του Απόστολου Αποστολόπουλου
Η Τουρκία κερδίζει, οι Κούρδοι χάνουν, η Ελλάδα αιχμάλωτο προτεκτοράτο, η Ρωσία ισχυρή, οι ΗΠΑ μοναδική υπερδύναμη. Συνοπτικά, σε ότι μας ενδιαφέρει, έτσι παρουσιάζεται το διεθνές περιβάλλον στη γειτονιά μας.
Ο Ερντογάν, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, κυριαρχεί στο εσωτερικό αλλά και στο διεθνές παιχνίδι που τον αφορά. Το επιχείρημα ότι είναι έωλος είναι σαθρό. Είναι πιο σταθερός από τον Βασιλιά της Σ. Αραβίας που συνέλαβε το μισό Παλάτι για απόπειρα πραξικοπήματος. Έχει λιγότερα εσωτερικά προβλήματα από τον Τραμπ. Και άλλο να κατηγορείται αυτός, ο νιόφερτος, για ύποπτες συναλλαγές και άλλο η Βασίλισσα της Αγγλίας για φοροδιαφυγή –τιμωρία επειδή υποστήριξε το ΒΡΕΧΙΤ;– κ.λπ.
Στην πραγματικότητα ουδείς φαίνεται διατεθειμένος να θυμώσει πραγματικά με τα τσαλίμια του Προέδρου της Τουρκίας. Όχι πάντως οι ΗΠΑ καθώς π.χ. αγοράζει τα υπερσύγχρονα αεροσκάφη τους F35 (υπερεκτιμημένα, λένε), αλλά ούτε οι Ρώσοι μιας και του πουλάνε τους επίφοβους S400 –ώστε να καταρρίπτει τα αμερικανικά F35… Και οι δυο επιτρέπουν στον Ερντογάν να εισβάλλει στη Συρία, αδιαφορώντας για τους Κούρδους και τον Άσαντ. Κανείς από τους δυο δεν μαλώνει την Τουρκία, με το φόβο ότι θα επωφεληθεί ο άλλος, αν και κανείς δεν θέλει τους Τούρκους ανεξέλεγκτους.
***
Η Τουρκία έχει «αυτοκρατορικές» φιλοδοξίες, αλλά η Ε.Ε. έχει ήδη Κάϊζερ. Δυο καρπούζια στην ίδια ευρωπαϊκή μασχάλη δεν χωράνε. Ε.Ε. και Τουρκία θα συζητήσουν σοβαρά τις σχέσεις τους αν και όταν η Τουρκία σταθεροποιηθεί ως ανεξάρτητος υπολογίσιμος παίκτης ή καταλήξει άθυρμα των περιστάσεων και ισχυρότερων αντιπάλων.
Ο πρώτος γύρος στο Μεσανατολικό βρίσκει την Τουρκία κερδισμένη, αλλά είναι δύσκολο έως αδύνατον να επιβιώσει επί μακρόν ως «ανεξάρτητος», υπολογίσιμος παράγων. Δύο συν ένας παίκτες (ΗΠΑ / Ρωσία και Κίνα), χωρίς να υπολογίσουμε Ιράν, Ισραήλ και Σ. Αραβία, προκαλούν ήδη συνωστισμό σε μια τόσο «μικρή» και γεμάτη εντάσεις περιοχή, όπως η διευρυμένη Μ. Ανατολή. Με την προσθήκη της Τουρκίας η ατμόσφαιρα γίνεται αποπνικτική. Μόνιμα κέρδη της Τουρκίας στη Μ. Ανατολή σημαίνει μόνιμες απώλειες για ΗΠΑ-Ρωσία. Γιατί να το δεχθούν; Ο Ερντογάν κοκορεύεται ότι κατέχει τη (μισή) Κύπρο. Η Δύση (συν Αναστασιάδης, συν Αθήνα) ετοιμάζει λύση (αλά Ανάν) καταργώντας και τη νόμιμη και διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή Δημοκρατία και την τουρκική ισχύ στα κατεχόμενα.
Συμπερασματικά, φαίνεται ότι δεν είναι ρεαλιστική/εφικτή τώρα μια μακρόπνοη λύση στη μικροκλίμακα της Μ. Ανατολής. Κάποτε θα το καταλάβουν όλοι και θα αναζητήσουν, λογικά, μια συνολική συμφωνία αλά Γιάλτα –όπως υπονοούσε ο Τραμπ. Πιθανότατα σ’ αυτό είχαν καταλήξει Ρήγκαν και Γκορμπατσώφ, αλλά το ματαίωσαν οι ίδιες δυνάμεις στις ΗΠΑ που καταπολεμούν τον Τραμπ και την προσέγγιση με τη Ρωσία. Η σταθερότητα στην περιοχή δεν είναι για αύριο. Τυχόν διευθετήσεις θα είναι «μιράζ», αντικατοπτρισμοί, ψευδαισθήσεις όασης στην έρημο.
