Επικοινωνιακός αντιπερισπασμός αποδείχτηκε ο περιβόητος «διάλογος» με τον πρωθυπουργό
Του Δημήτρη Κοδέλα*
Είναι δεδομένο ότι οι αγροτικές κινητοποιήσεις με τα χαρακτηριστικά της μαζικότητας, της διάρκειας και της έντασης αποτελούν ένα μεγάλο πρόβλημα και μια μεγάλη φθορά για την κυβέρνηση. Η πρόσφατη ειδική αναφορά του πρωθυπουργού από το βήμα της Βουλής στις εκδηλώσεις αποδοκιμασίας βουλευτών της επαρχίας με στόχο την τόνωση του ηθικού τους φανερώνει το άγχος του Μαξίμου, παρά την έως σήμερα θεαματική πειθάρχησή τους.
Όποιος, ωστόσο, περίμενε ότι οι κινητοποιήσεις θα ωθούσαν την κυβέρνηση σε έναν πιο ουσιαστικό προβληματισμό γύρω από τα ζητήματα της παραγωγής και των αγροτών διαψεύστηκε. Βασική έγνοια είναι η διαχείριση του ζητήματος και των κινητοποιούμενων αγροτών αξιοποιώντας την κούραση που υπάρχει τόσο στους αγρότες όσο και στην κοινωνία και η εφεύρεση μιας ημι-εικονικής πρόνοιας για τους μικρούς και μικρομεσαίους (πιο αδύνατους) παραγωγούς. Σε αυτό το πλαίσιο, ο περιβόητος «διάλογος» ήταν ο επικοινωνιακός αντιπερισπασμός από τον πρωθυπουργό ο οποίος έπρεπε να δείξει ένα ορισμένο ενδιαφέρον για το αγροτικό ζήτημα και να παρουσιάσει ο ίδιος την όποια υποχώρηση είχε αναγκαστεί να κάνει η κυβέρνηση.
«25… σημεία» χωρίς περιεχόμενο
Έτσι, οδηγηθήκαμε στην κατάθεση από μέρους της κυβέρνησης πρότασης… 25 σημείων προς τους αγρότες. Η πλειοψηφία των σημείων αποτελείται από: α) τις γνωστές εξαγγελίες που κάνουν όλες οι κυβερνήσεις βασιζόμενες στα χρήματα του ΠΑΑ, δηλαδή στις κοινοτικές ενισχύσεις, β) διαδικαστικές και γραφειοκρατικές παρεμβάσεις που αφορούν την έγκαιρη εξόφληση ενισχύσεων και οφειλών του κράτους, γ) από γενικόλογα συνθήματα-ευχολόγια ατάκτως ειρημένα και κενά περιεχομένου (1).
Εκεί που η κυβέρνηση φάνηκε να κάνει μια μικρή υποχώρηση είναι στο Φορολογικό, ενώ επιμένει με μικρές αλλαγές στην πρόταση για το Ασφαλιστικό. Όσον αφορά στο Ασφαλιστικό δίνεται η δυνατότητα στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες (ασφάλιση ΟΓΑ και 51% του εισοδήματος αγροτικό) να επιλέξουν την απόδοση ασφαλιστικής εισφοράς που αντιστοιχεί στο 23,5% του εισοδήματός τους αντί του 27,5% που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο Κατρούγκαλου. Στην περίπτωση αυτή το τίμημα για την απλοχεριά της κυβέρνησης θα είναι η καταβολή χαμηλότερης εθνικής σύνταξης, που θα διαμορφωθεί στα 307,6 ευρώ!
Σε σχέση με το Φορολογικό η βελτίωση που φαίνεται να προτείνει η κυβέρνηση είναι η θέσπιση αφορολόγητου στα 9.500 ευρώ, ενώ θα υλοποιηθεί η μνημονιακή δέσμευση για αύξηση του συντελεστή φορολόγησης από το 13% στο 26%. Το παράδοξο είναι ότι η πρόταση για το Φορολογικό, ενώ αναπαράγεται από τους αγρότες και από υπουργούς, αποφεύγεται να διατυπωθεί με σαφήνεια τόσο από τον ίδιο τον πρωθυπουργό όσο και από την κυβερνητική εκπρόσωπο. Έτσι, η επίσημη ενημέρωση από την κυβερνητική εκπρόσωπο αναφέρεται σε «θέσπιση αφορολόγητου για τους μικρούς και μεσαίους παραγωγούς» χωρίς να προσδιορίζει το ακριβές ύψος του, τον χρόνο εφαρμογής του και το ποιούς αφορά, ο πρωθυπουργός παρά την εκτενή αναφορά στη Βουλή στο αγροτικό αποφεύγει την σαφή αναφορά στο αφορολόγητο και η Αυγή μας ενημερώνει σε ρεπορτάζ ότι «Τη θέσπιση ενιαίου αφορολόγητου για τους αγρότες θα διεκδικήσει η κυβέρνηση στους θεσμούς» (2)…!
