσαβούσογλου και στη συνέχεια μεταξύ του πρέσβη των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τζ. Μπας, και του γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας, Ουμίτ Γιαλτσίν, για ταχεία αποκλιμάκωση στο Αιγαίο, οι σιωπές του όμως για τις νέες εντάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ είναι το λιγότερο προκλητικές. Η αγγλική RAF η οποία ελέγχει τα νότια του νησιού αποφεύγει να έχει οποιαδήποτε εμπλοκή. Την ίδια στιγμή ο εκπρόσωπος του Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, απλά καταγγέλλει όσα δυναμιτίζουν την «προοπτική επανένωσης της Κύπρου». Τέλος, οι ΗΠΑ συστήνουν ψυχραιμία τηρώντας μονομερή ουδετερότητα.
Η ένταση πηγάζει από τις γεωπολιτικές αναστατώσεις στη Μ. Ανατολή
Στην πραγματικότητα οι ΗΠΑ, έχουν προς το παρόν ανάγκη να διαχειριστούν άλλες πιο σημαντικές προτεραιότητες. Πρωταρχικός τους στόχος παραμένει να αναθερμάνουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία και να αποκαταστήσουν τα ρήγματα στη ΝΑ πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Μια τέτοια αποκατάσταση σημαίνει φράγματα αλλά και διευκολύνσεις ώστε να αποτραπεί η μεγαλύτερη προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία. Αυτοί οι στόχοι της πολιτικής των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας, οφείλουν να συνδυαστούν με τις θεμελιώδεις επιλογές των ΗΠΑ στη Μ. Ανατολή. Αυτό σημαίνει ότι οφείλουν ταυτόχρονα να διατηρήσουν, τόσο τις τακτικές (συνεργασία με τους Κούρδους), όσο και τις γεωπολιτικές τους επιλογές (έλεγχος και εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου της Μ. Ανατολής, περιορισμό της επιρροής των Ρώσων διατηρώντας, έστω και προσωρινά τη σημερινή ισορροπία) στη Μ. Ανατολή. Ο δρόμος αυτός δεν επιτρέπει να δοθούν όλες οι σημαντικές παραχωρήσεις που επιδιώκει η Τουρκία. Απαιτούνται, λοιπόν, χειρισμοί καθόλου εύκολοι καθώς βρίσκονται σε αντιπαράθεση με τις δυνατότητες (στρατιωτική παρουσία και νομιμοποίηση κατοχής συριακού εδάφους) που του έχει επιτραπεί να κατακτήσει στη Συρία, αλλά και με τις συνολικές ορέξεις του Ερντογάν σε ολόκληρη τη ΝΑ Μεσόγειο και Μέση Ανατολή.
Το αν η Ελλάδα θα χρησιμοποιηθεί σαν πειραματόζωο και στον τομέα των γεωπολιτικών αναταράξεων μένει να αποδειχθεί. Τα σύννεφα που συσσωρεύονται, οι όροι που διαμορφώνονται δεν είναι πάντως προάγγελοι καλών εξελίξεων…
