της Αφροδίτης Κατσαδούρη*
Πέθανε και ο Λιδάκης, που τις πιο δύσκολες στιγμές ήταν ο μόνος που αναλάμβανε να απαντήσει τραγουδιστά στην ισχυρότερη τελεολογική εμβύθιση με την οποία έχει έρθει αντιμέτωπο το ανθρώπινο πνεύμα από καταβολής κόσμου: γιατί έγινε αυτός ο κόσμος, διάολε;
Άλλοτε χαμηλόφωνα και άλλοτε σε τόνους τεταμένους σ’ έχριζε ευτυχισμένο όταν, ακούγοντάς τον, έπαιρνες απάντηση πιο αποστομωτική κι από αυτές που δίδονται στα συνέδρια φιλοσοφίας σχετικά με το νόημα της δημιουργίας του κόσμου.
Πέθανε ο Λιδάκης, που μέσα σε δύο φράσεις έλυνε αΐδρωτα ένα από τα παλαιότερα αινίγματα του κόσμου: «Γι’ αυτό έγινε ο κόσμος / μάτια μου / για να σε συναντήσω» κι ευθύς πετούσε λικνιζόμενη η καρδιά ό,τι κι αν καθρέφτιζε το *σε*. Είτε επρόκειτο για έρωτα είτε για κάτι εξίσου καρδαμωτικό, απαραίτητο και ζωογόνο, ο αδύνατος τύπος της προσωπικής αντωνυμίας δυνάμωνε, δυναμιτίζοντας, τα σθεναρά μας.
Και το τραγούδι αυτό έβρισκε στόχο και ρυθμό σε πολλά ακροατήρια. Η διαχρονικότητα των στίχων του Τ. Λειβαδίτη βλέπεις. Διαπερνούσε τις αγέλαστες στιβάδες του προσώπου μας και συντρόφευε κάτι χαροκαμένες γενιές σαν τις δικές μας. Την τρομαγμένη γενιά, δηλαδή, της απολύτου ήττας. Δεν ήταν λίγες φορές που με αυταπάρνηση πηδούσε μέσα από τις εσχατιές της οικονομικής μας και της υπαρξιακής μας κρίσης, ήταν το μοναδικό ρεφρέν που όσο κανένα άλλο έσκιζε τα μνημόνια της λύπης, παρηγορούσε μητρικά τις ανασφάλειες, μας έκανε να βαυκαλιζόμαστε ότι έχουμε ασφάλειες.
Δεν έχουμε, όμως. Και ο κόσμος, που συνεχίζει να επιβιώνει μονάχα από τύχη το δύο χιλιάδες είκοσι πέντε, με τις πληγές του και τα τραύματά του στις εντατικές της ανυπόφορης ελληνικής καθημερινότητας, αναρωτιέται γιατί στο διάολο, τελικά, έγινε ο κόσμος, μάτια μου;
Κι εγώ δεν ξέρω να σας πω. Η απαντοχή μου δεν φορτίζει και ο Μανόλης έφυγε. Ξέρω, όμως, ότι στις 28/2 δώσαμε μιαν απάντηση και ότι οφείλουμε στους εαυτούς μας να συνεχίσουμε να γράφουμε ιστορία με τα δικά μας γράμματα και δάχτυλα. Ίσως γι’ αυτό να έγινε ο κόσμος, μάτια μου. Κι αν επιβεβαιωθώ – δεν μπορεί, κάπου θα σε συναντήσω.
* Η Αφροδίτη Κατσαδούρη είναι φιλόλογος και συγγραφέας. Η τελευταία της ποιητική συλλογή έχει τον τίτλο «Η σάρκα στάζει στο μπαλκόνι», εκδόσεις Έναστρον, και μπορείτε να τη βρείτε σε κεντρικά βιβλιοπωλεία.
