Θα πει κανείς «και ποιος νοιάζεται» για τον τρόπο με τον οποίο έχουμε μάθει να συζητάμε σε πολιτικούς και κινηματικούς χώρους. Λεπτομέρεια σε σχέση με το πραγματικό τσουνάμι. Σωστό. Παρόλο αυτά, επειδή η εποχή είναι δύσκολη δεν είναι κι αυτό άνευ σημασίας. Καταγράφουμε –δίχως παραδείγματα– μερικές παθογένειες που εκφράστηκαν ή κυριάρχησαν στο διάλογο για το «Μακεδονικό» και δεν έχουν σχέση με τις τάδε ή τις δείνα απόψεις…
Τα ψέματα. Και όταν αυτά αποκαλύπτονται η ζωή συνεχίζεται σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Η «συγγνώμη» ή το «έκανα λάθος» δεν είναι συνηθισμένα στους χώρους μας.
Οι καρικατούρες, τα «τραβήγματα από τα μαλλιά» και οι υπερβολές. Εκλείπει η υπομονή και η προσπάθεια να καταγραφεί και να κατανοηθεί ουσιαστικά και τίμια μια άποψη. Να εντοπιστεί και να χτυπηθεί το επιχείρημα. Φιλική ή εχθρική δεν έχει σημασία.
Τα ερμηνευτικά σχήματα που στοιχειώνουν τον καθένα μας. Ενίοτε δυσχεραίνουν να περιγραφεί και να κατανοηθεί αυτό που έχουμε μπροστά μας, πιθανά πρωτότυπο, άλλοτε δημιουργούν στερεοτυπικές αντιδράσεις.
Η αφηρημένη συζήτηση ή ένας κακός «ακαδημαϊσμός» που υποτιμά ή καταργεί το επίδικο των πολιτικών συσχετισμών και της υπαρκτής πολιτικής κατάστασης. Το «τι είναι αυτό που παίζεται» και οι διαβαθμισμένες διαστάσεις του. Το ανάποδο δεν θα σήμαινε οπορτουνισμούς και επιφανειακότητα.
Η αυταρέσκεια και ο ναρκισσισμός. Μέσα στο γενικό διαλυτικό κλίμα, αυτά δημιουργούν εύκολες στρατοπεδεύσεις, κατατάξεις, «πεσίματα». Καμιά επίγνωση μεγεθών, κλίμακας και μικρόκοσμων.
Η σιωπή για τα βασικά και τα καίρια και η απόλυτη επικέντρωση σε «τρίτες» πλευρές που περιβάλλονται μάλιστα με φαντασμαγορίες και μυθολογίες.
Η απροθυμία πρώτα να δούμε, μετά να συζητήσουμε, να εκτιμήσουμε κ.ό.κ. Ενίοτε εκτιμήσεις που προκύπτουν από καθαρή παραποίηση της πραγματικότητας.
Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και οι πιέσεις της. Ο χώρος μας, οι παρέες μας, οι προοπτικές μας. Οι κύκλοι αλλά και οι γέφυρες που πρέπει να διατηρηθούν και όχι να σπάσουν.