Του Βασίλη Ξυδιά
Επανέρχεται στην επικαιρότητα με αφορμή την πρόσφατη απεργία της ΠΝΟ, μια συζήτηση που ξεκίνησε λίγα χρόνια πριν. Στον πόλεμο εναντίον των μνημονίων το θέμα δεν είναι να μπλοκάρεις το σύστημα εξουσίας, αλλά να ξεμπλοκάρεις την κοινωνία. Γι’ αυτό και οι κλασικές διεκδικητικές απεργίες – ιδίως αυτές που βασίζονται στο μπλοκάρισμα λειτουργιών κοινωνικού χαρακτήρα (παιδεία, υγεία, συγκοινωνίες, μεταφορές, καθαριότητα κ.λπ.) – είναι αναποτελεσματικές, αδιέξοδες, τροφοδοτούν αναπόφευκτα τον κοινωνικό αυτοματισμό και καταλήγουν με μαθηματική ακρίβεια στην ήττα.
Η διέξοδος στο πρόβλημα αυτό είναι ο συνδυασμός των λειτουργικών καταλήψεων (στο επίπεδο των κοινωφελών υπηρεσιών) με το μπλοκάρισμα των κεντρικών διοικητικών και επιτελικών λειτουργιών του αντιπάλου.
α) Λειτουργικές καταλήψεις: Μετατροπή των «αρνητικών» απεργιών εργασιακής αποχής, σε «θετικές» απεργίες, όπου οι εργαζόμενοι καταλαμβάνουν τους χώρους ή τα μέσα της εργασίας τους και τα διαχειρίζονται με δική τους ευθύνη προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.
β) Μπλοκάρισμα κεντρικών λειτουργιών: Όχι αυτών στις οποίες παρέχονται οι κοινωνικά χρήσιμες υπηρεσίες, αλλά αυτών που αφορούν την κεντρική διαχείριση του αντιπάλου (του κράτους ή του όποιου άλλου φορέα εναντίον του οποίου γίνεται η απεργία). Π.χ. καταλήψεις εφοριών, κεντρικών διοικητικών δομών κ.λπ.
Δεν είναι καινούργια ιδέα. Ήδη το φθινόπωρο του 2013, υπήρξαν αρκετές φωνές στην απεργία των εκπαιδευτικών και των νοσοκομειακών που έθεσαν το θέμα των λειτουργικών καταλήψεων. Πολιτικές και συνδικαλιστικές ηγεσίες στάθηκαν τότε αρνητικά.
Αλλά και στις περσινές αγροτικές κινητοποιήσεις, στην αρχή ένα μέρος των μπλόκων έδειξε να κατανοεί την ανάγκη θετικής επαφής με τον ευρύτερο πληθυσμό. Π.χ. στην αρχή των κινητοποιήσεων το μπλόκο του Ισθμού της Κορίνθου άνοιξε τα διόδια για να περνούν ελεύθερα τα αυτοκίνητα, αλλά όταν επικράτησαν οι «παλιοί», τα ξαναέκλεισαν με το αφελές επιχείρημα ότι έτσι οι κάτοικοι των αστικών κέντρων θα πιεστούν να ξεσηκωθούν. Ετέθη επίσης το ζήτημα του αποκλεισμού των τραπεζών και των εφοριών. Με την παρέμβαση όμως των παλιών συνδικαλιστών οι λιγοστές τέτοιες ενέργειες βαφτίστηκαν «συμβολικές» και έχασαν τη δύναμή τους.
Όσο ο συνδικαλισμός εγκλωβίζεται στις κλασικές διεκδικητικές μεθόδους, ουσιαστικά παίζει το παιχνίδι του αντιπάλου. Τον αναγορεύει ενώπιον της κοινωνίας σε αποκλειστικό υπεύθυνο των «κοινών αγαθών».
Κατά τη γνώμη μου ίσχυε και παλιότερα. Το βέβαιο είναι ότι στο ιστορικό σημείο που βρισκόμαστε τώρα ο διεκδικητικός αγώνας δεν μπορεί να σταθεί αν δεν είναι ταυτοχρόνως και αγώνας για την ανάληψη της κοινής ευθύνης. Η μέθοδος δεν μπορεί να διαχωριστεί από την ουσία. Οφείλει να δείχνει τον δρόμο προς την απελευθέρωση – τον δρόμο για μια εναλλακτική διαχείριση των κοινών αγαθών.
