Η Τεχεράνη, ο πιο θερμός υποστηρικτής της πρωτοβουλίας Μόρσι, δήλωσε διά του υφυπουργού Εξωτερικών ότι επιθυμεί επιπλέον τη συμμετοχή στην Ομάδα Επαφής του Ιράκ, καθώς και της Βενεζουέλας ως μέλους του προεδρείου του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Επιμένει (μετά την ανατροπή στην Αίγυπτο) στο στενό διπλωματικό φλερτάρισμα Μόρσι που δεν έχει τις καλύτερες σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία και θα επιμείνει για πολλούς λόγους να μην επιδεινωθούν περισσότερο οι σχέσεις της με την Τουρκία, παρά την υπάρχουσα συριακή κρίση.
Τι σκέφτεται η Άγκυρα
Ο δεύτερος πιο ενδιαφερόμενος είναι η Τουρκία – κι ας μη θέλει να το δείχνει. Η πρωτοβουλία Μόρσι ίσως παράσχει μελλοντικά τη δυνατότητα μιας ενδεχόμενης διεξόδου και μερικής απεμπλοκής από το συριακό πρόβλημα. Με δεδομένη την υφιστάμενη στάση των ΗΠΑ που ωθεί σε μια συντήρηση της συριακής κρίσης (στάση που είναι αμφίβολο πως θα αλλάξει με τον Ρόμνεϊ, παρά την προεκλογική ρητορεία) και με το καθεστώς Άσαντ να αντέχει πολύ περισσότερο από ό,τι ίσως εκτιμούσε η Άγκυρα, η τελευταία είναι βέβαιο πως επαναξιολογεί την επιλογή της να χωθεί τόσο βαθιά, αφού δεν τη συμφέρει καθόλου η διαιώνιση της κρίσης ή μια ιρακινοποίηση της Συρίας.
Η αρχική της επιδίωξη να αποτελέσει ισχυρό παράγοντα μιας μετα-Άσαντ λύσης, παρέχοντας ταυτόχρονα καλές υπηρεσίες στη Δύση και εξισορροπώντας την επιρροή των υπολοίπων αντισυριακών δυνάμεων (Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Κατάρ) δεν είχε ίσως υπολογίσει σωστά τις περιπλοκές, τις τοπικές, αλλά και με τη Ρωσία. Ακόμη κι αν δεν αληθεύει το δημοσίευμα που θέλει τον Πούτιν να απειλεί τηλεφωνικά τον Ερντογάν πως είσοδος Τούρκου στρατιώτη στο συριακό έδαφος θα ισοδυναμεί με είσοδο σε ρωσικό έδαφος, η ακύρωση της προγραμματισμένης για τον Δεκέμβρη επίσκεψης του πρώτου στην Άγκυρα είναι ενδεικτική.
Το μπαλατζάρισμα ανάμεσα στην πολιτική των «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες» και στην πολιτική της Büyük Devlet (Μεγάλης Δύναμης), απαιτεί ίσως πιο επιδέξιους υπολογισμούς. Προς το παρόν, η Άγκυρα βομβαρδίζει κλιμακώνοντας τη μεθοριακή ένταση με τη Δαμασκό, συμβάλλοντας ίσως σε κάτι σαν no-fly-zone μερικών δεκάδων χιλιομέτρων στη μεθόριο κατά την επιθυμία της Ουάσιγκτον, αλλά σπεύδει να χαιρετίσει την Ομάδα Επαφής Μόρσι που ίσως οδηγήσει σε αποκλιμάκωση που δεν καλοβλέπει η Ουάσιγκτον. Εξαναγκάζει με μαχητικά της σε προσγείωση αεροσκάφος με ρωσικό εξοπλισμό για τη Συρία (πάλι καθ’ υπόδειξη της Ουάσιγκτον) και επιμένει για αποχώρηση Άσαντ. Αρχές του μήνα, όμως, ο Νταβούτογλου εκθείαζε τον Σύρο αντιπρόεδρο Φαρούκ αλ-Σάραα ως άνθρωπο «με λογική και συνείδηση που δεν συμμετέχει στις σφαγές», σε μια προφανή επίδειξη… τουρκικής αναδίπλωσης και αναζήτησης διεξόδου.
Οι οπαδοί της στρατιωτικής επέμβασης
Η Σαουδική Αραβία όπως και το Κατάρ, αν και με σημαντικές αντιθέσεις μεταξύ τους, βρίσκονται στο δεξί άκρο απέναντι στη συριακή κρίση. Ενισχύοντας ένα φάσμα από τους Αδερφούς Μουσουλμάνους (Κατάρ) μέχρι πιο κοντινά στην Αλ Κάιντα στοιχεία (Σαουδική Αραβία) θα επιθυμούσαν όπως και η Τουρκία μία, εδώ και τώρα, ανατροπή Άσαντ, αλλά χωρίς να απειλούνται από τις περιπλοκές που απειλούν την Άγκυρα.
Ο εμίρης του Κατάρ κάλεσε μάλιστα ανοιχτά στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ σε μια στρατιωτική εισβολή στη Συρία. Εκτός από την πολιτική διάσταση, το υπό διαμόρφωση σιιτικό τόξο Ιράν – Ιράκ – Συρίας του Άσαντ (το Ιράκ αν και πρώτιστα «φίλος» των ΗΠΑ, στηρίζει και αυτό τον Άσαντ) είχε και γεωενεργειακή διάσταση.
Το μόνο αντίρροπο στοιχείο σε αυτή τη στρατηγική για τη Συρία είναι τα προβλήματα για τη Σαουδική Αραβία στο Μπαχρέιν και στις ανατολικές της πετρελαιοφόρες αλλά σιιτικές περιοχές, για τα οποία το λαλίστατο για την Αραβική Άνοιξη Αλ Τζαζίρα του εμίρη του Κατάρ σιωπά και για τα οποία το Ριάντ θα μπορούσε ίσως να επιδιώξει μια ρύθμιση με την Τεχεράνη που θα περιλαμβάνει το συριακό πρόβλημα.