Η ίδρυση Κουρδικού Κράτους απειλεί τέσσερεις χώρες: Τουρκία, Ιράν, Ιράκ, Συρία. Ακόμα και ως προτεκτοράτο, ένα τέτοιο κράτος θα ήταν πηγή συνεχούς αναταραχής. Ωστόσο, όπως η Επανάσταση το 1821ανάδειξε το «ελληνικό ζήτημα» σε υπαρκτό θέμα για την Ευρώπη, έτσι και το Κουρδικό, χάρη στο ΡΚΚ, είναι πλέον δύσκολο να αγνοηθεί, αν και παραμένει ακόμα ανοιχτό ζήτημα η παραπομπή του στις καλένδες. Είναι πιθανό ότι, όπως και στην περίπτωση του καχεκτικού ελληνικού κρατιδίου, οι Κούρδοι θα αποκτήσουν κάτι που θα το ονομάσουν Κουρδική πατρίδα και θα περιμένουν καλύτερες μέρες.
***
Το ταξίδι του Τσίπρα στις ΗΠΑ αποσαφήνισε το τοπίο για τις επόμενες δεκαετίες. Ο Τραμπ, παρουσία του πρωθυπουργού, ταυτίστηκε με το ευρωιερατείο στο ότι οφείλουμε να εκπληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας, όπως ζητούν Μέρκελ, Σόϊμπλε, Μακρόν και όλο το σινάφι. ΗΠΑ-Ε.Ε./Βερολίνο – ΔΝΤ τα βρήκαν μεταξύ τους και ο Τσίπρας έχει την ευχή τους. Προγραμματίζουν ώστε να μείνει πρωθυπουργός και μετά τις εκλογές (πριν από το Σεπτέμβρη του 2018) ανατρέποντας τα δημοσκοπικά προγνωστικά και κλείνοντας χωρίς αντιστάσεις εσωτερικά και εθνικά θέματα. Τουλάχιστον θα γλιτώσουμε το γελοίο θέαμα των δήθεν διαξιφισμών περί της αξιολόγησης. Θα πληρώσουμε ότι μας επιβάλλουν και θα λέμε ευχαριστώ σε όλους. Χάνουμε βέβαια το θέαμα, των επικυρίαρχων να τσακώνονται για τη μοιρασιά της εγχώριας πίτας, αλλά δεν έχουμε τραγικά διλήμματα του είδους «να ψηφίσω το ευρωπαϊκό/γερμανικό κόμμα ή το αμερικανικό»; Η Αθήνα, ως σύνολο, βάζει στην άκρη τους διχασμούς, υιοθετεί την εθνική θέση «μη μαλώνετε παιδιά, όλοι θα πάρετε». Π.χ. τα ΜΜΕ στην Αθήνα πανηγυρίζουν για τη διαλλακτική νέα Σκοπιανή ηγεσία.
Έτσι, διαβάζω, οι Σκοπιανοί θα αποσύρουν τις «τρέλες» (Μεγαλέξαντρους κ.λπ.) και εμείς θα αποσυρθούμε από την ουσία, το τι θα γίνει με το όνομα και τη χρήση του διεθνώς: έναντι όλων, προβλέπει η συνθήκη. Το erga omnes, μου εξηγούσε σε μακρινή εποχή αρμόδιος και έμπειρος πρέσβης, δεν αφορά μόνο σε ανθρώπους και κράτη, αλλά στα πάντα, ακόμα και στα μπουκάλια κρασιού: το «made in Macedonia» πρέπει να απαλειφθεί. Και ο Καραμανλής με το βέτο; Θα καταπιεί συζητήσιμους συμβιβασμούς ή θα πάει σπίτι «δια λόγους τιμής»;
Στο πλαίσιο της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής το ΥΠΕΞ ζήτησε, διαβάζω σε ιστολόγια, από τη Μόσχα να αντικαταστήσει αξιωματούχους της, που συμμετείχαν σε διυπουργική ελληνορωσική συνάντηση επειδή κατάγονταν από την Κριμαία. Οι Ρώσοι, θυμωμένοι, αρνήθηκαν βίζα στους Κατρούγκαλο, Κουρουμπλή, Αποστόλου, που ξέμειναν στο Ελ. Βενιζέλος. Η Ελλάδα, είπαμε, αιχμάλωτο προτεκτοράτο.
Υ.Γ.: Η κυβέρνηση πιστεύει ότι οι αποκαλύψεις για τις σχέσεις της οικογένειας Μητσοτάκη με το χρήμα θα πλήξουν τη Ν.Δ. Λάθος. Όλοι ξέρουμε τις σχέσεις αυτές από χρόνια. Άγνωστη αποδείχθηκε η πραγματική σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με Αρχές της Αριστεράς, την Αλήθεια και τη Συνέπεια. Ιδού το πρόβλημα.