Ας δεχτούμε, παρά τη «δημιουργική ασάφεια», ότι ισχύει η δέσμευση της κυβέρνησης για το αφορολόγητο των 9.500 ευρώ. Από ό,τι φαίνεται, ερμηνεύοντας τους κυβερνητικούς χρησμούς, το αφορολόγητο αυτό αφορά μόνο τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες (51% τους εισοδήματος από αγροτική δραστηριότητα) αφήνοντας εκτός δεκάδες χιλιάδες μικρούς ετεροεπαγγελματίες που εξασφάλιζαν ένα συμπληρωματικό εισόδημα από την παραγωγή (3). Επιπλέον, αίρεται το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ για τις άμεσες ενισχύσεις και αυτές εντάσσονται στο φορολογητέο αγροτικό εισόδημα. Αυτό πλήττει κυρίως τους μικρομεσαίους αγρότες, καθώς για όσους έπαιρναν μεγάλες ενισχύσεις, ήδη το κομμάτι πλέον των 12.000 ευρώ φορολογούνταν κανονικά.
Εικονική πραγματικότητα
Ακόμα κι έτσι, τα αποτελέσματα της καθιέρωσης αφορολόγητου απέχει πολύ από τη νέα εκστρατεία παραπληροφόρησης κυβερνητικών στελεχών και πρωθυπουργού. Όπως φαίνεται και στον πίνακα, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική από αυτήν που προβάλλεται. Ενώ, υπάρχει μια πολύ μικρή μείωση της επιβάρυνσης για εισοδήματα έως 5000 ευρώ, παρατηρείται μια σημαντική αφαίρεση εισοδήματος για όσους βγάζουν έως 20.000 ευρώ, δηλαδή μια εισοδηματική συμπίεση των μικρομεσαίων αγροτών προς τα κάτω. Να επισημανθεί για όσους αγνοούν ή θέλουν να αγνοούν την πραγματικότητα που ζει ένας αγρότης, ότι το εναπομείναν εισόδημα δεν είναι καν αυτό που μένει για τη διαβίωση μιας αγροτικής οικογένειας. Μέρος αυτού θα δαπανηθεί για άλλους φόρους (ΕΝΦΙΑ, τέλη, κ.λπ.), για τα κόστη καλλιέργειας (εισφορά ΕΛΓΑ, ρεύμα, εφόδια, καύσιμα, ανανέωση/αναδιάρθρωση καλλιέργειας, καλλιεργητικές εργασίες κ.λπ.) για ζημιές στα μηχανήματα, σε υποδομές, κλοπές.
Η νέα πρόταση της κυβέρνησης δεν συμβάλλει στην επανεκκίνηση της παραγωγής, όπως ισχυρίζεται ο πρωθυπουργός. Αντιθέτως παράγει φτώχεια και προσθέτει βάρη στην παραγωγή. Και το βασικό της έλλειμμα δεν είναι ούτε καν κυρίως αυτό, αλλά το ότι αναδεικνύει την απουσία πραγματικού ενδιαφέροντος και σχεδίου για την παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου. Τούτων δοθέντων, είναι «μοιραία» μια νέα αγροτική έξοδος και η ενίσχυση τάσεων συγκέντρωσης γης, παραγωγής και πλούτου σε λίγους.
Ίσως αυτό να είναι και το μοντέλο παραγωγής που αντιστοιχεί σε μια χώρα περιορισμένης κυριαρχίας, εγκλωβισμένης στη δίνη αέναων πολιτικών νεοφιλελευθερισμού και λιτότητας και γεωπολιτικών κινδύνων. Κι αν για τον πρωθυπουργό το βασικό μέλημα είναι η διαχείριση μιας τέτοιας κατάστασης, όρος επιβίωσης για την κοινωνία και τη χώρα είναι η υπέρβαση και η ανατροπής της.
(1) Από τα 25 σημεία: Έλεγχος της αγοράς και αποφασιστικός περιορισμός της ασυδοσίας μεσαζόντων και καρτέλ / Ειδικό σχέδιο για την κτηνοτροφία / Στήριξη της αλιείας με άμεσα μέτρα…
(2) Ρεπορτάζ Αυγής, 23/02/2016, Ζούντα Αντιγόνη
(3) Ας μην μας κατηγορήσει κανείς ότι ευνοούμε τους μεγαλοδικηγόρους και μεγαλογιατρούς καθώς είναι δεκάδες χιλιάδες οι χαμηλόμισθοι και οι επαγγελματίες που παράλληλα έχουν συμπληρωματικό αγροτικό εισόδημα. Θα μπορούσαν να μπουν εισοδηματικά κριτήρια ώστε να αποκλειστούν από το όποιο ευνοϊκό καθεστώς αυτοί που έχουν μεγάλα εισοδήματα από άλλες δραστηριότητες.
* Ο Δημήτρης Κοδέλας είναι γεωπόνος, πρώην βουλευτής Αργολίδας του ΣΥΡΙΖΑ
